İHOP - Abdolkhani ve Karimnia / Türkiye İzleme Raporu
İnsan Hakları Ortak Platformu tarafından yürütülen "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kararlarının Uygulanmasının İzlenmesinde insan hakları savunucularının kapasitelerinin güçlendirilmesi" projesi kapsamında yayımlanan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Abdolkhani ve Karimnia / Türkiye kararının uygulanması izleme raporunun giriş bölümünü aşağıda bulabilirsiniz.
Raporun Türkçe tam metni için tıklayınız.
Raporun İngilizce tam metni için tıklayınız.
Abdolkhani ve Karimnia / Türkiye kararına ulaşmak için tıklayınız.
Kaynak: AİHMİZ proje websitesi
Başvuru Konusu Olay
İran vatandaşı olan başvuranlar Mohsen Abdolkhani ile Hamid Karimnia, İran Halkın Mücahitleri Örgütü (HMÖ) üyesidirler. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Genel Merkezi (BMMYK) tarafından Irak’ta bulundukları süre için geçerli olmak üzere mülteci olarak tanınmışlardır. Başvurucuların kalmakta olduğu ve ABD tarafından oluşturulmuş olan Geçici Mülakat ve Kabul Merkezi’ (GMKM) nin Nisan 2008’de kapatılması üzerine, başvuranlar diğer eski HMÖ üyeleri ile birlikte kuzey Irak’a gönderilmiştir.Kuzey Irak’tan yasadışı yollardan Türkiye’ye giriş yapan başvurucular yakalanarak gözaltına alınmışlardır. Önce 17 Haziran 2008’de Irak’a sınırdışı edilmiş, ancak tekrar Türkiye’ye giriş yapmış ve yakalanmışlardır. Bunun üzerine 28 Haziran 2008’de İran’a sınırdışı etme girişiminde bulunulmuştur. Her iki sınırdışı etme olayında da mahkeme kararı bulunmamaktadır.
Başvurucuların İran ya da Irak’a sınır dışı edilmesi halinde işkence ve kötü muameleye maruz kalacaklarına yönelik iddialarının yerel makamlarca ciddiye alınarak araştırılmaması ve dolayısıyla Sözleşme’nin 3. maddesinin ihlali; bu bakımdan etkili çözüm yollarının yokluğu (13. maddenin ihlali); başvurucuların sınır dışı edilmesi amacıyla özgürlüklerinden yoksun bırakılmalarını düzenleyen bir yasanın olmayışı, alıkonulma nedenleri hakkında bilgilendirilmemeleri, süre giden alıkoymanın yargısal denetim yolunun bulunmayışı ve açık taleplerine rağmen adli yardımdan yararlandırılmamalarına (Madde 5/1,2,4’ün ihlali) ilişkin olarak AİHM’ne yaptıkları başvuruları sonucu mahkeme aşağıdaki değerlendirmeleri yapmıştır.
AİHM’NİN KARARI:
Kabul edilebilirlik:
Hükümet, başvurucuların idare mahkemesine başvurarak sınırdışı etme kararını durdurabileceklerini iddia etmiştir. Başvurucular ise kendilerine tebliğ edilmeyen bir karara itiraz edemeyeceklerini belirtmişlerdir.
AİHM, başvuranın sözleşmeye taraf bir devlet ülkesinden çıkarılmasının önlenmesini talep ettiği Gebremedhin [Gaberamadhien] – Fransa(25389/05 kararında, iç hukuk yolunun, yalnızca doğrudan askıya alma etkisi bulunduğu takdirde etkin sayılacağını kaydetmiştir.
AİHM, sınırdışı etme kararının iptali için idare mahkemelerine yapılacak başvurunun doğrudan askıya alma etkisi bulunmadığından, AİHS’nin 35/1 maddesi anlamında iç hukuk yollarını tüketmek için idare mahkemelerine başvurmaları gerekmediğini belirtmiştir.
|
