Uluslararası Af Örgütü

madde14 sitesinden
Şuraya atla: kullan, ara
Uluslararası Af Örgütü
Uaologo.jpg
Dernek Logosu
Alan Sivil Toplum Kuruluşu
Kısaltma UAÖ
Kuruluş Tarihi 1961 (2001; Türkiye Şubesi)
Merkez Londra (İstanbul; Türkiye Şubesi)
Metod Hak temelli
Websitesi http://www.amnesty.org.tr


Uluslararası Af Örgütü veya Amnesty International (yaygın olarak Amnesty veya UAÖ), İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve diğer uluslararası standartlarca belirlenmiş her türlü insan hakkını savunma ve teşvik etmeyi amaç edinmiş uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur.
UAÖ hiçbir devlet, siyasi ideoloji, veya dine bağlı değildir, kâr amacı gütmez. Özellikle düşünce suçlularının serbest bırakılması, siyasî suçlularının adil bir şekilde yargılanması, işkence, idam ve tutuklulara gösterilebilecek her türlü zulmün bertaraf edilmesi, siyasi cinayet ve adam kaçırma ve her türlü insan hakları ihlaline karşı durulması konusunda çeşitli kampanyalar düzenler.
1977 yılında Nobel Barış Ödülünü kazanan UAÖ, bugün yaklaşık 2 milyon üyesiyle 162 ülke ve bölgede faaliyet göstermektedir. Kuruluşundan bugüne kadar 44.600'den fazla tutukluyu savunmak ve desteklemek amacıyla çalışmıştır.


Tarihçesi

Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) 1961 yılında, Londra'da İngiliz avukat Peter Benenson ve Eric Baker adlı, Quaker dinine mensup bir barışsever tarafından kurulmuştur. Benenson'un bu kurumu kurma fikri, gazetelerde defalarca, hükümetlerin kendi halklarına karşı haksız davrarışlarını okuduğunda oluştu. Okuduğu makale , "Özgürlük" kelimesinin o zamanlar yasak oldugu Portekiz'de iki üniversite öğrencisinin bir lokantada "özgürlük" şerefine kadehlerini kaldırdıkları için yedi yıl hapse mahkum edilmeleri hakkındaydı. 28 Mayıs 1961 tarihinde Benenson, İngiliz gazetesi The Observer'da bu vaka hakkında "Unutulmuş Mahpuslar" (The Forgotten Prisoners) başlıklı makaleyi yayınladı. Bu makalede okuyucularını, bu gençlerin salıverilmesi için hükümete mektup yazmaya çağırıyordu. Benenson şöyle yazıyordu " Gazetenizi haftanın herhangi bir günü açtığınızda, dünyanın bir yerinde, birisinin, görüşleri veya inançları hükümetince beğenilmediğinden, tutuklandığını, işkence gördüğünü ya da idam edildiğini okuyabilirsiniz ". Yazısı o kadar etkili oldu ki bunu izleyen yıl zarfında bir düzine ülkede haksızlık kurbanlarının haklarını savunmak için mektup yazma grupları oluştu. Bu eylem, "Appeal for amnesty" (Türkçe yaklaşık anlamı: 'politik tutukluların bırakılma çağrısı') olarak Amnesty International'ın başlangıcı kabul edilir.


Organizasyon yapısı

Uluslararası Af Örgütü'nün 150'den fazla ülkede 1,79 milyon üyesi vardır. 55 ülkede devamlı bir insan hakları garantisi sağlanması amacıyla şubesi vardır. Büyük şubelerde, bir sekreter ve çalışanlar bulunur. Şube, üyelerinin çalışmalarını koordine eder ve Londra'daki Merkez Sekreterlik (IS) ile gruplar arasında köprü görevi görür. Şubeler, organizasyonun iki yılda bir toplanan ve kuruluşun uluslararası platformdaki en üst mercii olan Uluslararası Konsey Toplantısı'na temsilciler gönderir. Konsey, uygulanacak politikaları ve çalışma sistemini belirler. Ayrıca organizasyonun devam eden işlerini yürütmekle görevli Uluslararası Yürütme Kurulu'nu (UYK) seçer. UYK, Londra merkezli Uluslararası Müdürlüğü oluşturur ve bir Genel Sekreter atar. Halen genel sekreterlik görevini Bangladeş'li Irene Khan yapmaktadır.


Çalışmaları

UAÖ, Dünya çapında insan haklarının mevcut durumunu araştırır ve spesifik insan hakları ihlallerine karşı eylemler yürütür. Bu eylemler özellikle, şiddette bulaşmamış politik tutukluların tutulu kalması, politik tutukluların adil olmayan bir yargı sürecine tâbi olması, işkence, ölüm cezasının uygulanması, yargısız infazlar, politik kişiliklerin kaybolması ve diğer insanlık dışı ve aşağılayıcı uygulamalara karşı olarak yürütülür.


Örgütün tipik eylem tarzı şöyle sayılabilir.

  • Vaka çalışması: Bu eylem örgütün kurulmasından beri uygulmaktadır. Politik bir tutuklunun -ideal olarak- serbest bırakılıncaya kadar Amnesty gruplarınca uzun süreli gözetilmesidir. Buradaki temel prensip, Amnesty gruplarının kendi ülkelerindeki bir vakada çalışmamalarıdır.
  • Acil eylem (urgent actions) : 1973 yılında uygulamaya konmuştur. Amaç, tehdit unsuru olan insan hakları ihlaline karşı acil reaksiyon göstermekdir. 48 saat içinde üyeler ve destekçiler harakete geçirilerek sorumlu devlet kurumlarına başvurulur.
  • Unutulmaya karşı mektuplar: Çeşitli ülkelerden ayda yaklaşık üç vaka sunulur. Söz konusu vakalar, kayıp kişiler, uzun süreli tutukluluk halleri, adil olmayan yargı hükümleridir.
  • On-line kampanyalar AI, kampanyaları için İnternet'i protesto aracı olarak kullanır.


Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi

UAÖ Türkiye’nin kuruluşu, 1995 yılında İstanbul’daki UAÖ gönüllülerinin başlattığı inisiyatife dayanır. UAÖ Girişim Grubu olarak, İstanbul’daki gönüllü UAÖ üyeleri ilk çalışmalarını, 1996 yılında Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki insan hakları ihlallerine dikkatleri çekerek başlattılar. UAÖ İstanbul gönüllülerinin başlattığı çalışmaya, 1997 yılında önce Ankara ardından da İzmir’de ki UAÖ gönüllülerin başlattığı inisiyatifler eşlik etti. UAÖ’nün 1997 yılındaki temel kampanyası dünya çapında Mültecilerin İnsan Haklarıyla ilgiliydi.


2001 yılı içinde UAÖ Türkiye Gönüllüleri, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesinin resmen kurulması için Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’na başvuruda bulundu. UAÖ Türkiye Şubesinin resmen kuruluşu Türkiye’deki bürokrasi ve mevzuat nedeniyle bir süre engellendi. Ancak, UAÖ Türkiye gönüllüleri uluslararası hareketin de desteğini alarak etkin bir hukuk mücadelesi ve lobi çalışması yürüttüler. UAÖ Türkiye gönüllülerinin, UAÖ Türkiye Şubesinin resmen kurulması için yürüttükleri kampanya sonucunda, UAÖ Türkiye Şubesi 2002 yılında resmen kuruldu.


UAÖ Türkiye’de UAÖ çalışmalarını başlatan ilk kişilerden biri olan Özlem Dalkıran, aynı zamanda UAÖ Türkiye Şubesinin ilk resmi başkanı oldu. UAÖ’nün resmen kurulmasına paralel olarak, UAÖ Türkiye’de ilk resmi şubesini İstanbul’da açtı. 2004 yılında yapılan genel kurulda ise UAÖ Türkiye Şubesi’nin başkanlığına Ankara grubundan Levent Korkut seçildi.



Kaynak: Vikipedi Uluslararası Af Örgütü maddesi


Mülteci Hakları Koordinasyonu

Mültecilerle Dayanışma Derneği · Helsinki Yurttaşlar Derneği · Uluslararası Af Örgütü · İnsan Hakları Gündemi Derneği · İnsan Hakları Derneği · Kaos GL Derneği ·


Stk2.jpg
Sivil Toplum Kuruluşları

Mültecilerle Dayanışma Derneği · Uluslararası Af Örgütü · İnsan Hakları İzleme Örgütü · Mülteci Hakları Merkezi · Kaos GL Derneği · Mülteci Hakları Koordinasyonu · İnsan Hakları Gündemi Derneği · Diğer kuruluşlar için tıklayınız...