Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Tasarısı Taslağı

madde14 sitesinden
Şuraya atla: kullan, ara
YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA
KANUNU TASARISI TASLAĞI


BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Genel İlkeler


BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar


Amaç

MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; yabancıların Türkiye’ye girişleri, Türkiye’de kalışları ve Türkiye’den çıkışları ile Türkiye’den koruma talep eden yabancılara sağlanacak korumanın kapsamına ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları, İçişleri Bakanlığına bağlı Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün kuruluş, teşkilat, görev, yetki ve sorumluluklarını belirlemektir.


Kapsam

MADDE 2- (1) Bu Kanun, yabancıların iş ve işlemlerini, sınırlarda, sınır kapılarında ya da Türkiye içinde yapılan münferit koruma taleplerine sağlanacak uluslararası korumayı, ayrılmaya zorlandıkları ülkeye geri dönemeyen ve kitlesel olarak Türkiye’ye gelen yabancılara acil olarak sağlanacak geçici korumayı, Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar.


(2) Bu Kanunun uygulanmasında, Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası anlaşmalar ile özel kanun hükümleri saklıdır.


Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Aile üyeleri: Başvuru sahibinin veya uluslararası korumadan yararlanan kişinin eşini, ergin olmayan çocuğu ile bağımlı ergin çocuğunu,

b) Avrupa ülkeleri: Avrupa Konseyi üyesi olan ülkeler ile Bakanlar Kurulunca belirlenecek ülkeleri,

c) Bakan: İçişleri Bakanını,

ç) Bakanlık: İçişleri Bakanlığını,

d) Başvuru sahibi: Uluslararası koruma talebinde bulunan ve henüz hakkında son karar verilmemiş olan kişiyi,

e) Çocuk: Henüz 18 yaşını doldurmamış ve ergin olmamış kişiyi,

f) Destekleyici: Aile birliği amacıyla Türkiye’ye gelecek yabancıların masraflarını üstlenen ve ikamet izni talebinde bulunanlar tarafından, başvuruya dayanak gösterilen Türk vatandaşını veya Türk vatandaşı değilse Türkiye’de yasal olarak bulunan kişiyi,

g) Genel Müdür: Göç İdaresi Genel Müdürünü,

ğ) Genel Müdürlük: Göç İdaresi Genel Müdürlüğünü,

h) Giriş ve çıkış kontrolü: Sınır kapılarındaki kontrol işlemlerini,

ı) Göç: Yabancıların, yasal yollarla Türkiye’ye girişini, Türkiye’de kalışını ve Türkiye’den çıkışını ifade eden düzenli göç ile yabancıların yasadışı yollarla Türkiye’ye girişini, Türkiye’de kalışını, Türkiye’den çıkışını ve Türkiye’de izinsiz çalışmasını ifade eden düzensiz göçü ve Türkiye’den koruma talep eden yabancılara sağlanacak korumayı,

i) İkamet adresi: Türkiye’de adres kayıt sisteminde kayıtlı olunan yeri,

j) İkamet izni: Türkiye’de kalmak üzere verilen izin belgesini,

k) Konsolosluk: Türkiye Cumhuriyeti başkonsolosluklarını veya büyükelçilik konsolosluk şubelerini,

l) Özel ihtiyaç sahibi: Başvuru sahibi ile uluslararası korumadan yararlanan kişilerden; refakatsiz çocuğu, engelliyi, yaşlıyı, gebeyi, yalnız kadını, 12 yaşından küçük çocuğu olan yalnız anne ya da babayı, işkence, tecavüz ya da diğer ciddi psikolojik, bedensel ya da cinsel şiddete maruz kalmış kişiyi,

m) Refakatsiz çocuk: Kanunen ya da örf ve adet gereği kendisinden sorumlu bir yetişkinin refakati bulunmaksızın Türkiye’ye gelen veya Türkiye’ye giriş yaptıktan sonra refakatsiz kalan, sorumlu bir kişinin etkin bakımına alınmadığı sürece, henüz 18 yaşını tamamlamamış kişiyi,

n) Seyahat belgesi: Pasaport yerine geçen belgeyi,

o) Sınır kapısı: Bakanlar Kurulu Kararıyla Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkış için tespit edilen sınır geçiş noktasını,

ö) Son karar: Başvuru sahibinin başvurusuyla veya uluslararası korumadan yararlanan kişinin statüsüyle ilgili kararlardan; idari itirazda bulunulmaması ve yargıya başvurulmaması halinde Genel Müdürlük tarafından verilen kararı veya yargıya başvurulması sonucunda artık temyiz edilmesi mümkün olmayan kararı,

p) Sözleşme: 29/8/1961 tarihli ve 359 sayılı Kanunla onaylanmış, Bakanlar Kurulunun 1/7/1968 tarihli kararıyla kabul edilmiş, Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1967 Protokolüyle değişik 28/7/1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşmeyi,

r) Uluslararası koruma: Mülteci, şartlı mülteci veya ikincil koruma statüsünü,

s) Vatandaşı olduğu ülke: Yabancının vatandaşı olduğu ülkeyi veya yabancının birden fazla vatandaşlığının bulunduğu durumlarda, vatandaşlığında olduğu ülkelerden her birini,

ş) Vatansız kişi: Hiçbir devlete vatandaşlık bağıyla bağlı bulunmayan ve yabancı sayılan kişiyi,

t) Vize: Giriş yapıldığı andan itibaren, Türkiye’de en fazla 90 güne kadar ikamet izni almadan kalma hakkı tanıyan ya da süresi içinde transit geçişi sağlayan izni,

u) Vize muafiyeti: Vize alma gerekliliğini kaldıran düzenlemeyi,

ü) Yabancı: Türkiye Cumhuriyeti Devletiyle vatandaşlık bağı bulunmayan kişiyi,

v) Yabancı kimlik numarası: 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu uyarınca verilen kimlik numarasını,

ifade eder.


İKİNCİ BÖLÜM
Genel İlkeler


Ayrımcılık yasağı

MADDE 4- (1)Bu Kanunun uygulanmasında; cinsiyet, ırk, renk, etnik veya sosyal köken, kalıtımsal özellikler, dil, din, inanç, siyasi veya diğer düşünceler, medeni hal, servet, doğum, özürlü olma, yaş veya benzeri unsurlara dayanılarak ayrımcılık yapılamaz.


Geri gönderme yasağı

MADDE 5- (1) Hiç kimse, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulacağı veya ırkı, dini, tâbiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi fikirleri dolayısıyla hayatının veya hürriyetinin tehdit altında bulunacağı bir yere gönderilemez.


İKİNCİ KISIM
Yabancılar


BİRİNCİ BÖLÜM
Türkiye’ye Giriş ve Vize


Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkış

MADDE 6- (1) Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkış, Bakanlar Kurulunca sınır kapısı olarak belirlenmiş yerlerden geçerli pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerle yapılır.


Belge kontrolü

MADDE 7- (1) Yabancı, pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerini, Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkışlarda görevlilere göstermek zorundadır.


(2) Sınır geçişlerine ilişkin belge kontrolleri, taşıtlarda seyir halinde de yerine getirilebilir.


(3) Havalimanlarının transit alanlarını kullanan yabancılar, yetkili makamlarca kontrole tabi tutulabilirler.


(4) Türkiye’ye girişlerde, yabancının bu Kanunun 8 inci maddesi kapsamında olup olmadığı kontrol edilir.


(5) Bu maddenin uygulanmasında, kapsamlı kontrole tabi tutulması gerekli görülenler en fazla dört saat bekletilebilirler. Yabancı, bu süre içerisinde her an ülkesine dönebileceği gibi dört saatlik süreyle sınırlı kalmaksızın ülkeye kabulle ilgili işlemlerin sonuçlanmasını da bekleyebilir. Kapsamlı kontrol ve tebliğ işlemlerine dair usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.


Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek yabancılar

MADDE 8- (1) Aşağıdaki yabancılar, Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyerek geri çevrilirler:

a) Pasaportu, pasaport yerine geçerli belgesi, vizesi veya ikamet izni ya da çalışma izni olmayanlar veya bu belgeleri sahte olanlar ya da bu izinleri hileli yollarla edindiği anlaşılanlar,

b) Menşe veya üçüncü bir ülkeye girişini ya da dönüşünü garanti etmeyen belgelerle gelenler,

c) Vize, vize muafiyeti veya ikamet izin süresinin bitiminden itibaren en az 60 gün süreli pasaport veya pasaport yerine geçerli belgesi olmayanlar,

ç) Bu Kanunun 15 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, vize muafiyeti kapsamında olsalar dahi, bu Kanunun 15 inci maddesi birinci fıkrasında sayılan yabancılar.


(2) Bu maddeyle ilgili olarak yapılan işlemler, geri çevrilen yabancılara tebliğ edilir. Tebligatta, karara karşı itiraz haklarını etkin şekilde nasıl kullanacakları ve bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülükleri de yer alır.


Uluslararası koruma talebinde bulunanlara ilişkin uygulama

MADDE 9- (1) Bu Kanunun 6, 7 ve 8 inci maddelerinde yer alan şartlar, uluslararası koruma talebinde bulunan kişinin bu hakkını kullanmasını engelleyici şekilde yorumlanamaz ve uygulanamaz.


Türkiye’ye giriş yasağı ve tebliği

MADDE 10- (1) Ülke dışında olup da kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı yönünden Türkiye’ye girmesinde sakınca görülen yabancılar hakkında, gerektiğinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak, Genel Müdürlükçe ülkeye giriş yasağı getirilir.


(2) Türkiye’den sınır dışı edilen yabancılara, Genel Müdürlük veya valilikler tarafından Türkiye’ye giriş yasağı getirilir.


(3) Türkiye’ye giriş yasağının süresi en fazla beş yıldır. Ancak, kamu düzeni ve kamu güvenliği yönünden ciddi tehdit olması halinde bu süre Genel Müdürlükçe arttırılabilir.


(4) Vize veya ikamet izni süresi sona eren ve bu durumları yetkili makamlarca tespit edilmeden önce Türkiye dışına çıkmak için valiliklere başvuruda bulunup hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıların Türkiye’ye giriş yasağı süresi bir yılı geçemez.


(5) Bu Kanunun 56 ncı maddesi uyarınca Türkiye’yi terke davet edilenlerden, süresi içinde ülkeyi terk edenler hakkında giriş yasağı alınmayabilir.


(6) Genel Müdürlük, giriş yasağını iptal edebilir veya giriş yasağı saklı kalmak kaydıyla yabancının belirli bir süre için Türkiye’ye girişine izin verebilir.


(7) Kamu düzeni veya kamu güvenliği sebebiyle bazı yabancıların ülkeye kabulü Genel Müdürlükçe ön izin şartına bağlanabilir.


(8) Bu maddenin birinci fıkrası kapsamında olan yabancılar hakkındaki ülkeye giriş yasağına ilişkin tebligat, Türkiye’ye giriş yapmak üzere geldiklerinde sınır kapılarındaki yetkili makamlar, ikinci fıkrası kapsamında olan yabancılara ise valilikler tarafından yapılır. Tebligatta, yabancının karara karşı itiraz haklarını etkin şekilde nasıl kullanacağı ve bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülükleri de yer alır.


Vize zorunluluğu, vize başvurusu ve vize vermeye yetkili makamlar

MADDE 11- (1) Türkiye’de 90 güne kadar kalacak yabancılar, vatandaşı oldukları veya yasal olarak bulundukları ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarından geliş amaçlarını da belirten vize alarak gelirler.


(2) Vizeler, altı ay içinde kullanılmaya başlanmadığında geçerliliğini kaybeder. Ancak çok girişli vizeler, geçerliliği süresince giriş hakkı sağlar.


(3) Vize başvurularının değerlendirmeye alınabilmesi için, başvuruların usulüne uygun olarak yapılması gerekir.


(4) Vizeler; tek girişli, çok girişli, tek gidiş ve gidiş-dönüş olarak verilir.


(5) Vizeler, Türkiye’ye giriş için mutlak hak sağlamaz.


(6)Vizeler,Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarınca, istisnai durumlarda ise, sınır kapılarının bağlı olduğu valiliklerce verilir. Konsolosluklara yapılan başvurular en geç 90 gün içinde sonuçlandırılır.


(7) Yabancı ülke diplomatları ile Ülke menfaatleri göz önünde tutularak vize verilmesinde yarar görülen yabancılara, istisnai olarak Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliklerince de resen vize verilebilir. Bu amaçla verilen vizeler, genel vize verme usulüne uygun olarak İçişleri ve Dışişleri Bakanlığına bildirilir. Bu vizeler harca tabi değildir.


Vize muafiyeti

MADDE 12- (1) Aşağıda sayılan yabancılardan Türkiye’ye girişte vize şartı aranmaz:

a) Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu antlaşmalarla ya da Bakanlar Kurulu Kararıyla vizeden muaf tutulanlar,

b) Türkiye’ye giriş yapacağı tarih itibariyle, geçerli ikamet veya çalışma izni bulunanlar,

c) 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanununun 18 inci maddesine göre verilmiş “yabancılara mahsus” damgalı pasaport taşıyanlar,

ç) 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesi kapsamında olduğu anlaşılanlar.


(2) Aşağıda sayılan yabancılardan Türkiye’ye girişte vize şartı aranmayabilir:

a) Türk hava ve deniz limanlarını kullanmak zorunda kalan taşıtlardaki yabancılardan liman şehrine çıkacaklar,

b) Deniz limanlarına gelip, 72 saati geçmemek kaydıyla, liman şehrini veya civar illeri turizm amaçlı gezecekler.


Sınır kapılarında verilen vizeler

MADDE 13- (1) Vize almadan sınır kapılarına gelen yabancılara, süresi içinde Türkiye’den ayrılacaklarını garanti etmeleri halinde, bu Kanunun 15 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, sınır kapılarında istisnai olarak vize verilebilir.


(2) Sınır vizesi, sınır kapılarının bağlı olduğu valiliklerce verilir. Valilik bu yetkisini sınırda görevli kolluk birimine devredebilir. Sınır vizesi, Bakanlar Kurulunca farklı bir süre belirlenmediği taktirde, Türkiye’de en fazla 15 gün kalma hakkı sağlar.


(3) Sınır vizesinin verilmesinde insani nedenlere bağlı olarak sağlık sigortası şartı aranmayabilir.


Havalimanı transit vizeleri

MADDE 14- (1) Türkiye’den transit geçecek yabancılara, havalimanı transit vizesi şartı getirilebilir. Havalimanı transit vizeleri, en fazla altı ay içinde kullanılmak üzere konsolosluklar tarafından verilir.


(2) Havalimanı transit vizesi istenecek yabancılar, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarınca birlikte belirlenir.


Vize verilmeyecek yabancılar

MADDE 15- (1) Aşağıdaki yabancılara vize verilmez:

a) Talep ettikleri vize süresinden en az 60 gün daha uzun süreli pasaport ya da pasaport yerine geçen belgesi olmayanlar,

b) Türkiye’ye girişleri yasaklananlar,

c) Kamu düzeni veya kamu güvenliği bakımından sakıncalı görülenler,

ç) Dünya Sağlık Örgütü tarafından kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşıyanlar,

d) Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu antlaşmalar uyarınca, suçluların geri verilmesine esas olan suç veya suçlardan sanık ya da hükümlü bulunanlar,

e) Geçerli sağlık sigortası olmayanlar,

f) Türkiye’ye giriş, Türkiye’den geçiş veya Türkiye’de kalış amacını haklı nedenlere dayandıramayanlar,

g) Kalacağı sürede, yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olmayanlar,

ğ) Vize ihlalinden veya önceki ikamet izninden doğan ya da 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna veya 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa göre takip edilen borç ve cezalarını ödemeyi kabul etmeyenler,

h) Düzensiz göçe konu olabilecekler.


(2) Bu madde kapsamında olmakla beraber, vize verilmesinde zaruret görülenlere Bakanın onayıyla vize verilebilir.


Vizenin iptali veya geçersiz sayılması

MADDE 16- (1) Vizeler;

a) Sahteciliğe konu olduğunun tespiti,

b) Üzerinde silinti, kazıntı veya tahrifat yapıldığının anlaşılması,

c) Vize sahibinin Türkiye’ye girişinin yasaklanması,

ç) Yabancının suç işleyebileceği yönünde kuvvetli şüphe bulunması,

d) Pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin sahte olması veya geçerliliğinin sona ermesi,

e) Vize veya vize muafiyetinin amacı dışında kullanılması,

f) Vizenin verilmesine temel olan şartların veya belgelerin artık geçerli olmadığının anlaşılması durumlarında, vizeyi veren makamlar veya valilikler tarafından iptal edilebilir ya da kullanılmasını önlemek için geçersiz sayılabilir.


(2) Sınır dışı etme kararı, vizenin geçerlilik süresi içinde alındığı takdirde, vize iptal edilir.


Vize işlemlerinin tebliği ve yönetmelik

MADDE 17- (1) Vize talebinin reddi, ya da Türkiye’de bulunduğu sırada yabancının vizesinin iptali ya da geçersiz sayılmasına ilişkin işlemler, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre ilgiliye tebliğ edilir.


(2) Vize işlemlerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.


Bakanlar Kurulunun vize ve pasaport işlemlerinde yetkisi

MADDE 18- (1) Bakanlar Kurulu;

a) Pasaport ve vize işlemlerinin belirlenmesine ilişkin anlaşmalar yapmaya ve gerek gördüğü hallerde bazı devletlerin vatandaşları için vize zorunluluğunu tek taraflı olarak kaldırmaya, vize kolaylığı getirmeye ve vize sürelerini belirlemeye ve uzatmaya,

b) Yabancıların Türkiye’ye girmelerini belirli şartlara bağlayıcı veya Türkiye’ye girişlerini kısıtlayıcı her türlü önlemi almaya,

yetkilidir.


(2) Ulusal ve uluslararası gelişmelere göre, vize politikalarını belirlemek üzere İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları, Bakanlar Kuruluna müştereken teklifte bulunabilir.


İKİNCİ BÖLÜM
İkamet


İkamet izni

MADDE 19- (1) Türkiye’de, vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da 90 günden fazla kalacak yabancıların ikamet izni almaları zorunludur. İkamet izni, altı ay içinde kullanılmaya başlanmadığında geçerliliğini kaybeder.


İkamet izninden muafiyet

MADDE 20- (1) Aşağıda sayılan yabancılar ikamet izninden muaf tutulurlar:

a) 90 güne kadar vizeyle veya vizeden muaf olarak gelenler, vize süresi veya vize muafiyeti süresince,

b) Vatansız Kişi Kimlik Belgesi sahibi olanlar,

c) Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk memurları,

ç) Türkiye’de görevli diplomasi ve konsolosluk memurlarının ailelerinden Dışişleri Bakanlığınca bildirilenler,

d) Uluslararası kuruluşların Türkiye’deki temsilciliklerinde çalışan ve statüleri antlaşmalarla belirlenmiş olanlar,

e) Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu antlaşmalarla ikamet izninden muaf tutulanlar,

f) 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesi kapsamında olanlar,

g) Bu Kanunun 66, 74 ve 80 inci maddeleri uyarınca düzenlenen belgeleri taşıyanlar.


(2) Birinci fıkranın (c), (ç), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen yabancılara, şekil ve içeriği İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarınca birlikte belirlenen, görevleri süresince geçerli olacak belge tanzim edilir. Bu yabancılar, ikamet izninden muafiyet sağlayan durumları sona erdikten sonra da Türkiye’de kalmaya devam edeceklerse, en geç 10 gün içinde ikamet izni almak üzere valiliklere başvurmakla yükümlüdürler.


İkamet izinleri başvurusu ve sonuçlandırılması

MADDE 21- (1) İkamet izni başvurusu, yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarına yapılır.


(2) İkamet izni için başvuracak yabancılardan, talep ettikleri ikamet izni süresinden 60 gün daha uzun süreli pasaport ya da pasaport yerine geçen belgeye sahip olmaları aranır.


(3) Başvuru için gerekli olan bilgi ve belgeler yetersiz ise, başvurunun değerlendirilmesi eksiklikler tamamlanıncaya kadar ertelenebilir. Konsolosluklar, eksik olan bilgi ve belgeleri yabancıya veya yasal temsilcisine ya da vekiline bildirir.


(4) Konsolosluklar, ikamet izni başvurularını görüşleriyle birlikte Genel Müdürlüğe iletir. Genel Müdürlük, gerekli gördüğünde ilgili kurumların görüşlerini de alarak başvuruları sonuçlandırdıktan sonra, ikamet izninin düzenlenmesi ya da reddedilmesi için konsolosluğa bilgi verir.


(5) Başvurular, en geç 90 gün içinde sonuçlandırılır.


(6) İkamet izni talebinin reddine ilişkin işlemler, 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir.


Türkiye’den yapılabilecek ikamet izni başvuruları

MADDE 22- (1)İkamet izni başvurularının konsolosluklara yapılması esastır. Başvurular, aşağıdaki hallerde istisnai olarak valiliklere de yapılabilir:

a) Adli veya idari makamların kararlarında veya taleplerinde,

b) Yabancının Türkiye’den ayrılmasının makul olmadığı durumlarda,

c) Uzun dönem ikamet izinlerinde,

ç) Öğrenci ve insani ikamet izinlerinde,

d) İnsan ticareti mağdurlarına verilecek ikamet izinlerinde,

e) Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçişlerde,

f) Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda,

g) Türkiye’de ikamet izni bulunan anne veya babanın Türkiye’de doğan çocukları için yapacağı taleplerde,

ğ) Geçerli ikamet izninin verilmesine esas olan gerekçenin sona ermesi veya değişikliğe uğramasından dolayı yeni kalış amacına uygun ikamet izni almak üzere yapılacak taleplerde,

h) Bu Kanunun 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (c), (ç), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen yabancıların, ikamet izninden muafiyeti sağlayan durumları sona erdikten sonra Türkiye’de kalmaya devam edeceklerse, 10 gün içinde yapacakları ikamet izni müracaatlarında,

ı) Olağanüstü durumlarda.


İkamet izinlerinin tanzimi ve şekli

MADDE 23- (1) İkamet izinleri, pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerin geçerlilik süresinden 60 gün daha kısa süreli, kalış amacına bağlı ve her yabancı için ayrı düzenlenir.


(2) Yabancı kimlik numarası verilen yabancıların bu Kanundaki işlemleri, kimlik numaraları üzerinden yürütülür. Çalışma ve ikamet izinlerinde yabancı kimlik numarası da yer alır.


(3) İkamet izninin şekli ve içeriği Bakanlıkça, ikamet izni yerine geçen çalışma izninin şekli ve içeriği ise, Bakanlık ve ilgili kurumlarca birlikte belirlenir.


İkamet izinlerinin uzatılması

MADDE 24- (1) İkamet izinleri valiliklerce uzatılır.


(2) Uzatma başvuruları, ikamet izninin süresinin dolmasına 60 gün kalmasından itibaren ve her halükarda ikamet izni süresi dolmadan önce valiliklere yapılır. İkamet izni müracaatı kabul edilenlere, harca tabi olmayan bir belge verilir ve ikamet izni süreleri sona ermiş olsa dahi haklarında karar verilinceye kadar, bu belgeyle Türkiye’de ikamet edebilirler.


(3) Talepleri uygun görülenlerin ikamet izinleri, yasal izin sürelerinin bitim tarihinden itibaren başlatılır.


(4) İkamet izni başvuruları, valiliklerce en kısa sürede sonuçlandırılır.


Türkiye içinden yapılan ikamet izni talebinin reddi, ikamet izninin uzatılmaması veya iptali ve işlemlerin tebliği

MADDE 25- (1) İkamet izni talebinin reddi, ikamet izninin uzatılmaması veya iptali ile bu işlemlerin tebliği valiliklerce yapılır. Bu işlemler sırasında, yabancının Türkiye’deki aile bağları, ikamet süresi, menşe ülkedeki durumu ve çocuğun yüksek yararı gibi hususlar göz önünde bulundurulur. Buna göre, ikamet iznine ilişkin karar bir süre ertelenebilir.


(2) İkamet izni talebinin reddi, iznin uzatılmaması veya iptali yabancıya ya da yasal temsilcisine veya avukatına tebliğ edilir. Tebligatta, yabancının karara karşı itiraz haklarını etkin şekilde nasıl kullanacağı ve bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülükleri de yer alır.


İkamet izinlerine ilişkin diğer hükümler

MADDE 26- (1) Tutuklu veya hükümlü olarak cezaevlerinde ya da idari gözetim altında geri gönderme merkezlerinde bulunan yabancıların, buralarda geçirdikleri süreler ikamet izni süresinin ihlali sayılmaz. Bu kişilerin varsa ikamet izinleri iptal edilebilir. Yabancı kimlik numarası bulunmayanlara, ikamet izni şartı aranmadan yabancı kimlik numarası verilebilir.

(2) Konsolosluklardan ikamet ve çalışma izni alarak Türkiye’ye gelen yabancılar, giriş tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde adres kayıt sistemine kayıtlarını yaptırmak zorundadırlar.


Çalışma izninin ikamet izni sayılması

MADDE 27- (1) Geçerli çalışma izni, Türkiye’de ikamet izni yerine de geçer. Çalışma izni verilen yabancılardan, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa göre çalışma izni süresi kadar ikamet harcı tahsil edilir.


(2) Çalışma izni verilebilmesi veya iznin uzatılabilmesi için, yabancının bu Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasında sayılan yabancılardan olmaması şartı aranır.


İkamette kesinti

MADDE 28- (1) Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasında; zorunlu kamu hizmeti, eğitim ve sağlık nedenleri hariç, Türkiye dışında, bir yılda toplam altı ayı geçen veya son beş yıl içinde toplam bir yılı aşan kalışlar ikamette kesinti sayılır. İkamet süresinde kesintisi olanların ikamet izni başvurularında veya başka bir ikamet iznine geçişlerinde, önceki izin süreleri hesaba katılmaz.


(2) Kesintisiz ikamet izin sürelerinin hesaplanmasında, öğrenci ikamet izinlerinin yarısı, diğer ikamet izinlerinin ise tamamı dikkate alınır.


İkamet izinleri arasında geçişler

MADDE 29- (1) Yabancılar, ikamet izninin verilmesine esas olan gerekçenin sona ermesi veya değişikliğe uğraması halinde, yeni kalış amacına uygun ikamet izni talebinde bulunabilirler.


(2) İkamet izinleri arasındaki geçişlere ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.


İkamet izni çeşitleri

MADDE 30- (1) İkamet izni çeşitleri şunlardır:

a) Kısa dönem ikamet izni,

b) Aile ikamet izni,

c) Öğrenci ikamet izni,

ç) Uzun dönem ikamet izni,

d) İnsani ikamet izni.

e) İnsan ticareti mağduru ikamet izni.


Kısa dönem ikamet izni

MADDE 31- (1) Aşağıdaki yabancılara kısa dönem ikamet izniverilir:

a) 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 22 nci maddesi uyarınca çalışma izinlerinden muaf tutulanlardan 90 günden fazla kalacaklara,

b) Bilimsel araştırma amacıyla gelenlere,

c) Taşınmaz malı bulunanlara,

ç) Ticari bağlantı veya iş kuracaklara,

d) Hizmet içi eğitim programlarına katılacaklara,

e) Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu antlaşmalar ya da öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim veya benzeri amaçlarla geleceklere,

f) Turizm amaçlı kalacaklara,

g) Dünya Sağlık Örgütü tarafından kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımamak kaydıyla tedavi göreceklere,

ğ) Adli veya idari makamların talep veya kararına bağlı olarak Türkiye’de kalması gerekenlere,

h) Aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçenlere,

ı ) Türkçe öğrenme ya da üniversite hazırlık kurslarına katılacaklara,

i) Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacaklara.


(2) Kısa dönem ikamet izni, her defasında en fazla birer yıllık sürelerle verilir. Ancak, birinci fıkranın (a) bendindeki yabancıların kısa dönem ikamet izni süresi, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 22 nci maddesi uyarınca belirlenen çalışma izni muafiyet sürelerini aşamaz.


(3) Türkiye’de yüksek öğrenimini tamamlayanlardan altı ay içinde müracaat edenlere, bir defaya mahsus olmak üzere bir yıl süreli kısa dönem ikamet izni verilebilir.


Kısa dönem ikamet izninin şartları

MADDE 32- (1) Kısa dönemikamet izinlerinin verilmesinde aşağıdaki şartlar aranır:

a) Bu Kanunun 31 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkrasında sayılan gerekçelerden biri veya birkaçını ileri sürerek talepte bulunmak ve bu talebiyle ilgili bilgi ve belgeleri ibraz etmek,

b) Bu Kanunun 8 inci maddesi kapsamına girmemek,

c) Genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma koşullarına sahip olmak,

ç) İstenilmesi halinde, vatandaşı olduğu veya ikamet ettiği ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenmiş adli suç kaydını gösteren belgesini sunmak,

d) Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini doğrulamak.


Kısa dönem ikamet izninin reddi, iptali veya uzatılmaması

MADDE 33- (1) Aşağıdaki hallerde kısa dönem ikamet izni verilmeyebilir, verilmişse iptal edilebilir veya süresi bitenler uzatılmayabilir:

a) Bu Kanunun 32 nci maddesinde aranan şartlardan birinin veya birkaçının yerine getirilmemesi veya ortadan kalkması,

b) Sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerin kullanıldığının anlaşılması,

c) Adres kayıt sistemindeki kaydının doğrulanamaması veya olmaması,

ç) İkamet izninin, veriliş amacı dışında kullanıldığının belirlenmesi,

d) Entegrasyon kursuna katılım zorunlu görüldüğü halde makul sebep olmaksızın devam edilmemesi,

e) Son bir yıl içinde toplamda 120 günden fazla süreyle yurtdışında kalınması,

f) Hakkında geçerli sınır dışı veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı bulunması.


Aile ikamet izni

MADDE 34- (1)Türk vatandaşlarının veya ikamet izinlerinden birine sahip olan yabancılar ile mültecilerin ve ikincil koruma statüsü sahiplerinin;

a)Yabancıeşine,

b) Kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğuna,

c) Kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna,

her defasında iki yılı aşmayacak şekilde ve her halükarda destekleyicinin ikamet izni süresini aşmayacak şekilde aile ikamet izni verilir.


(2) Vatandaşı olduğu ülkenin hukukuna göre birden fazla eş ile evlilik halinde, eşlerden yalnızca birine aile ikamet izni verilir. Ancak, diğer eşlerinden olan çocuklara da aile ikamet izni verilebilir.


(3) Çocukların aile ikamet izninde, Türkiye dışında varsa ortak velayeti bulunan anne veya babanın muvafakati aranır.


(4) Aile ikamet izinleri, çocuklara 18 yaşını bitirmemiş olmak kaydıyla, ilk ve ortaöğretim kurumlarında eğitim hakkı sağlar.


(5)Aile ikamet izni bulunan 18 yaşını tamamlamış kişiler, talep ettikleri takdirde bu izinlerini kısa dönem ikamet iznine dönüştürebilirler.


(6) Boşanma halinde, Türk vatandaşıyla evli yabancıya, en az üç yıl aile ikamet izniyle kalmış olmak kaydıyla kısa dönem ikamet izni verilebilir. Ancak yabancı eş, aile içi şiddet gerekçesiyle mağdur olmuşsa, üç yıllık süre şartı aranmayabilir.


(7) Destekleyicinin ölümü halinde, bu kişiye bağlı aile ikamet izni alarak Türkiye’ye gelmiş olanlara, süre şartı aranmadan kısa dönem ikamet izni verilebilir.


Aile ikamet izninin şartları

MADDE 35- (1) Aile ikamet izni taleplerinde, destekleyicide aşağıdaki şartlar aranır:

a) Her halükarda asgari ücretten az olmamak üzere, fert başına asgari ücretin üçte birinden az olmayan aylık geliri bulunmak,

b) Ailenin sayısına göre, genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma koşullarına sahip olmak ve tüm aile fertlerini kapsayan sağlık sigortası yaptırmış olmak,

c) Başvuru tarihi itibariyle, 5 yıl içinde aile düzenine karşı suçlardan herhangi birinden hüküm giymemiş olduğunu adli sicil kaydıyla belgelemek,

ç) Türkiye’de en az bir yıldır ikamet izniyle kalıyor olmak,

d) Adres kayıt sisteminde kaydı bulunmak.


(2) Bilimsel araştırma amaçlı ikamet izni ya da çalışma izni bulunan veya Türk vatandaşlarıyla evli olan yabancılar hakkında, birinci fıkranın (ç) bendi uygulanmaz.


(3) Türkiye’de, destekleyicinin yanında kalmak üzere aile ikamet izni talebinde bulunacak yabancılardan aşağıdaki şartlar aranır:

a) Bu Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan gerekçelerden birini ileri sürerek talepte bulunmak ve bu talebiyle ilgili bilgi ve belgeleri ibraz etmek,

b) Birlikte yaşadığını veya yaşama niyeti taşıdığını ortaya koymak,

c) Evliliği veya evlat edinmeyi, aile ikamet izni alabilmek amacıyla yapmamış olmak,

ç) Eşlerden her biri için 18 yaşını tamamlamış olmak,

d) Bu Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında olmamak.


(4) Bu maddedeki şartlar, mülteci ve ikincil koruma sahiplerinden aranmayabilir.


Aile ikamet izni talebinin reddi, iptali veya uzatılmaması

MADDE 36- (1) Aşağıdaki hallerde aile ikamet izni verilmeyebilir, verilmişse iptal edilebilir veya süresi bitenler uzatılmayabilir:

a) Bu Kanunun 35 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkrasında aranan şartların yerine getirilmemesi veya ortadan kalkması,

b) Entegrasyon kursuna katılım zorunlu görüldüğü halde makul sebep olmaksızın devam edilmemesi,

c) Aile ikamet izni alma şartları ortadan kalktıktan sonra kısa dönem ikamet izni verilmemesi,

ç) Hakkında geçerli sınır dışı veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı bulunması,

d) Aile ikamet izninin veriliş amacı dışında kullanıldığının belirlenmesi,

e) Son bir yıl içinde toplamda altı aydan fazla süreyle yurtdışında kalınması.


Anlaşmalı evlilik yoluyla talep edilen aile ikamet izni

MADDE 37- (1)Aile ikamet izni verilmeden veya uzatılmadan önce makul şüphe varsa, evliliğin sırf ikamet izni alabilme amacıyla yapılıp yapılmadığı araştırılır. Araştırma sonucunda, evliliğin bu amaçla yapıldığı tespit edilirse aile ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edilir. Bu yabancıların durumu, gerek görüldüğünde ilgili kurumlara bildirilir.


(2) İkamet izni verildikten sonra da evliliğin anlaşmalı olup olmadığı konusunda valiliklerce denetim yapılabilir.


(3) Anlaşmalı evlilik yoluyla alınan ve sonradan iptal edilen ikamet izinleri, bu Kanunda öngörülen ikamet izinlerinin toplanmasında hesaba katılmaz.


Öğrenci ikamet izni

MADDE 38- (1) Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrenimi görecek yabancılara, öğrenci ikamet izni verilir. Bu izinler, öğrenim süresince uzatılır. Öğrenim süreleri bir yıldan kısa ise, ikamet izinleri bu süreyi aşamaz.


(2) Bakımı ve masrafları gerçek veya tüzel kişi tarafından üstlenilen ilk ve orta derecede öğrenim görecek yabancılara, veli veya vasisinin muvafakatiyle öğrenimleri süresince birer yıllık sürelerle öğrenci ikamet izni verilebilir. Öğrenci ikamet izni, öğrencinin anne ve babalarıyla diğer yakınlarına, ikamet izni alma konusunda hiçbir hak sağlamaz.


Öğrenci ikamet izninin şartları

MADDE 39- (1) Öğrenci ikamet izninde aşağıdaki şartlar aranır:

a) Bu Kanunun 38 inci maddesinde sayılan gerekçelerden birini ileri sürerek talepte bulunmak ve bu talebiyle ilgili bilgi ve belgeleri ibraz etmek,

b) Bu Kanunun 8 inci maddesi kapsamına girmemek,

c) Giderlerini karşılayabileceğini veya karşılanacağını kanıtlamak.


Öğrenci ikamet izni talebinin reddi, iptali veya uzatılmaması

MADDE 40- (1) Aşağıdaki hallerde, öğrenci ikamet izni verilmeyebilir, verilmişse iptal edilebilir veya süresi bitenler uzatılmayabilir:

a) Bu Kanunun 39 uncu maddesinin birinci fıkrasında aranan şartların yerine getirilmemesi veya ortadan kalkması,

b) Öğrenimin tamamlanamayacağı konusunda kanıtların ortaya çıkması,

c) Öğrenim amacıyla verilen ikamet izninin, amacı dışında kullanıldığının belirlenmesi,

ç) Öğrencinin adres kayıt sisteminde kaydının bulunmaması,

d) Hakkında geçerli sınır dışı kararı veya Türkiye’ye giriş yasağı bulunması.


Öğrencilerin çalışma hakkı

MADDE 41- (1) Türkiye’de öğrenim gören ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilirler. Ancak, ön lisans ve lisans öğrencileri için çalışma hakkı, ilk yıldan sonra başlar ve haftada 24 saatten fazla olamaz.


Uzun dönem ikamet izni

MADDE 42- (1) Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle kalmış olan ya da Göç Politikaları Kurulunun belirlediği şartlara uyan yabancılara, Bakanlığın onayıyla valilikler tarafından süresiz ikamet etme hakkı verilir.


(2) Mültecilere, şartlı mültecilere ve ikincil korumadan yararlananlar ile insani ikamet izni sahiplerine, uzun dönem ikamet iznine geçiş hakkı tanınmaz.


Uzun dönem ikamet izninin şartları

MADDE 43- (1) Uzun dönem ikamet iznine geçişte aşağıdaki şartlar aranır:

a) Kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izniyle Türkiye'de kalmış olmak,

b) Son üç yıl içinde devletten sosyal yardım almamak,

c) Kendisi veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli gelir kaynağına sahip olmak,

ç) Geçerli sağlık sigortası bulunmak,

d) Kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmamak.


(2) Göç Politikaları Kurulunun belirlediği şartlara sahip olması nedeniyle uzun dönem ikamet izni verilmesi uygun görülen yabancılar için, birinci fıkranın (d) bendi dışındaki şartlar aranmaz. Diğer kanunlarda yer alan yabancıların çalışamayacağı iş ve mesleklere ilişkin hükümler saklıdır.


Uzun dönem ikamet izninin sağladığı haklar

MADDE 44- (1) Uzun dönem ikamet izni bulunan yabancılar;

a) Askerlik yapma yükümlülüğü,

b) Seçme ve seçilme,

c) Kamu görevlerine girme,

ç) Muaf olarak araç ithal etme,

hakları hariç, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanırlar.


Uzun dönem ikamet izninin iptali

MADDE 45- (1) Uzun dönem ikamet izinleri;

a) Yabancının, kamu düzeni veya kamu güvenliği bakımından ciddi nitelikte tehdit oluşturması,

b) Sağlık, eğitim ve ülkesindeki zorunlu askerlik hizmeti dışında kesintisiz bir yıldan fazla süreyle Türkiye dışında bulunması,

hallerinde iptal edilebilir.


İnsani ikamet izni

MADDE 46- (1) Aşağıda sayılan hallerde, Kanundaki diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmadan Bakanlığın onayı alınmak ve en fazla birer yıl sürelerle olmak kaydıyla, insani ikamet izni verilebilir ve bu izinler uzatılabilir:

a) Olağanüstü durumlarda,

b) Çocuğun yüksek yararı söz konusu olduğunda,

c) Haklarında sınır dışı veya Türkiye’ye giriş yasağı kararı alındığı halde, yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları makul görülmediğinde,

ç) Bu Kanunun 55 inci maddesi uyarınca hakkında sınır dışı kararı alınmadığında,

d) Bu Kanunun 53, 69 ve 72 nci maddelerine göre yapılan işlemlere karşı yargı yoluna başvurulduğunda,

e) Başvuru sahibinin ilk sığınma ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devamı süresince,

f) Acil nedenlerden dolayı veya ülke menfaatlerinin korunması açısından Türkiye’ye girişine ve Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken ancak, ikamet izni verilmesine engel teşkil eden durumları sebebiyle diğer ikamet izinlerinden birini alma imkânı olmadığında.


(2) İnsani ikamet izni alan yabancılar, iznin veriliş tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak zorundadırlar.


İnsani ikamet izninin iptali veya uzatılmaması

MADDE 47- (1) İnsani ikamet izni Bakanlığın uygun görüşü alınmak kaydıyla, iznin verilmesini zorunlu kılan şartlar ortadan kalktığında valiliklerce iptal edilebilir veya uzatılmayabilir.


İnsan ticareti mağduru ikamet izni

MADDE 48- (1) İnsan ticareti mağduru olduğu veya olabileceği yönünde kuvvetli şüphe duyulan yabancılara, yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle işbirliği yapıp yapmayacaklarına karar verebilmeleri amacıyla valilikçe 30 gün süreli ikamet izni verilebilir.


(2) Bu ikamet izinlerinde, ikamet izinlerinin verilmesindeki şartlar aranmaz.


(3) İkamet izninin süresi, mağdurun işbirliği yapma isteğini yetkililere bildirmesinden veya soruşturmayı yürüten yetkililerin mağdurdan işbirliği talep etmesinden ya da insan ticareti mağduru olduğunun kesin olarak tespit edilmesinden itibaren başlatılır.


İnsan ticareti mağduru ikamet izninin uzatılması ve iptali

MADDE 49- (1) İyileşme ve düşünme süresi tanımak amacıyla verilen izin, mağdurun güvenliği, sağlığı veya özel durumu nedeniyle güvenli dönüş imkânı sağlanıncaya kadar altışar ay sürelerle uzatılabilir. İznin uzatılmasında;

a) İnsan ticareti suçunun soruşturulması ve önlenmesi hususunda yabancının yetkililerle işbirliği yapma niyetini açıkça ifade etmesi,

b) İnsan ticareti suçu işlemiş kişilerle varsa bağlarını koparmış olması,

şartları aranabilir. Çocuk mağdurlarda bu şartlar aranmaz.


(2) Mağdurun veya mağdur olabileceği yönünde kuvvetli şüphe bulunan yabancıların ikamet izinleri, kendi girişimleriyle suçun failleriyle yeniden bağ kurduklarının belirlendiği durumlarda iptal edilebilir.


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Vatansız Kişiler


Vatansızlığın tespiti, vatansız kişi kimlik belgesi

MADDE 50- (1) Vatansızlığın tespiti Bakanlıkça yapılır. Vatansız kişilere, Türkiye’de yasal olarak ikamet edebilme hakkı sağlayan Vatansız Kişi Kimlik Belgesi düzenlenir. Başka ülkeler tarafından vatansız kişi işlemi görenler bu haktan yararlandırılmaz.


(2) Vatansız kişiler, Vatansız Kişi Kimlik Belgesi almakla yükümlü olup, belge Bakanlığın uygun görüşü alınarak, valiliklerce düzenlenir. Hiçbir harca tabi olmayan bu belge, ikamet izni yerine geçer ve iki yılda bir valiliklerce yenilenir. Vatansız Kişi Kimlik Belgesinde yabancı kimlik numarası da yer alır.


(3) Vatansız Kişi Kimlik Belgesinin süresi, ikamet sürelerinin toplanmasında hesaba katılır.


(4) Vatansız Kişi Kimlik Belgesi, bir ülkenin vatandaşlığının kazanılmasıyla birlikte geçerliliğini kaybeder.


(5) Vatansızlık durumlarının tespiti ve Vatansız Kişi Kimlik Belgesiyle ilgili usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.


Vatansız kişilere tanınan haklar ve güvenceler

MADDE 51- (1) Türkiye Cumhuriyeti’nin taraf olduğu ilgili uluslararası sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydıyla;

a) Vatansız Kişi Kimlik Belgesi sahipleri, bu Kanundaki ikamet izinlerinden birini almak üzere talepte bulunabilirler.

b) Vatansız kişiler, kamu güvenliği açısından ciddi tehlike oluşturmadıkları sürece sınır dışı edilmezler.

c) Vatansız kişilere ilişkin işlemlerde yabancılara uygulanan karşılıklılık aranmaz.

ç) Vatansız kişilerin çalışma izniyle ilgili iş ve işlemleri, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun hükümlerine tabidir.

d) Vatansız Kişiler, 5682 sayılı Pasaport Kanununun 18 inci maddesi hükümlerinden, Vatansız Kişi Kimlik Belgeleri varsa yararlanabilirler.


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sınır Dışı Etme


Sınır dışı etme

MADDE 52- (1) Yabancılar, sınır dışı etme kararıyla, menşe ülkesine veya transit gideceği ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilebilirler.


Sınır dışı etme kararı

MADDE 53- (1) Sınır dışı etme kararı, Bakanlığın talimatı üzerine veya resen valiliklerce alınır.


(2) Karar, gerekçeleriyle birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Aynı zamanda, sınır dışı etme kararı alınan kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa, kendisi veya yasal temsilcisi kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında, vatandaşı olduğu ülkenin dilinde ya da anladığı dilde bilgilendirilir.


(3) Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı, sınır dışı etme kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde idare mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvuran kişi, sınır dışı etme kararını veren makama da başvurusunu bildirir. Mahkemeye yapılan başvurular 15 gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir. Yargı yoluna başvurulması halinde yargılama sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilmez.


(4) Sınır dışı kararına karşı yargı yoluna başvuranlardan, avukatlık ücretlerini karşılama olanağı bulunmayanlara, 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun adli yardım hükümlerine göre avukatlık hizmeti sağlanır.


Sınır dışı etme kararı alınacaklar

MADDE 54- (1) Aşağıda sayılan yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınabilir:

a)5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 59 uncu maddesi uyarınca Bakanlığa bildirilenler,

b) Terörist veya yasadışı bir örgütün üyesi veya destekleyicisi olanlar,

c) Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar,

ç) Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar,

d) Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı bakımından tehdit oluşturanlar,

e) Vize veya vize muafiyeti süresini 10 günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler,

f) İkamet izinleri iptal edilenler veya ikamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini 10 günden fazla ihlal edenler,

g) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler,

ğ) Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler,

h) Hakkındaki giriş yasağı geçerli olduğu halde Türkiye’ye geldiği tespit edilenler,

ı) Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar,

i) Uzatma başvuruları reddedilenlerden, ikamet izninin bitiminden veya her halükarda ret kararının tebliğ edilmesinden sonraki 10 gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar.


(2) Başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişiler hakkında, sadece devlet güvenliği için tehlike oluşturduğuna dair ciddi sebepler bulunduğunda veya ciddi bir suçtan kesin hüküm giymek suretiyle toplum için tehlike oluşturduğunda sınır dışı etme kararı alınabilir.


Sınır dışı etme kararı alınmayacaklar

MADDE 55- (1) Bu Kanunun 54 üncü maddesi kapsamında olsalar dahi, aşağıdaki yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınmaz:

a) Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı veya onur kırıcı muameleye maruz kalabileceği konusunda ciddi sebep bulunanlar,

b) Ciddi sağlık sorunları, yaşı ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler,

c) Tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar,

ç) Özel ve aile hayatı, telafisi mümkün olmayacak şekilde ciddi zarar görecekler,

d) İnsan ticareti suçundan mağdur olanlar veya mağdur olabileceği yönünde kuvvetli emare bulunanlar,

e) Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları.


(2) Birinci fıkra kapsamındaki değerlendirmeler, herkes için ayrı yapılır. Bu kişilerden, belli bir adreste ikamet etmeleri, istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları istenebilir.


Türkiye’yi terke davet

MADDE 56- (1) Sınır dışı etme kararı alınanlara, sınır dışı kararında belirtilmek kaydıyla, Türkiye’yi terk edebilmeleriiçin yedi günden az olmamak üzere 30 güne kadar süre tanınır. Ancak, kaçma ve kaybolma riski bulunanlara, yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal edenlere, sahte belge kullananlara, asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışanlara veya aldığı tespit edilenlere, kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı bakımından tehdit oluşturanlara bu süre tanınmaz.


(2) Türkiye’den çıkış için süre tanınan kişilere, “Çıkış İzin Belgesi” verilir. Bu belge hiçbir harca tabi değildir. Vize ve ikamet harçları ile bunların cezalarına ilişkin yükümlülükler saklıdır.


Sınır dışı etmek üzere idari gözetim ve süresi

MADDE 57- (1) Bu kanunun 55 inci maddesi çerçevesinde sınır dışı etme kararı alınabilecek yabancıların kolluk tarafından yakalanması halinde, hakkında karar alınmak üzere derhal İl Göç İdaresi Müdürlüğüne bildirilir. Bu kişilerden, sınır dışı kararı alınması gerektiği değerlendirilenler hakkında, sınır dışı kararı İl Göç İdaresi Müdürlüğünce alınır. Değerlendirme ve karar süresi 48 saati geçemez.


(2) Hakkında sınır dışı kararı alınanlardan; kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden, sahte ya da asılsız belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye’den çıkmaları için tanınan sürede çıkmayan, kamu düzeni veya kamu güvenliğine ya da kamu sağlığına tehdit oluşturanlar hakkında İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından idari gözetim kararı alınır. Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar yakalamayı yapan kolluk birimince geri gönderme merkezlerine 48 saat içinde sevk edilir.


(3) Geri gönderme merkezlerindeki idari gözetim süresi altı ayı geçemez. Ancak bu süre, sınır dışı işlemlerinin yabancının işbirliği yapmaması veya ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamaması halinde, en fazla altı ay daha uzatılabilir.


(4) İdari gözetimin devamında zaruret olup olmadığı, valilik tarafından her ay düzenli olarak değerlendirilir. Gerek görüldüğünde, 30 günlük süre beklenilmez. İdari gözetimin devamında zaruret görülmeyen yabancılar için idari gözetim derhal sonlandırılır. Bu yabancılara, belli bir adreste ikamet etme, belirlenecek şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilebilir.


(5) İdari gözetim, idari gözetim süresinin uzatılması ve her ay düzenli olarak yapılan değerlendirme sonuçları, gerekçesiyle birlikte yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Aynı zamanda, idari gözetim altına alınan kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa, kendisi veya yasal temsilcisi kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında, vatandaşı olduğu ülkenin dilinde ya da anladığı dilde bilgilendirilir.


(6) İdari gözetime karşı, idari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, hemen serbest bırakılmasını sağlamak için sulh ceza hâkimine başvurabilir. Başvuru idari gözetimi durdurmaz. Dilekçenin idareye verilmesi halinde, dilekçe yetkili sulh ceza hâkimine en seri şekilde ulaştırılır. Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir.


(7) İdari gözetim işlemine karşı yargı yoluna başvuranlardan, avukatlık ücretlerini karşılama olanağı bulunmayanlara, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu hükümlerine göre avukatlık hizmeti sağlanır.


Geri gönderme merkezleri

MADDE 58- (1) İdari gözetime alınan yabancılar, geri gönderme merkezlerinde tutulurlar.


(2) Geri gönderme merkezleri Bakanlık tarafından işletilir. Bakanlık, merkezleri, kamu kurum ve kuruluşlarıyla, Türkiye Kızılay Derneği ve göç alanında uzmanlığı bulunan kamu yararına çalışan derneklerle protokol yaparak işlettirebilir.


(3) Geri gönderme merkezlerinin kurulması, yönetimi, işletilmesi, devri, denetimi ve kolluk makamlarında sınır dışı edilmek amacıyla idari gözetimde bulunan yabancıların geri gönderme merkezlerine nakil işlemleriyle ilgili usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.


Geri gönderme merkezlerinde sağlanacak hizmetler

MADDE 59- (1) Geri gönderme merkezlerinde;

a) Yabancı tarafından bedeli karşılanamayan acil ve temel sağlık hizmetleri ücretsiz verilir.

b) Yabancının yakınlarına, notere, yasal temsilciye ve avukata erişme ve bunlarla görüşme yapabilme, ayrıca telefon hizmetlerine erişme imkanı sağlanır.

c) Ayrıca, ziyaretçileri, vatandaşı olduğu ülke konsolosluk yetkilisi, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği görevlisi, ilgili sivil toplum kuruluşu temsilcisiyle görüşebilme imkânı tanınır.

ç) Çocukların yüksek yararları gözetilir. Aileler ve refakatsiz çocuklar ayrı yerlerde barındırılırlar.

d) Çocukların eğitim ve öğretimden yararlandırılmaları hususunda; okul ve kurumlar ile uygun yerlerde seviyelerine uygun programlar dahilinde eğitim-öğretim faaliyetleri yapılması için Milli Eğitim Bakanlığınca gerekli tedbirler alınır.


Sınır dışı etme kararının yerine getirilmesi

MADDE 60- (1) Geri gönderme merkezlerindeki yabancılar, kolluk birimleriyle koordine edilerek geri gönderme merkezlerinin bağlı olduğu birim tarafından sınır kapılarına sevk edilir.


(2) Geri gönderme merkezlerine sevk edilmesine gerek kalmadan sınır dışı edilecek olan yabancılar, İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından koordine edilerek kolluk birimlerince sınır kapılarına sevk edilir.


(3) Sınır kapılarından çıkış esnasında pasaport veya pasaport yerine geçen belge taşıma şartı, sınır dışı edilecek yabancılarda aranmayabilir. Genel Müdürlükçe düzenlenecek belgeler de sınır dışı işlemlerinde seyahat belgesi yerine kullanılabilir.


(4) Sınır dışı edilecek yabancıların seyahat masrafları kendilerince karşılanır. Bunun mümkün olmaması halinde, masrafların eksik kalan kısmı veya tamamı devletçe ödenir. Masraflar geri ödenmediği sürece, yabancının Türkiye’ye girişi sınırlandırılabilir.


(5) Genel Müdürlük sınır dışı işlemleriyle ilgili olarak uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlar, ilgili ülke makamları ile sivil toplum örgütleriyle işbirliği yapabilir.


(6) Yabancıların pasaportları veya diğer belgeleri, sınır dışı edilinceye kadar tutulabilir ve sınır dışı işlemlerinde kullanılmak üzere biletleri paraya çevrilebilir.


(7) Gerçek veya tüzel kişiler, kalışlarını veya dönüşlerini garanti ettikleri yabancıların sınır dışı masraflarını ödemekle yükümlüdürler. Yabancıyı izinsiz çalıştıran işveren veya işveren vekillerinin, yabancının sınır dışı işlemleri konusundaki yükümlülükleri hakkında 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 21 inci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır.


ÜÇÜNCÜ KISIM
Uluslararası Koruma


BİRİNCİ BÖLÜM
Uluslararası Koruma Çeşitleri,
Uluslararası Korumanın Haricinde Bırakılma ve Dahili Korunma


Uluslararası koruma çeşitleri

MADDE 61- (1) Avrupa ülkelerinde meydana gelen olaylar nedeniyle; ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri nedeniyle zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan ya da söz konusu korku nedeniyle, yararlanmak istemeyen yabancıya veya bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen vatansız kişiye statü belirleme işlemleri sonrasında mülteci statüsü verilir.


(2)Avrupa ülkeleri dışında meydana gelen olaylar sebebiyle; ırkı, dini, tabiiyeti belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri nedeniyle zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle, yararlanmak istemeyen yabancıya veya bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen vatansız kişiye statü belirleme işlemleri sonrasında şartlı mülteci statüsü verilir. Üçüncü ülkeye yerleştirilinceye kadar, şartlı mültecinin Türkiye’de kalmalarına izin verilir.


(3) Mülteci veya şartlı mülteci olarak nitelenemeyen ancak, menşe ülkesine veya ikamet ülkesine geri gönderildiği takdirde;

a) Ölüm cezasına mahkûm olacak veya ölüm cezası infaz edilecek,

b) İşkenceye veya insanlık dışı veya onur kırıcı muamele ya da cezaya maruz kalacak,

c) Uluslararası veya ülke genelindeki silahlı çatışma durumlarında, ayrım gözetmeyen şiddet hareketleri nedeniyle şahsına ve hayatına yönelik ciddi, bireysel tehditle karşılaşacak,

olması nedeniyle menşe ülkesinin veya ikamet ülkesinin korumasından yararlanamayan veya söz konusu tehdit nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancı ya da vatansız kişiye, statü belirleme işlemleri sonrasında ikincil koruma statüsü verilir.


Dahili korunma

MADDE 62- (1) Başvuru sahibine, zulüm veya ciddi zarar görme tehdidine karşı vatandaşı olduğu ülke veya önceki ikamet ülkesinin belirli bir bölgesinde koruma sağlanabiliyorsa ve başvuru sahibi, ülkenin o bölgesine güvenli ve yasal bir şekilde seyahat edebilecek ve yerleşebilecek durumdaysa, başvuru sahibinin uluslararası korumaya muhtaç olmadığına karar verilebilir.


(2) Birinci fıkradaki durumların ortaya çıkması, başvurunun tam bir incelemeye tabi tutulmasını engellemez. Yapılan değerlendirmede, ulusal ve uluslararası kaynaklardan yararlanarak, ülkenin o bölgesindeki mevcut genel şartlar ve başvuru sahibinin kişisel şartları göz önünde bulundurulur.


Uluslararası korumanın haricinde tutulma

MADDE 63- (1) Başvuru sahibi;

a) Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği dışında, diğer bir Birleşmiş Milletler organı veya örgütünden halen koruma veya yardım görüyorsa,

b) İkamet ettiği ülke yetkili makamlarınca, o ülke vatandaşlarının sahip bulundukları hak ve yükümlülüklere sahip olarak tanınıyorsa,

uluslararası korumadan hariçte tutulur. Ancak, (a) bendine giren bir kişi hakkındaki koruma veya yardım herhangi bir nedenle sona erdiği zaman, bu kişilerin konumları Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda alınan kararlara istinaden kesin bir çözüme kavuşturulmadığı takdirde, bu kişiler bu Kanunun sağladığı korumadan yararlanabilirler.


(2) Başvuru sahibinin;

a) Usulüne göre yürürlüğe koyulmuş uluslararası sözleşmelerde tanımlandığı şekilde, barışa karşı suç, savaş suçu ya da insanlığa karşı suç işlediğini,

b) Uluslararası koruma başvurusu yapmadan önce, Türkiye dışında siyasi olmayan ciddi suç işlediğini,

c) Birleşmiş Milletler Şartının önsözü ile birinci ve ikinci maddelerinde yer alan Birleşmiş Milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı fiillerden suçlu olduğunu,

düşündürecek ciddi nedenler varsa, başvuru sahibi uluslararası korumadan hariçte tutulur.


(3) Uluslararası koruma başvurusu yapmadan önce, Türkiye dışında siyasi amaç iddiasıyla olsa dahi özellikle zalimce eylemler işlediğini düşündürecek nedenler varsa ikinci fıkranın (b) bendi kapsamında değerlendirilir.


(4) İkinci fıkrada belirtilen suç ya da fiillerin işlenmesine iştirak veya bu fiillerin işlenmesini tahrik eden kişi uluslararası korumadan hariçte tutulur.


(5) İkinci ve üçüncü fıkralardaki durumlara ek olarak; kamu güvenliği veya toplum için tehlike oluşturduğuna dair ciddi sebepler olan yabancı veya vatansız kişi ile ikinci fıkrası kapsamında olmayan, fakat Türkiye’de işlenmesi halinde hapis cezası verilmesini gerektiren suç veya suçları daha önce işleyen ve sadece bu suçun cezasını çekmemek için menşe veya ikamet ülkesini terk eden yabancı veya vatansız kişi, ikincil korumadan hariçte tutulur.


(6) Başvuru sahibinin uluslararası korumadan hariçte tutulması, hariçte tutma nedenlerinden herhangi birinin diğer aile üyeleri için oluşmaması şartıyla, başvuru sahibinin aile üyelerinin başvurularının da hariçte tutulmasını gerektirmez.


İKİNCİ BÖLÜM
Genel Usuller


Başvuru

MADDE 64- (1)Uluslararası koruma başvuruları bizzat yapılır.


(2) Başvuruların ülke içinde veya sınır kapılarında kolluk birimlerine yapılması halinde, bu başvurular derhal ilgili birime bildirilir. Başvuruyla ilgili işlemler valilikçe yürütülür.


(3) Her yabancı veya vatansız kişi kendi adına başvuru yapabilir. Başvuru sahibi, başvuruları aynı gerekçeye dayanan ve kendisiyle birlikte gelen aile üyeleri adına başvuru yapabilir. Bu durumda; ergin aile üyelerinin, kendi adlarına başvuruda bulunulmasına yönelik muvafakati alınır.


(4) Makul bir süre içinde bu maddede belirtilen makamlara kendiliğinden gelerek uluslararası koruma başvurusunda bulunanlar hakkında; yasadışı girişleri veya bulunuşlarının geçerli nedenlerini açıklamak kaydıyla, Ülkeye yasal giriş şartlarını ihlal etmek veya Ülkede yasal şekilde bulunmamaktan dolayı cezai işlem yapılmaz.


(5) Hürriyeti kısıtlanan kişilerin uluslararası koruma başvuruları, ilgili birime derhal bildirilir. Başvurularının alınması ve değerlendirilmesi, kişiyle ilgili diğer adli ve idari işlemlerin ya da tedbir ve yaptırımların uygulanmasını engellemez.


Başvuru sahiplerinin idari gözetimi

MADDE 65- (1)Başvuru sahipleri, sadece uluslararası koruma başvurusunda bulunmalarından dolayı idari gözetim altına alınamaz.


(2) Başvuru sahiplerinin idari gözetim altına alınması istisnai bir işlemdir. Başvuru sahibi ancak, kimlik bilgilerinin ve vatandaşlığının doğruluğuyla ilgili ciddi şüphe varsa, kimlik bilgilerinin ve vatandaşlığının tespit edilebilmesi veya sınır kapılarında bir kişinin usulüne aykırı surette ülkeye girmekten alıkonması amaçlarıyla ya da idari gözetim altına alınmaması durumunda başvurusuna temel oluşturan unsurların kaybolacak olması veya kamu düzeni ve kamu güvenliği için ciddi tehlike oluşturması hallerinde idari gözetim altına alınabilir.


(3) İdari gözetimin gerekip gerekmediği bireysel olarak değerlendirilir. İkinci fıkrada belirtilen amaç ve hallerde; idari gözetim altına alınmadan önce, bu Kanunun 68 inci maddesinde belirtilen ikamet zorunluluğu ve bildirim yükümlülüğünün yeterli olup olmayacağı öncelikle değerlendirilir. Valilik, idari gözetim yerine başka usuller belirleyebilir. Bu tedbirler yeterli olmadığı takdirde, idari gözetim uygulanabilir.


(4) İdari gözetim kararı, idari gözetim altına alınma gerekçelerini ve gözetimin süresini içerecek şekilde idari gözetim altına alınan kişiye veya yasal temsilcisine ya da avukatına yazılı olarak tebliğ edilir. Aynı zamanda idari gözetim altına alınan kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kararın sonucu ve itiraz usulleri hakkında kendisi veya yasal temsilcisi vatandaşı olduğu ülkenin dilinde veya anladığı dilde bilgilendirilir.


(5) Başvuru sahibinin, idari gözetim süresi 30 günü geçemez. İdari gözetim altına alınan kişilerin işlemleri en kısa sürede tamamlanır. İdari gözetim şartları ortadan kalktığı takdirde derhal sonlandırılır.


(6) İdari gözetimin her aşamasında, kararı alan makam tarafından, idari gözetim sonlandırılarak, bu Kanunun 68 inci maddesinde belirlenen yükümlülüklerin veya başka tedbirlerin yerine getirilmesi istenebilir.


(7) İdari gözetime karşı idari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, hemen serbest bırakılmasını sağlamak için sulh ceza hâkimine başvurabilir. Başvuru idari gözetimi durdurmaz. Dilekçenin idareye verilmesi halinde, dilekçe yetkili sulh ceza hâkimine en seri şekilde ulaştırılır. Sulh ceza hâkimi incelemeyi beş gün içinde sonuçlandırır. Sulh ceza hâkiminin kararı kesindir. İdari gözetim altına alınan kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı, idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veya değiştiği iddiasıyla yeniden sulh ceza hâkimine başvurabilir.


(8) İkinci fıkra hükümleri çerçevesinde idari gözetim altına alınan kişi, usul ve esasları yönetmelikle belirlenmek üzere ziyaretçi kabul edebilir. Yasal temsilcisi, avukat, noter ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği görevlileriyle görüşme imkânı sağlanır.


Kayıt ve kontrol

MADDE 66- (1) Uluslararası koruma başvuruları valiliklerce kaydedilir.


(2) Başvuru sahibi kayıt esnasında kimlik bilgilerini doğru olarak bildirmek ve varsa kimliğini ispatlayacak belge ve seyahat dokümanlarını yetkili makamlara teslim etmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün yerine getirilmesinin temini amacıyla, başvuru sahibinin üzerinde ve eşyalarında kontrol yapılabilir.


(3) Kayıt esnasında başvuru sahibinin kimliğine ilişkin belge sunamaması halinde, kimlik tespitinde kişisel verilerinin karşılaştırılmasından ve yapılan araştırmalardan elde edilen bilgiler kullanılır. Kimlik tespit araştırmaları sonucunda da kimliğine dair bilgi elde edilememesi halinde, başvuranın beyanı esas alınır.


(4) Kayıt esnasında; başvuru sahibinin menşe veya ikamet ülkesini terk etme sebepleri, ülkesini terk ettikten sonra başından geçen ve başvuru yapmasına neden olan olaylar, Türkiye’ye giriş şekli, kullandığı yol güzergâhları ve vasıta bilgileri, daha önceden başka bir ülkede uluslararası korumaya başvurmuş veya korumadan yararlanmışsa, bu başvuru veya korumaya ilişkin bilgi ve belgeleri alınır.


(5) Mülakat zamanı ve yeri kayıt esnasında bildirilir.


(6) Kamu sağlığını tehlikeye düşürebileceği değerlendirilen başvuru sahibi sağlık kontrolünden geçirilir.


(7) Başvuru sahibine kayıt esnasında; kimlik bilgilerini içeren, uluslararası koruma başvurusunda bulunduğunu belirten, 30 gün geçerli kayıt belgesi verilir. Kayıt belgesi, gerektiğinde 30 günlük sürelerle uzatılabilir. Kayıt belgesi, hiçbir harca tabi olmayıp başvuru sahibinin Türkiye’de kalışına imkân sağlar.


Başvuru sahibinin bilgilendirilmesi ve tercümanlık

MADDE 67- (1) Başvuru sahibi, başvurusuyla ilgili takip edilecek usuller, başvurusunun değerlendirilmesi sürecindeki hak ve yükümlülükleri, yükümlülüklerini nasıl yerine getireceği ve bu yükümlülüklere uyulmaması ya da yetkililerle işbirliğinde bulunulmaması halinde ise ortaya çıkabilecek muhtemel sonuçları, itiraz usulleri ve süreleri konusunda vatandaşı olduğu ülkenin dilinde veya anladığı dilde kayıt esnasında bilgilendirilir.


(2) Başvuru sahibinin talep etmesi halinde, başvuru, kayıt ve mülakat aşamalarındaki kişisel görüşmelerde tercümanlık hizmetleri sağlanır.


Gösterilen yerde ikamet zorunluluğu ve bildirim yükümlülüğü

MADDE 68- (1) Başvuru sahibine, Genel Müdürlükçe kendilerine gösterilen merkezde, belirli bir yerde veya il de ikamet etme zorunluluğu ile istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunma gibi idari yükümlülükler getirilebilir.


(2) Başvuru sahibi, adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak ve ikamet adresini valiliğe bildirmekle yükümlüdür.


Kabul edilemez başvuru

MADDE 69- (1)Başvuru sahibi;

a) Mülteci statüsüyle eşit hak ve imkânlara sahip olarak başka bir gerekçeyle Türkiye’de ikamet ediyorsa,

b) Son kararın ardından aynı başvuruyu yenilemişse,

c) Kendi adına başvuru yapılmasına muvafakat verdikten sonra, başvurunun herhangi bir aşamasında haklı bir neden göstermeksizin veya başvurunun reddedilmesinin ardından yeni bir unsur öne sürmeksizin ayrı bir başvuru yapmışsa,

ç) İlk iltica ülkesinden gelmişse,

d) Güvenli üçüncü ülkeden gelmişse,

başvurusunun kabul edilemez olduğuna ilişkin karar alınır.


(2) Birinci fıkrada belirtilen durumların, değerlendirmenin herhangi bir aşamasında ortaya çıkması halinde değerlendirme durdurulur.


(3) Başvurunun kabul edilemez olduğuna ilişkin karar, ilgiliye veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. İlgili kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında kendisi veya yasal temsilcisi, vatandaşı olduğu ülkenin dilinde veya anladığı dilde bilgilendirilir.


İlk iltica ülkesinden gelenler

MADDE 70- (1) Başvuru sahibinin, daha önceden mülteci olarak tanındığı ve halen bu korumadan yararlanma imkânının olduğu veya geri göndermeme ilkesini de içeren yeterli ve etkili nitelikte korumadan halen faydalanabileceği bir ülkeden geldiğinin ortaya çıkması durumunda, başvuru kabul edilemez olarak değerlendirilir ve ilk iltica ülkesine gönderilmesi için işlemler başlatılır. Ancak geri gönderme işlemi gerçekleşinceye kadar ülkede kalışına izin verilir. Bu durum ilgiliye tebliğ edilir. İlgilinin, ilk iltica ülkesi olarak nitelenen ülke tarafından kabul edilmemesi halinde, başvuruya ilişkin işlemler devam ettirilir.


Güvenli üçüncü ülkeden gelenler

MADDE 71- (1) Başvuru sahibinin, Sözleşmeye uygun korumayla sonuçlanabilecek bir uluslararası koruma başvurusu yaptığı veya başvurma imkânının olduğu güvenli üçüncü bir ülkeden geldiğinin ortaya çıkması durumunda başvuru kabul edilemez olarak değerlendirilir ve güvenli üçüncü ülkeye gönderilmesi için işlemler başlatılır. Ancak geri gönderme işlemi gerçekleşinceye kadar ülkede kalışına izin verilir. Bu durum ilgiliye tebliğ edilir. İlgilinin, güvenli üçüncü ülke olarak nitelenen ülke tarafından kabul edilmemesi halinde, başvuruya ilişkin işlemler devam ettirilir.


(2) Bir ülkenin güvenli üçüncü ülke olarak değerlendirilebilmesi için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir:

a) Kişilerin hayatı ve hürriyeti, ırk, din, tabiiyet, belirli bir sosyal gruba üyelik ya da siyasi düşünce nedeniyle tehlike altında olmaması,

b) Sözleşmedeki geri göndermeme ilkesine uyulması,

c) Kişilerin işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulacağı ülkelere geri gönderilmemesi ilkesinin uygulanıyor olması,

ç) Mülteci statüsü talep etme olasılığı bulunması ve kişinin mülteci olarak nitelendirilmesi durumunda, Sözleşmeye uygun olarak koruma elde etme olasılığının olması,

d) Ciddi zarar görme riskinin olmaması.


(3) Bir ülkenin başvuru sahibi için güvenli üçüncü ülke olup olmadığı, başvuru sahibinin ilgili üçüncü ülkeye gönderilmesini makul kılacak, bu kişi ve ülke arasındaki bağlantılar da dâhil olmak üzere, her başvuru sahibi için ayrı olarak değerlendirilir.


Başvurunun geri çekilmesi ve geri çekilmiş sayılması

MADDE 72- (1) Başvuru sahibinin;

a) Başvurusunu geri çektiğini yazılı olarak beyan etmesi,

b) Mazeretsiz olarak mülakata üç defa üst üste gelmemesi,

c) Belirlenen ikamet yerine gitmemesi, ikamet yerini izinsiz terk etmesi veya tutulduğu yerden kaçması,

ç) Mazeretsiz olarak bildirim yükümlülüğünü üç defa üst üste yerine getirmemesi,

d) Kişisel verilerinin alınmasına karşı çıkması,

e) Kayıt ve mülakattaki yükümlülüklerine uymaması,

halinde başvurusu geri çekilmiş kabul edilerek, değerlendirme durdurulur.


Mülakat

MADDE 73- (1) Etkin ve adil karar verebilmek amacıyla, başvuru sahibiyle kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde bireysel mülakat yapılır. Mülakatın mahremiyeti ve kişinin tercih ettiği dil dikkate alınarak, kişiye kendisini en iyi şekilde ifade etme imkânı tanınır. Ancak, aile üyelerinin de bulunmasının gerekli görüldüğü durumlarda, kişinin muvafakati alınarak mülakat aile üyeleriyle birlikte yapılabilir. Başvuru sahibinin talebi üzerine, avukatı izleyici olarak mülakata katılabilir.


(2) Başvuru sahibi, yetkililerle işbirliği yapmak ve uluslararası koruma başvurusunu destekleyecek tüm bilgi ve belgeleri sunmakla yükümlüdür.


(3) Özel ihtiyaç sahibiyle yapılacak mülakatlarda; bu kişilerin özel durumları göz önünde bulundurulur. Ergin olmamış çocuk ve refakatsiz çocuğun mülakatında psikolog veya çocuk gelişimci veya sosyal çalışmacı ya da küçüğün ebeveyni, yasal temsilcisi hazır bulunabilir.


(4) Mülakatın gerçekleştirilememesi halinde, yeni mülakat tarihi belirlenir ve ilgili kişiye tebliğ edilir. Mülakat tarihleri arasında en az 10 gün bulunur.


(5) Gerekli görüldüğü durumlarda başvuru sahibiyle ek mülakatlar yapılabilir.


(6) Mülakatlar sesli veya görsel olarak kayıt altına alınabilir. Bu durumda mülakat yapılan kişi bilgilendirilir. Her mülakatın sonunda tutanak düzenlenir, bir örneği mülakat yapılan kişiye verilir.


Uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesi

MADDE 74- (1) Mülakatı tamamlanan başvuru sahibine ve varsa birlikte geldiği aile üyelerine, uluslararası koruma talebinde bulunduğunu belirten ve yabancı kimlik numarasını içeren altı ay süreli Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi Kimlik Belgesi düzenlenir. Başvurusu sonuçlandırılamayanların kimlik belgeleri altışar ay süreyle uzatılır.


(2) Bu Kanunun 69 uncu ve 76 ncı maddeleri kapsamında olanlar ile bunların aile üyelerine kimlik belgesi verilmez.


(3) Kimlik belgesinin şekli ve içeriği Genel Müdürlükçe belirlenir.


(4) Kimlik belgesi, hiçbir harca tabi olmayıp, ikamet izni yerine geçer.


Karar

MADDE 75- (1) Başvuru, kayıt tarihinden itibaren en geç altı ay içinde Genel Müdürlükçe sonuçlandırılır. Kararın bu süre içerisinde verilememesi halinde başvuru sahibi bilgilendirilir.


(2) Kararlar bireysel olarak verilir. Bu kanunun 63 üncü maddesinin altıncı fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla, aile adına yapılan başvuru bütün olarak değerlendirilir ve verilen karar tüm aile üyelerini kapsar.


(3) Başvuru hakkında karar verilirken menşe veya önceki ikamet ülkesinin mevcut genel şartları ve başvuru sahibinin kişisel şartları göz önünde bulundurulur.


(4) Karar, ilgiliye veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Olumsuz kararın tebliğinde, kararın maddi gerekçeleri ve hukuki dayanakları da belirtilir. İlgili kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında kendisi veya yasal temsilcisi vatandaşı olduğu ülkenin dilinde veya anladığı dilde bilgilendirilir.


Hızlandırılmış değerlendirme

MADDE 76- (1) Başvuru sahibinin;

a) Başvuru sırasında gerekçelerini sunarken, uluslararası korumayı gerektirecek konulara hiç değinmemiş olması,

b) Sahte belge ya da yanıltıcı bilgi ve belge kullanarak veya kararı olumsuz etkileyebilecek bilgi ve belgeleri sunmayarak yetkilileri yanlış yönlendirmesi,

c) Kimliğinin ya da uyruğunun tespit edilmesini güçleştirmek amacıyla kimlik ya da seyahat belgelerini kötü niyetle imha etmesi veya elden çıkarması,

ç) Ergin olmamış bir çocuğun, kendi adına kendisinden sorumlu ebeveynleri tarafından yapılan başvurunun reddedilmesinin ardından, içinde bulunduğu ya da menşe ülkesindeki durumla ilgili olarak yeni bir unsur dile getirmeden başvuruda bulunması,

d) Sınır dışı edilmek üzere gözetim altında olması,

e) Sadece, Türkiye’den gönderilmesine yol açacak bir kararın uygulanmasını erteletmek ya da engellemek amacıyla başvuruda bulunması,

f) Kamu güvenliği veya kamu düzeni için tehlike oluşturması ya da bu nedenlerle Türkiye’den daha önce sınır dışı edilmiş olması,

g) Başvurusunun geri çekilmiş sayılmasından sonra yeniden başvuruda bulunması,

ğ) Farklı kimlik bilgileri kullanarak, başka gerekçelerle yeniden uluslararası koruma başvurusunda bulunması,

durumlarında, başvuru hızlandırılmış olarak değerlendirilir.


(2) Başvurusu hızlandırılmış olarak değerlendirilen başvuru sahibiyle, başvuru tarihinden itibaren en geç üç gün içinde mülakat yapılır. Başvuru, mülakattan sonra en geç beş gün içinde sonuçlandırılır.


(3) Bu maddeye göre değerlendirilen başvurulardan, incelenmesinin uzun süreceği anlaşılanlar, hızlandırılmış değerlendirmeden çıkarılabilir.


(4) Refakatsiz çocukların başvuruları hızlandırılmış olarak değerlendirilmez.


İdari itiraz ve yargı yolu

MADDE 77- (1) Bu Kanunun Üçüncü Kısmında yazılı hükümler uyarınca alınan kararlara karşı, ilgili kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı tarafından kararın tebliğinden itibaren 10 gün içinde Uluslararası Koruma Değerlendirme Komisyonuna itiraz edilebilir. Ancak 65, 69 ve 76 ncı madde hükümlerince verilen kararlara karşı, sadece yargı yoluna başvurulabilir.


(2) İdari itiraz sonucu alınan karar, ilgiliye veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Kararın olumsuz olması halinde; ilgili kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında kendisi veya yasal temsilcisi vatandaşı olduğu ülkenin dilinde veya anladığı dilde bilgilendirilir.


(3) Bakanlık, bu Kanunun üçüncü kısmı çerçevesinde verilen kararlara karşı yapılan idari itiraz usullerini düzenleyebilir.


(4) Bu Kanunun 65 inci maddesinde düzenlenen idari gözetim kararına karşı yargı yolu hariç olmak üzere 69 ve 76 ncı madde çerçevesinde alınan kararlara karşı, kararın tebliğinden itibaren 15 gün, bu kanunun üçüncü kısmı çerçevesinde alınan diğer idari karar ve işlemlere karşı kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde, ilgili kişi veya yasal temsilcisi ya da avukatı tarafından yetkili idare mahkemesine başvurulabilir.


(5) Bu Kanunun 69 ve 76 ncı madde çerçevesinde mahkemeye yapılan başvurular 15 gün içinde sonuçlandırılır. Mahkemenin bu konuda vermiş olduğu karar kesindir.


(6) İtiraz edilmesi veya yargı yoluna başvurulması halinde; itiraz veya yargılama süreci sonuçlanıncaya kadar ilgili kişinin ülkede kalışına izin verilir.


Avukatlık hizmetleri ve danışmanlık

MADDE 78- (1) Başvuru sahibi ile uluslararası korumadan yararlanan kişiler, bu Kanunun Üçüncü Kısmında yazılı iş ve işlemlerle ilgili olarak, ücretleri kendilerince karşılanması kaydıyla avukat tarafından temsil edilebilir.


(2) Avukatlık ücretlerini karşılama olanağı bulunmayan başvuru sahibi ve uluslararası korumadan yararlanan kişiye, bu Kanunun üçüncü kısmı kapsamındaki iş ve işlemlerle ilgili olarak yargı önündeki başvurularında 1136 sayılı Avukatlık Kanununun adli yardım hükümlerine göre avukatlık hizmeti sağlanır.


(3) Başvuru sahibi ve uluslararası korumadan yararlanan kişi, sivil toplum örgütleri tarafından sağlanan danışmanlık hizmetlerinden faydalanabilir.


Şartlı mültecinin ve ikincil koruma statüsü sahibinin ikameti

MADDE 79- (1) Şartlı mülteciye ve ikincil koruma statüsü sahibi kişiye, Genel Müdürlükçe, kamu düzeni veya kamu güvenliği nedeniyle belirli bir ilde ikamet etme, belirlenen süre ve usullerle bildirimde bulunma yükümlülüğü getirilebilir.


(2) Bu kişiler, adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak ve ikamet adresini valiliğe bildirmekle yükümlüdür.


Uluslararası koruma statü sahibi kimlik belgesi

MADDE 80- (1) Mülteci statüsü verilenlere yabancı kimlik numarasını içeren üç yıl süreli kimlik belgesi düzenlenir ve aynı sürelerle uzatılır.


(2) Şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsü verilenlere, yabancı kimlik numarasını içeren bir yıl süreli kimlik belgesi düzenlenir ve aynı sürelerle uzatılır.


(3) Birinci ve ikinci fıkralardaki kimlik belgeleri hiçbir harca tabi olmayıp, ikamet izni yerine geçer. Kimlik belgelerinin şekil ve içeriği Genel Müdürlükçe belirlenir.


Seyahat belgesi

MADDE 81- (1) Mültecilere, Türkiye dışına seyahatlerini teminen, Sözleşme’de belirtilen seyahat belgeleri valiliklerce düzenlenir.


(2) İkincil koruma statüsü sahiplerine, Türkiye dışına seyahatlerini teminen 5682 sayılı Pasaport Kanununun 18 inci maddesine göre “yabancılara mahsus” damgalı pasaport verilir.


Sona erme

MADDE 82- (1) Uluslararası korumadan yararlanan kişi;

a) Vatandaşı olduğu ülkenin korumasından kendi isteğiyle tekrar yararlanırsa,

b) Kaybettiği vatandaşlığını kendi isteğiyle tekrar kazanırsa,

c) Yeni bir vatandaşlık kazanmışsa ve vatandaşlığını kazandığı ülkenin korumasından yararlanıyorsa,

ç) Terk ettiği veya zulüm korkusuyla dışında bulunduğu ülkeye kendi isteğiyle tekrar yerleşmek üzere dönmüşse,

d) Statü verilmesini sağlayan koşullar ortadan kalktığı için vatandaşı olduğu ülkenin korumasından yararlanmaktan sakınmaya devam edemeyecek durumdaysa,

e)Vatansız olup da, statü verilmesine yol açan koşullar ortadan kalktığı için önceden yaşadığı ikamet ülkesine dönebilecek durumdaysa,

uluslararası koruma statüsü sona erer.


(2) Birinci fıkranın (d) ve (e) bentlerinin incelenmesinde; statü verilmesine neden olan şartların ortadan kalkıp kalkmadığı veya önemli ve kalıcı bir şekilde değişip değişmediği göz önünde bulundurulur.


(3) İkincil koruma statüsü verilmesine neden olan şartlar ortadan kalktığında veya korumaya gerek bırakmayacak derecede değiştiğinde de statü sona erer. İkincil koruma statüsü verilmesini gerektiren şartlardaki değişikliklerin önemli ve kalıcı olup olmadığı göz önünde bulundurulur.


(4) Maddenin birinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen şartların ortaya çıkması halinde, statü yeniden değerlendirilebilir. Bu kişiye; statüsünün yeniden değerlendirildiği ve nedenleri yazılı olarak bildirilir, sözlü veya yazılı beyanıyla statüsünün devam etmesi gerektiğine ilişkin nedenleri sunmasına fırsat verilir.


(5) Maddi gerekçelerini ve hukuki dayanaklarını içeren sona erme kararı, ilgiliye veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. İlgili kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında kendisi veya yasal temsilcisi vatandaşı olduğu ülkenin dilinde veya anladığı dilde bilgilendirilir.


İptal

MADDE 83- (1)Uluslararası korumadan yararlanan kişilerden;

a) Sahte belge kullanma, hile, aldatma yoluyla veya beyan etmediği gerçeklerle statü verilmesine neden olanların,

b) Statü verildikten sonra bu Kanunun 63 üncü maddesi çerçevesinde hariçte bırakılması gerektiği anlaşılanların,

c) Statü verildikten sonra Sözleşmenin 1 F maddesinin (a) ve (c) bentlerine göre suç işleyenlerin, bu Kanunun 63 üncü maddesinin 4 üncü fıkrası kapsamında olanların,

ç) Kamu güvenliği için tehlike oluşturduğuna dair hakkında ciddi sebep bulunanların,

d) Özellikle ciddi bir suçtan kesin hüküm giymek suretiyle toplum için tehlike oluşturanların,

statüsü iptal edilir.


(2) Statü kararından önce, birinci fıkranın (ç) ve (d) bentlerinde sayılan iptal nedenlerinden birinin ortaya çıkması durumunda statü verilmeyebilir.


(3) Maddi gerekçelerini ve hukuki dayanaklarını içeren iptal kararı, ilgiliye veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. İlgili kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında kendisi veya yasal temsilcisi vatandaşı olduğu ülkenin dilinde veya anladığı dilde bilgilendirilir.


Gönüllü geri dönüş desteği

MADDE 84- (1) Başvuru sahibi ve uluslararası korumadan yararlanan kişilerden, gönüllü olarak geri dönmek isteyenlere, aynî ve nakdî destek sağlanabilir.


(2) Genel Müdürlük, gönüllü geri dönüş çalışmalarını, uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlar, kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde yapabilir.


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Haklar ve Yükümlülükler


Hak ve yükümlülüklere ilişkin genel ilkeler

MADDE 85- (1) Uluslararası korumadan yararlanan kişilerden mütekabiliyet şartı aranmaz.


(2) Başvuru sahibi, başvurusu reddedilen veya uluslararası korumadan yararlanan kişilere sağlanan hak ve imkânların, Türk vatandaşlarına sağlanan hak ve imkânlardan fazla olacağı şeklinde yorumlanamaz.


Eğitim ve öğretime erişim

MADDE 86- (1)Başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişi ve aile üyeleri, Türk vatandaşlarının tabi olduğu usul ve esaslar çerçevesinde ilk ve ortaöğretim hizmetlerinden faydalanır.


Sosyal yardım ve hizmetlere erişim

MADDE 87- (1) Başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişilerden ihtiyaç sahibi olanlar, Türk vatandaşlarının tabi olduğu usul ve esaslar çerçevesinde sosyal yardım ve hizmetlerden faydalanabilir.


Sağlık hizmetlerine erişim

MADDE 88- (1) Başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişilerden; herhangi bir sağlık güvencesi olmayan ve ödeme gücü bulunmayanlar, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine tabidir. Genel sağlık sigortasından faydalanacak kişilerin primlerinin ödenmesi için Bakanlık bütçesine ödenek konulur. Primleri Bakanlık tarafından ödenenlerden ödeme güçlerine göre primin tamamı veya belli bir oranı talep edilebilir.


(2) Başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişilerden, sağlık güvencesi olduğu veya ödeme gücünün bulunduğu veya başvurunun sadece tıbbi tedavilerinin yapılabilmesi amacıyla yapıldığı sonradan anlaşılanlar, genel sağlık sigortalılıklarının sona erdirilmesi için en geç 10 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilir. Sosyal Güvenlik Kurumunca yersiz olarak yapılan tedavi ve ilaç masrafları ilgililerden geri alınır.


Başvuru sahibi ve şartlı mültecinin iş piyasasına erişimi

MADDE 89- (1) Başvuru sahibi veya şartlı mülteci, uluslararası koruma başvuru tarihinden altı ay sonra çalışma izni almak için başvurabilir. Çalışma izin talebi, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun kapsamında değerlendirilerek sonuçlandırılır.


Mülteci ve ikincil koruma statüsü sahibi kişinin iş piyasasına erişimi

MADDE 90- (1) Mülteci veya ikincil koruma statüsü sahibi, statü almasından itibaren bağımlı veya bağımsız olarak çalışabilir. Diğer kanunlarda yer alan yabancıların çalışamayacağı iş ve mesleklere ilişkin hükümler saklıdır. Mülteci veya ikincil koruma statüsü sahibi kişiye verilecek kimlik belgesi, çalışma izni yerine de geçer ve bu durum kimlik belgesine yazılır.


(2) Mülteci ve ikincil koruma statüsü sahibinin çalışmaları, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür koşullarının gerekli kıldığı hallerde, belirli bir süre için, tarım, sanayi veya hizmet sektörleri, belirli bir meslek, işkolu veya mülkî ve coğrafi alan itibariyle sınırlandırılabilir. Ancak, Türkiye’de üç yıl ikamet eden veya Türk vatandaşıyla evli olan ya da Türk vatandaşı çocuğu olan mülteci ve ikincil koruma statüsü sahipleri için bu sınırlamalar uygulanmaz.


(3) Başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişilerin çalışmasına ilişkin usul ve esaslar, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenir.


Harçlık

MADDE 91- (1) Bu Kanunun 69 ve 76 ncı maddelerinde sayılanlar hariç olmak üzere, muhtaç olduğu tespit edilen başvuru sahibine, Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde harçlık verilebilir.


Yükümlülükler

MADDE 92- (1)Başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişi, bu Kanunun Üçüncü Kısmında yazılı yükümlülüklerine ek olarak:

a) Çalışma durumlarına ait güncel bilgileri 30 gün içinde bildirmekle,

b) Gelirlerini, menkul ve gayrimenkullerini bildirmekle,

c) Adres, kimlik ve medeni durumlarındaki değişikliklerini 30 gün içinde bildirmekle,

ç) Kendilerine sağlanan hizmet, yardım ve diğer imkânları haksız olarak aldıklarının tespit edilmesi halinde, bedellerini tamamen veya kısmen geri ödemekle,

d) Genel Müdürlükçe kendisinden bu Kanunun üçüncü kısmı çerçevesinde istenilenleri yerine getirmekle,

yükümlüdür.


(2) Bu Kanunun Üçüncü Kısmında yazılı yükümlülüklere uymayanlar ile başvuruları ve uluslararası koruma statüleriyle ilgili olumsuz karar verilenlere; eğitim ve temel sağlık hakları hariç, diğer haklardan faydalanmalarına sınırlama getirilebilir. Sınırlamaya ilişkin değerlendirme bireysel yapılır. Karar ilgili kişiye veya yasal temsilcisine ya da avukatına yazılı olarak tebliğ edilir. Aynı zamanda ilgili kişi bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında kendisi veya yasal temsilcisi vatandaşı olduğu ülkenin dilinde veya anladığı dilde bilgilendirilir.


Özel ihtiyaç sahipleri

MADDE 93- (1)Özel ihtiyaç sahiplerine bu Kanunun Üçüncü Kısmında yazılı hak ve işlemlerde öncelik tanınır.


(2) İşkence, tecavüz ya da diğer ciddi psikolojik, bedensel ya da cinsel şiddete maruz kalan kişinin, bu türden fiillerin neden olduğu hasarlarını giderecek yeterli tedavi imkânı sağlanır.


Refakatsiz çocuklar

MADDE 94- (1) Refakatsiz çocuk, uluslararası koruma başvurusunda bulunduğu andan itibaren, Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından çocuklara uygun konaklama yerlerine, yetişkin akrabalarının veya koruyucu bir ailenin yanına yerleştirilir.


(2) 16 yaş ve üstündeki refakatsiz çocuk, uygun koşullar sağlanarak kabul ve barınma merkezlerinde barındırılabilir.


(3) Refakatsiz çocuklarla ilgili tüm işlemlerde çocuğun yüksek yararının gözetilmesi esastır. Refakatsiz çocuğun başvurusu alındığı andan itibaren, Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumunun başvurusu üzerine yasal temsilci atanır.


(4) Mümkün olduğu ölçüde, çocukların yararı, yaşları ve olgunluk düzeyleri dikkate alınarak, kardeşler bir arada bulundurulur. Refakatsiz çocukların konaklama yeri değişiklikleri asgari düzeyde tutulur.


Menşe ülke bilgisi

MADDE 95- (1)Uluslararasıkoruma başvuruları incelenirken, etkin ve adil karar verebilmek, başvuran tarafından iddia edilen hususların doğruluğunu tespit edebilmek amacıyla menşe, ikamet ve transit ülkelerle ilgili Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği kaynakları gibi çeşitli kaynaklardan güncel bilgi toplanır.


(2)Bilgi toplama faaliyetleri sırasında;

a) Başvuru sahibine ilişkin bilgiler ya da başvuru sahibinin uluslararası koruma başvurusu yaptığı bilgisi, başvuru yapan kişiye yönelik zulmü gerçekleştirdiği iddia edilen fail ya da faillere doğrudan veya dolaylı şekilde ifşa edilemez.

b) Başvuru sahibinin, ailesinin ve menşe ülkesinde yaşamakta olan aile üyelerinin ve yakınlarının fiziksel bütünlüğünü ya da özgürlüğünü ve güvenliğini tehlikeye sokacak şekilde bilgi toplanamaz.


(3) Menşe ülke bilgi sisteminin kurulması, bilgilerin toplanması, depolanması, sistemin işletilmesi, ilgililerin kullanımına açılması Genel Müdürlükçe belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yapılır.


Kabul ve barınma merkezlerinin kurulması ve işletilmesi

MADDE 96- (1) Başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişinin, barınma ihtiyaçlarını kendilerinin karşılaması esastır.


(2) Bakanlık, başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişinin barınma, iaşe, sağlık, sosyal vb. ihtiyaçlarının karşılanacağı kabul ve barınma merkezleri kurabilir.


(3) Merkezlerde özel ihtiyaç sahiplerinin barındırılmasına öncelik verilir.


(4) Kabul ve barınma merkezleri, valilik tarafından işletilir. Genel Müdürlük, merkezleri, kamu kurum ve kuruluşlarıyla, Türkiye Kızılay Derneği ve göç alanında uzmanlığı bulunan kamu yararına çalışan derneklerle protokol yaparak işlettirebilir.


(5) Kabul ve barınma merkezi dışında ikamet eden başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişiler ve aile üyeleri bu merkezlerdeki hizmetlerden yararlandırılabilir.


(6) Kabul ve barınma merkezlerinde başvuru sahibi veya uluslararası korumadan yararlanan kişilere sağlanan hizmetler, satın alma yoluyla da yürütülebilir.


(7) Kabul ve barınma merkezlerinin kurulması, yönetimi, işletilmesiyle ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.


(8) İmkanlar dahilinde merkezlerde kalan ailelerin, aile bütünlüğü korunur.


Geçici Koruma

MADDE 97- (1) Ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen yabancılara geçici koruma sağlanabilir.


(2) Bu kişilerin Türkiye’ye kabul edilişi, Türkiye’de kalışı ve Türkiye’den çıkışında yapılacak işlemler, kitlesel hareketlere karşı alınacak tedbirlerle, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar arasındaki işbirliği ve koordinasyon, merkez ve taşrada görev alacak kurum ve kuruluşların yetki ve görevlerinin belirlenmesi, Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.


Uluslararası koruma süreçlerinde işbirliği

MADDE 98- (1) Bakanlık, bu Kanunun Üçüncü Kısmında yazılı uluslararası koruma süreçleriyle ilgili konularda, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Uluslararası Göç Örgütü, diğer uluslararası ve hükümetler arası kuruluşlar ve sivil toplum örgütleriyle işbirliği yapabilir.


(2) Sözleşme hükümlerinin uygulanmasına nezaret etme görevini yerine getirmesinde, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğiyle gerekli işbirliği sağlanır. Bakanlık, bu kanun çerçevesindeki uluslararası koruma, başvuru, değerlendirme ve karar süreçlerini belirlemeye, bu amaçla Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğiyle protokol yapmaya yetkilidir.


(3) Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin uluslararası koruma başvurusunda bulunmuş kişilere sınır kapıları da dahil olmak üzere erişimi ve başvuru sahibinin de kabul etmesi şartıyla, başvurusuyla ilgili bilgilere erişimi sağlanır. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, başvurunun her aşamasında görüşlerini yetkililere iletebilir.


Tebligat

MADDE 99- (1) Bu Kanunun Üçüncü Kısmına göre yapılacak tebligat, ilgili kişinin, elverişli bir elektronik adres vererek bu adrese tebligat yapılmasını istemesi halinde, elektronik yolla yapılabilir.


(2) Statülere ilişkin kararlar 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre de yapılır.


(3) Elektronik yolla tebligat, ilgilinin elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen üçüncü günün sonunda yapılmış sayılır. Elektronik yolla tebligatın zorunlu bir sebeple yapılamaması hâlinde, tebligat 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre yapılır.


Gizlilik prensibi ve kişisel dosyaya erişim

MADDE 100- (1)Başvuru sahibinin ve uluslararası korumadan yararlanan kişinin tüm bilgi ve belgelerinde gizlilik esastır. Herkes bu ilkeye uymakla yükümlüdür.


(2) Ancak, başvuru sahibi, uluslararası korumadan yararlanan kişi, yasal temsilcisi veya avukatı, kişisel dosyasında yer alan kayıt belgeleri, mülakat raporu, başvuranın başvurusuna ilişkin sunduğu bilgi ve belgeler ve karar örneği ile menşe ülke bilgilerini inceleyebilir, birer örneğini alabilir. Ancak ülke güvenliği, suçun önlenmesi, soruşturulması veya kovuşturulmasına ilişkin belgeler verilmez.


DÖRDÜNCÜ KISIM
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü


BİRİNCİ BÖLÜM
Kuruluş, Görev ve Yetki


Kuruluş

MADDE 101- (1) Göç alanına ilişkin politika ve stratejileri uygulamak, bu konularla ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonu sağlamak, yabancıların Türkiye'ye giriş ve Türkiye’de kalışları, Türkiye’den çıkışları ve sınır dışı edilmeleri, uluslararası koruma, geçici koruma ve insan ticareti mağdurlarının korunmasıyla ilgili iş ve işlemleri yürütmek, düzensiz göçle mücadelede koordinasyonu sağlamak üzere Bakanlığa bağlı genel bütçeli Göç İdaresi Genel Müdürlüğü kurulmuştur.


Görev ve Yetki

MADDE 102- (1) Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün görev ve yetkileri şunlardır:

a) Göç alanına ilişkin, mevzuatın ve idari kapasitenin geliştirilmesi, politika ve stratejilerin belirlenmesi konularında çalışmalar yürütmek ve Göç Politikaları Kurulunca belirlenen politika ve stratejinin uygulanmasını izlemek ve koordine etmek,

b) Konsolosluklarca verilecek vize ve ikamet izin iş ve işlemlerini yürütmek, konsolosluklar veya sınır kapılarının bağlı olduğu valiliklerce iletilen vize taleplerini değerlendirmek ve sonucunu ilgili birime bildirmek,

c) Yurt içinden verilecek ikamet izinleriyle ilgili tüm iş ve işlemleri yürütmek,

ç) Vatansız kişilerin, vatansızlık durumlarının tespiti ile bu kişilerle ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

d) 19/9/2006 tarihli ve 5543 sayılı İskan Kanununun 4 üncü ve 5 inci maddesi kapsamında Bakanlığa verilen görevleri yürütmek,

e) Türkiye’ye girişleri ön izne tabi yabancılarla ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

f) Sınır dışı etme ve idari gözetimle ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

g) Sınır dışı edileceklerin kimliklerinin tespiti ve seyahatleriyle ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

ğ) Sınır dışı edilecekleri geri gönderme merkezlerine sevk etmek,

h) Yabancıların Türkiye’ye giriş yasakları ile bu yasakların kaldırılmasına ilişkin işlemleri yürütmek,

ı) Düzensiz göçle mücadele edilebilmesi amacıyla kolluk birimleri ve ilgili bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyonu sağlamak, bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği yaparak düzensiz göçle mücadele stratejilerinin belirlenmesine destek vermek,

i) Bu Kanun kapsamında alınan biyometrik ve kişisel bilgilerinin alınması, korunması, saklanması ve kullanılması süreçlerini belirlemek ve yürütmek,

j) Sınırlarda, sınır kapılarında ya da Türkiye içinde, münferit uluslararası koruma başvuru sahibi ve uluslararası korumadan yararlanan kişilere ilişkin iş ve işlemleri yürütmek,

k) Uluslararası koruma başvuru, değerlendirme ve karar süreçlerini belirlemek, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınarak gerektiğinde Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğiyle protokol yapmak,

l) Kitlesel akınlarla gelenlere sağlanacak geçici korumaya ilişkin iş ve işlemleri yürütmek,

m) Gönüllü geri dönüş çalışmalarını yürütmek,

n) İnsan ticareti mağdurlarının korunmasına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, ilgili bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyonu sağlamak,

o) Kabul ve barınma merkezleri ile insan ticareti mağdurları sığınmaevlerini kurmak, işletmek veya işlettirmek,

ö) Başvuru sahibi, uluslararası korumadan yararlanan kişi ve yabancıların toplumla olan sosyal, kültürel, hukuki ve ekonomik ilişkilerini kolaylaştırmak ve sosyal hayatın tüm alanlarında bağımsız hareket edebilmesini sağlayacak bilgi ve beceri kazandırmak amacıyla, entegrasyon faaliyetlerini planlamak, koordinasyonu sağlamak ve uygulamak, bu alanda entegrasyon kursları, uzaktan eğitim, e-eğitim ve benzeri sistemlerle tanıtım ve bilgilendirme etkinliklerini ilgili kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ile uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlarla birlikte yürütmek,

p) Göç alanında kamuoyunu bilgilendirmek ve iletişimi sağlamak,

r) Göç politikalarının belirlenmesine destek vermek amacıyla, analiz, rapor ve Türkiye İstatistik Kurumuyla işbirliği halinde istatistikî verileri derlemek ve hazırlamak, analiz ve değerlendirme çalışmaları yapmak veya yaptırmak,

s) Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili araştırma, inceleme ve denetleme yapmak,

ş) Yabancı ülkelerle, uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlarla ortak projeler geliştirmek ve uygulamak, hazırlanan projelere destek vermek,

t) Göç alanında proje üretilmesini teşvik etmek, Bakanlıkların, kamu kurum ve kuruluşlarının proje tekliflerini değerlendirmek ve koordine etmek, ayrıca üniversiteler, uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarıyla ortak projeler yürütmek,

u) Göç alanında uluslararası gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek,

ü) Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularda bilgi işlem sistemlerini kurmak ve yürütmek,

v) Bu kanunla oluşturulan kurul ve komisyonların sekretarya hizmetlerini yürütmek, kurul ve komisyon kararlarının uygulanmasını izlemek, kurullara teklifte bulunmak,

y) Genel Müdürlüğün faaliyet ve sorumluluk alanlarıyla ilgili açılan davalarda hukuki işlem ve süreçleri takip etmek,

z) Kanunlarla ve Bakanlıkça verilen diğer görevleri yürütmek.


İKİNCİ BÖLÜM
Göç Politikaları Kurulu


Göç Politikaları Kurulu ve görevleri

Madde 103- (1) Göç Politikaları Kurulu, Başbakan veya görevlendireceği Başbakan Yardımcısı başkanlığında, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüklerinden sorumlu Devlet Bakanları ile İçişleri, Dışişleri, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskân, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Kültür ve Turizm Bakanlarından oluşur. Toplantı gündemine göre, konuyla ilgili bakanlar, ulusal veya uluslararası ve hükümetlerarası diğer kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri toplantıya davet edilebilir.


(2) Kurul, Kurul Başkanının çağrısı üzerine her yıl en az bir kez toplanır. Gerekli görüldüğü hallerde Kurul Başkanının çağrısıyla Kurul olağanüstü toplanabilir. Toplantı gündemi, üyelerin görüşü alınarak Başkan tarafından belirlenir. Kurul Başkanı, kurul içinden alt kurullar ile ihtisas kurulları oluşturabilir. Kurulun sekretarya hizmetleri, Genel Müdürlük tarafından yerine getirilir.


(3) Kurulun görevleri şunlardır:

a) Türkiye’nin göç politika ve stratejilerini belirlemek ve uygulanmasını takip etmek,

b) Göç alanında beş ve on yıllık strateji plan belgeleri ile birer yıllık program ve uygulama belgelerini hazırlamak,

c) Kitlesel akın durumunda uygulanacak yöntem ve tedbirleri belirlemek,

ç) İnsani mülahazalarla toplu halde Türkiye'ye kabul edilecek yabancılar ile bu yabancıların ülkeye giriş ve ülkede kalışlarıyla ilgili usul ve esasları belirlemek,

d) Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakanlığının önerileri çerçevesinde, Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu yabancı işgücü ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığının da görüşleri doğrultusunda tarım alanlarındaki mevsimlik işler için gelecek yabancılara ilişkin esasları ve sayılarını belirlemek,

e) Yabancılara verilecek uzun dönem ikamet iznine ilişkin şartları belirlemek,

f) Göç alanında yabancı ülkeler ile uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlarla etkin işbirliği ve bu alandaki çalışmaların çerçevesini belirlemek,

g) Göç alanında görev yapan bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyonu sağlamak,

ğ) Gerekli durumlarda Bakanlar Kuruluna önerilerde bulunmak.


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Merkez, Taşra ve Yurtdışı Teşkilatı, Hizmet Birimleri ve Görevler


Teşkilat

MADDE 104- (1) Genel Müdürlük, merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatından oluşur.


(2) Bu Kanunda belirtilen görevler, Genel Müdürlüğün merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı tarafından yürütülür. Merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatlarının görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelikle düzenlenir.


Merkez teşkilatı

MADDE 105- (1) Genel Müdürlük merkez teşkilatı; genel müdür, genel müdür yardımcıları ile ana hizmet, danışma ve yardımcı hizmet birimlerinden oluşur.


(2) Genel Müdürlük merkez teşkilatı ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.


Genel müdürün görev ve yetkileri

MADDE 106- (1) Genel Müdür, Genel Müdürlüğün en üst amiri olup, doğrudan Bakana ve Müsteşara karşı sorumludur.


(2) Genel Müdürün görevleri şunlardır:

a) Genel Müdürlüğü mevzuat hükümlerine ve Göç Politikaları Kurulu kararlarına uygun olarak yönetmek,

b) Genel Müdürlüğün görev alanına giren hususlarda yıllık amaç ve hedefler oluşturmak, gerekli mevzuat çalışmalarını yürütmek, Genel Müdürlük bütçe teklifini hazırlamak, belirlenen strateji, amaç ve performans ölçütleri doğrultusunda Genel Müdürlüğü yönetmek,

c) Genel Müdürlüğün faaliyet ve işlemlerini denetlemek, yönetim sistemlerini gözden geçirmek, kurumsal yapı ile yönetim süreçlerinin etkililiğini gözetmek ve yönetimin geliştirilmesini sağlamak,

ç) Genel Müdürlüğün orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek, bu amaçla uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlar, üniversite ile sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapılmasını sağlamak,

d) Faaliyet alanına giren konularda diğer bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.


(3) Genel Müdürlüğün yönetim ve koordinasyonunda genel müdüre yardımcı olmak üzere, iki genel müdür yardımcısı görevlendirilebilir. Genel müdür yardımcıları, genel müdür tarafından verilen görevleri yerine getirir ve genel müdüre karşı sorumludur.


Ana hizmet birimleri

MADDE 107- (1) Genel Müdürlüğün ana hizmet birimleri ve görevleri şunlardır:

a) Yabancılar Dairesi Başkanlığı:

1) Yabancıların Türkiye’ye girişleri, Türkiye’de kalışları ve Türkiye’den çıkışlarına ilişkin iş ve işlemleri yürütmek,

2) Konsolosluklar ve sınır kapılarının bağlı olduğu valiliklerce iletilen vize taleplerini değerlendirmek ve sonucunu ilgili birime bildirmek,

3) Yurt içinden verilecek ikamet izinleriyle ilgili iş ve işlemleri yürütmek, konsolosluklardan yapılan ikamet izni taleplerini değerlendirmek ve sonucunu ilgili birime bildirmek,

4) Düzensiz göçle mücadele edilebilmesi amacıyla kolluk birimleri ve ilgili bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyonu sağlamak, tedbirler geliştirmek, alınan tedbirlerin uygulanmasını takip etmek,

5) Sınır dışı etme ve idari gözetimle ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

6) Yabancıları geri gönderme merkezlerine kolluk birimleri yardımıyla sevk etmek ve yerleştirilenlerin sınır dışı işlemlerini takip etmek,

7) Yabancıların kimliklerinin tespit edilmesi, sınır dışı edileceklerin belgelerinin teminiyle ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

8) Yabancılara verilecek seyahat belgelerinin usul ve esaslarını belirlemek,

9) Yabancıların biyometrik ve kişisel bilgilerinin alınması, korunması, saklanması ve kullanılması süreçlerini belirlemek ve yürütmek,

10) Türkiye’ye girmesinde sakınca görülen yabancılar ile Türkiye’den sınır dışı edilen yabancılar hakkında Türkiye’ye giriş yasağı alma ve bu yasağı kaldırma işlerini yürütmek, gerektiğinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının bu konudaki görüşlerini almak,

11) Türkiye’ye girişleri ön izne bağlı yabancılarla ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

12) Yabancıların ikametleri, öğrenimleri ve çalışmalarına ilişkin iş ve işlemlerin eşzamanlı olarak yönetilmesi için ilgili Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile koordinasyon sağlamak,

13) Aile ikamet izni müracaatlarının anlaşmalı evlilik yoluyla yapıldığına dair makul şüphe varsa, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde söz konusu evliliğin anlaşmalı olup olmadığını araştırmak,

14) Vatansız kişilerin tespitine ilişkin usulleri belirlemek, Türkiye’de bulunan vatansız kişileri tespit etmek ve bu kişilerle ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

15) Göç politikalarının belirlenmesine destek vermek amacıyla, analiz, rapor ve Türkiye İstatistik Kurumuyla işbirliği halinde istatistikî verileri derlemek ve hazırlamak,

16) Düzensiz göçe ilişkin istatistikî verileri değerlendirip, ilgili Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği yaparak düzensiz göçle mücadele stratejilerinin belirlenmesine destek vermek,

17) Genel Müdürlükçe verilen diğer görevleri yapmak.

b) Uluslararası Koruma Dairesi Başkanlığı:

1) Başvuru ve uluslararası koruma statü sahipleriyle ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

2) Kitlesel akınlarla gelenlere sağlanacak geçici korumaya ilişkin iş ve işlemleri yürütmek,

3) Uluslararası koruma başvuru, değerlendirme ve karar süreçlerini belirlemek,

4) Sınır kapılarındaki uluslararası koruma başvuru süreçlerini belirlemek ve uygulamak,

5) Özel ihtiyaç sahibi olan başvuru ve uluslararası koruma statüsü sahiplerine yönelik özel tedbirleri, ilgili kurum ve kuruluşlar ve gerektiğinde sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içinde yürütülmesini sağlamak,

6) Başvuru sahiplerinin idari gözetimine ilişkin işlemleri yürütmek,

7) Başvuru sahiplerinin, şartlı mültecilerin ve ikincil koruma sahiplerinin ikamet yerlerini belirlemek,

8) Başvuru ve uluslararası koruma statü sahiplerine gerekli belgeleri düzenlemek veya düzenlenmesini sağlamak,

9) Başvuru ve uluslararası koruma statü sahiplerinin kişisel bilgilerinin alınması ve korunması süreçlerini, ulusal mevzuat ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşme hükümleri çerçevesinde yürütmek,

10) Uluslararası koruma başvurusu ile ilgili bilgi ve belgeleri toplamak, araştırmak ve derlemek,

11) Menşe ülkelerle ilgili bilgileri toplamak ve güncellemek,

12) Başvuru sahibinin ilk sığınma ülkesi veya güvenli üçüncü ülkeye gönderilmesini sağlamak amacıyla bu ülke yetkilileriyle gerekli koordinasyonu yürütmek,

13) Başvuru ve uluslararası koruma statü sahiplerine yönelik kabul ve barınma merkezlerini kurmak, işletmek veya işlettirmek, buna yönelik ilgili kurum, kuruluşlar, yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliği sağlamak,

14) Gönüllü geri dönüş ve yeniden yerleştirme çalışmalarını, uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlar, kamu kurum ve kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde yürütmek, bu programlardan yararlanmak isteyenlere destek sağlanmasına yönelik usul ve esasları belirlemek, programların finansmanına yönelik planlamaları ulusal veya uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlarla işbirliği içinde düzenlemek,

15) Başvuru sahibinin talep etmesi halinde, başvuru, kayıt ve mülakat aşamalarındaki kişisel görüşmelerde tercümanlık hizmetlerini sağlamak,

16) Başvuruları hızlandırılmış ve kabul edilemez olarak değerlendirilenler hariç olmak üzere muhtaç olduğu tespit edilen başvuru sahiplerine Bakanlığın belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde gerektiğinde harçlık vermek,

17) Uluslararası koruma statüsünün verilmesi, sona ermesi, iptaline ilişkin işlemleri yürütmek,

18) Bu Kanunun 9 uncu maddesi çerçevesinde uluslararası koruma başvurusunda bulunanların ülkeye girişlerine izin vermek,

19) Uluslararası koruma konularında Türkiye İstatistik Kurumuyla işbirliği halinde istatistikî verileri derlemek, bu konuda inceleme, rapor, araştırma hazırlamak ve yayınlamak,

20) Genel Müdürlükçe verilen diğer görevleri yapmak.

c) İnsan Ticareti Mağdurlarını Koruma Dairesi Başkanlığı:

1) İnsan ticareti mağdurlarının korunmasına dair ulusal politika ve stratejilerin oluşturulmasında ilgili kurum ve kuruluşlar ile koordinasyon ve işbirliğini sağlamak, ulusal eylem planları hazırlamak ve uygulanmasını takip etmek,

2) İnsan ticareti mağdurları hakkında raporlar ve Türkiye İstatistik Kurumuyla işbirliği halinde istatistikî verilerin hazırlanmasını ve dağıtımını sağlamak,

3) İnsan ticareti mağdurlarının korunması alanında ilgili mevzuatın uygulanmasını sağlamak,

4) İnsan Ticareti Mağdurlarını İzleme Merkezi kurmak, merkezle ilgili iş ve işlemleri yürütmek,

5) İnsan ticareti mağdurlarının tespitini, korunmasını ve desteklenmesini sağlamak, ihtiyaç duydukları sosyal, psikolojik, hukuki ve tıbbi yardıma ulaşmalarını temin etmek,

6) İnsan ticareti mağdurları için sığınmaevlerini kurmak, işletmek veya işlettirmek,

7) İnsan ticareti mağdurlarına yönelik yardım hatlarını kurmak, işletmek veya işlettirmek,

8) Genel Müdürlükçe verilen diğer görevleri yerine getirmek.

ç) Göç Politika ve Projeleri Dairesi Başkanlığı:

1) Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı sözleşme hükümleri saklı kalmak kaydıyla göç alanında politika ve stratejiler belirlenmesine yönelik çalışmalar yürütmek ve belirlenen politika ve stratejilerin uygulanmasını izlemek ve koordine etmek,

2) Göç Politikaları Kurulunun sekretarya hizmetlerini yürütmek, Kurul kararlarının uygulanmasını takip etmek,

3) Göç alanında Türkiye’nin taraf olduğu antlaşma hükümlerinin uygulanmasını izlemek,

4) Göç alanında ulusal mevzuat ve idari kapasitenin geliştirilmesi çalışmalarını yürütmek,

5) Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarının, göç alanına yönelik faaliyetlerinin programlanmasına ve projelendirilmesine yardımcı olmak, yürütülen çalışmaları izlemek, bu çalışmaların uluslararası standartlara uygun şekilde yürütülmesine destek vermek,

6) Belirlenen politikaların uygulanmasına yönelik eylem planları hazırlamak ve uygulamayı izlemek, ilgili kuruluşlar arasında bilgi paylaşımını ve koordinasyonu sağlamak,

7) Göç alanına ilişkin ulusal ve uluslararası mevzuat ve uygulamaları takip etmek, Genel Müdürlük birimlerine ve ilgili kuruluşlara iletmek,

8) Genel Müdürlüğün görev alanı dâhilindeki projeleri ilgili daire başkanlıklarıyla işbirliği içinde geliştirmek, bu projelerin uygulanmasını sağlamak,

9) Göç alanına ilişkin bakanlıkların, kamu kurum ve kuruluşlarının, üniversitelerin, uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarının proje geliştirmelerini teşvik etmek, gerektiğinde ortak projeler yürütmek,

10) Uluslararası ve ulusal, kamu, özel ve sivil toplum kuruluşlarının göç alanındaki proje ve programlarını destekleyecek fon kaynaklarını tespit etmek ve söz konusu kaynaklardan yararlanmaya yönelik çalışmalar yürütmek,

11) Uygulanan projeleri takip etmek, performans ve kalite ölçütleri geliştirerek uygulamanın verimliliğini izlemek, performans analizleri yapmak ve elde edilen sonuçlara göre önerilerde bulunmak,

12) Genel Müdürlükçe verilen diğer görevleri yapmak.

d) Entegrasyon ve İletişim Dairesi Başkanlığı:

1) Yasal olarak Türkiye’de bulunan yabancılar ile uluslararası korumaya başvuran ya da statü sahibi kişiler ve insan ticareti mağdurlarının toplumla olan sosyal, kültürel, hukuki ve ekonomik ilişkilerini kolaylaştırmak ve sosyal hayatın tüm alanlarında üçüncü kişilerin aracılığı olmadan bağımsız hareket edebilmesini sağlayacak bilgi ve beceri kazandırmak amacıyla, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerin öneri ve katkılarından da faydalanarak entegrasyon faaliyetleri planlamak, koordine etmek ve uygulamak,

2) Kamusal ve özel mal ve hizmetlerden yararlanma, eğitime ve ekonomik faaliyetlere erişim, sosyal ve kültürel etkileşim, temel sağlık hizmeti alma gibi konularda kurslar, uzaktan eğitim, e-eğitim ve benzeri sistemlerle tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerini koordine etmek ve yürütmek,

3) Entegrasyon kursuna katılması zorunlu tutulacak yabancıların tespiti hususunda görüş bildirmek, kursların veya eşdeğer eğitim programlarının standartlarını ülke genelinde belirlemek, uygulanmasını desteklemek, söz konusu kurs ve programlara devamlılığı teşvik etmek,

4) Başvuru ve uluslararası koruma statüsü sahipleri ve yabancılar ile Türk toplumu arasındaki iletişim, etkileşim ve sosyal dokunun güçlendirilmesi amacıyla, kamu görevlilerine ve topluma yönelik bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri yürütmek,

5) Ulusal, bölgesel ve uluslararası göç politikalarının geliştirilme süreçleri hakkında kamuoyunu bilgilendirmek, ulusal ve yerel, yazılı ve görsel medya kuruluşları ile işbirliği içinde göç alanında toplumsal bilinci arttırmaya yönelik çalışmalar yapmak,

6) Genel Müdürlüğün basın ve halkla ilişkilerle ilgili faaliyetlerini planlamak ve bu faaliyetlerin belirlenecek usul ve ilkelere göre yürütülmesini sağlamak,

7) Genel Müdürlükçe verilen diğer görevleri yapmak.

e) Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığı:

1) Genel Müdürlük merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatıyla işbirliği yaparak bilgi işlem sistemini kurmak, işletmek, bakım ve onarımlarını yapmak veya yaptırmak, bunlara ait hizmetleri ilgili birimlerle birlikte yürütmek, bilgi işlem projeleriyle ilgili olarak Genel Müdürlük birimleri arasında koordinasyonu ve işbirliğini sağlamak,

2) Merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatında bilişim altyapısının kurulumu, bakımı, ikmali, geliştirilmesi ve güncellenmesiyle ilgili işleri yürütmek, haberleşme güvenliğini sağlamak ve bu konularda görev üstlenen personelin bilgi teknolojilerindeki gelişmelere paralel olarak düzenli şekilde Göç Araştırmaları ve Eğitim Dairesi Başkanlığı ile birlikte hizmet içi eğitim almalarını sağlamak,

3) Genel Müdürlük birimleri arasında haberleşmeyi yürütmek, evrakının kayıt, tasnif ve dağıtımını sağlamak, bilişim ve haberleşme ihtiyaçları ile bağlantılı yazılımları temin etmek, oluşturmak ve geliştirmek,

4) Bilişim teknolojisindeki gelişmelere uygun olarak daha etkin ve verimli bilgi, belge ve iş akış düzenini kurmak, buna yönelik yazılımları üretmek,

5) Genel Müdürlük görev alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kapsamda, sistemler-arası çevrim içi ve çevrim dışı veri akışını ve koordinasyonu sağlamak,

6) Bilgi işlem standartlarının belirlenmesi ve gelişiminin izlenmesinde, bilgi işlem makinelerinin ve yazılımının kullanılmasında diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği yapmak, veri tabanlarına sahip kuruluşlarla veri paylaşımını sağlamak, buna yönelik kurumsal protokoller hazırlamak,

7) Gelişen bilişim teknolojilerini izlemek ve bunların Genel Müdürlük bünyesine aktarımı konusunda görüş ve önerilerde bulunmak,

8) Genel Müdürlükçe verilen diğer görevleri yapmak.

f) Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı:

1) Genel Müdürlüğün görev alanıyla ilgili konularda diğer ülkeler ve uluslararası alanda faaliyet gösteren kuruluşlarla iletişim ve işbirliğini yürütmek, gerekli bağlantıyı ve eşgüdümü sağlamak, yeni işbirliği alanlarına yönelik çalışmalar yapmak,

2) Genel Müdürlük personelinin yurtdışı seyahatleriyle ilgili işlemlerin yürütülmesini sağlamak,

3) Genel Müdürlüğün görev alanıyla ilgili ülkeye gelen yabancı heyet ve yetkililerin ziyaretlerini programlamak, uluslararası toplantı, konferans, seminer ve benzeri faaliyetlerin yurt içinde düzenlenmesiyle ilgili çalışma yapmak, eşgüdümü sağlamak,

4) Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularda yabancı ülkelerde gerçekleşen faaliyet ve gelişmeleri izlemek,

5) Yabancı göç irtibat görevlileriyle temasları yürütmek,

6) Genel Müdürlüğün ihtiyaç duyduğu alanlarda tercüme ve mütercimlerle ilgili işlemlerini yürütmek,

7) Genel Müdürlükçe verilecek diğer görevleri yapmak.


Danışma birimleri

MADDE 108- (1) Genel Müdürlüğün danışma birimleri ve görevleri şunlardır:

a) Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı:

1) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 15 inci maddesi ve diğer mevzuatla strateji geliştirme ve mali hizmetler birimlerine verilen görevleri yerine getirmek,

2) Ulusal kalkınma strateji ve politikaları ile yıllık program çerçevesinde Genel Müdürlüğün orta ve uzun vadeli kurumsal strateji ve politikalarını belirlemek üzere gerekli çalışmaları yapmak,

3) Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütleri geliştirmek, izlemek, değerlendirmek, sürekli gelişim için önerilerde bulunmak,

4) Genel Müdürlük bütçesini stratejik plana ve yıllık hedeflere göre hazırlamak ve Genel Müdürlük faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek,

5) Genel Müdürlüğün iç denetime yönelik işlevinin etkinliğini ve verimliliğini artırmak için gerekli hazırlıkları yapmak,

6) Genel Müdürlüğün yıllık idari faaliyet raporunu hazırlamak,

7) Merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatının iş ve işlem verimliliğinin artırılmasına yönelik öneriler geliştirmek,

8) Etki analizleri yapmak,

9) Oluşturulacak geçici komisyonların sekretarya hizmetlerini yürütmek ve alınan kararların uygulanmasını izlemek,

10) Genel Müdürlüğün faaliyetleriyle ilgili bilgi ve verileri toplayarak yönetim hizmetlerinin geliştirilmesi ve performansa yönelik olarak analiz yapmak, yorumlamak,

11) Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek iç ve dış faktörleri incelemek, bu konuda gerekli kriz yönetimi planını hazırlamak, kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkinliğini ve tatmin düzeyini analiz etmek ve genel araştırmalar yapmak,

12) Kurumsal gelişim faaliyetlerini koordine etmek ve yürütmek,

13) Genel Müdürlükçe verilecek diğer görevleri yapmak.

b) Hukuk Müşavirliği:

1) Genel Müdürlüğün faaliyet ve sorumluluk alanlarıyla ilgili hukukî çalışmalar yapmak,

2) Bakanlık birimlerince hazırlanan veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca gönderilen kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük ve yönetmelik taslakları ile diğer hukuki konular hakkında Genel Müdürlüğün görüşlerini bildirmek,

3) Genel Müdürlüğün menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukukî tedbirleri zamanında almak, bu çerçevede yapılacak sözleşmelerin bu esaslara uygun olmasını sağlamak,

4) 8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı Muhakemat Umum Müdürlüğünün Vazifelerine, Devlet Davalarının Takibi Usullerine ve Merkez ve Vilayetler Kadrolarında Bazı Değişiklikler Yapılmasına Dair Kanun hükümlerine göre adlî ve idarî davalarda gerekli bilgileri hazırlamak, taraf olduğu idarî davalarda ve icra takiplerinde kendi görev alanıyla ilgili konularda, hukuk müşavirleri veya avukatları vasıtasıyla Bakanlığı temsil etmek veya hizmet satın alma yoluyla temsil edildiği davaları takip ve koordine etmek,

5) Genel Müdürlük birimleri tarafından sorulan hukukî konularla, malî ve cezaî sonuçlar doğuracak işlemler hakkında görüş bildirmek,

6) Hizmet birimlerinin talebi halinde, kamu kurum ve kuruluşlarınca hazırlanacak düzenlemelerin uluslararası hukuk normlarına ve Avrupa Birliği müktesebatına uygunluğunu incelemek ve görüş bildirmek,

7) Göç alanında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde Türkiye aleyhine açılan davalarda Dışişleri Bakanlığına yardımcı olacak iş ve işlemleri yapmak, dava sonuçlarını takip etmek,

8) Genel Müdürlüğün, mevzuat, plân ve programlara uygun şekilde çalışmasını temin etmek amacıyla gerekli teklifleri hazırlamak,

9) Genel Müdürlükçe verilecek diğer görevleri yapmak.


Yardımcı hizmet birimleri

MADDE 109- (1) Genel Müdürlüğün yardımcı hizmet birimleri ve görevleri şunlardır:

a) İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı:

1) Genel Müdürlüğün insan kaynakları politikası ve planlamasıyla ilgili çalışmaları yürütmek, insan kaynaklarının geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunmak ve bu kapsamda alınan kararları uygulamak,

2) Genel Müdürlük personelinin atama, nakil, sicil, terfi, ücret, emeklilik ve benzeri özlük işlemlerini planlamak ve yürütmek,

3) Genel Müdürlüğün fonksiyonlarının gerektirdiği iş tanımlarını yapmak, bu iş tanımlarına uygun insan kaynağı politikası ve planlaması konusunda çalışmalar yapmak ve önerilerde bulunmak,

4) Genel Müdürlük personelinin performans değerlendirme kriterlerini oluşturmak, personelin performansını izlemek ve değerlendirmek,

5) Genel Müdürlük personelinin mesleğe giriş, yeterlilik ve görevde yükselme sınavlarına ilişkin işlemleri yürütmek,

6) Personelin görev ve çalışma esaslarıyla ilgili yönetmelikleri hazırlamak ve uygulamak,

7) Genel Müdürlük personelinin özlük dosyalarına ilişkin arşivi oluşturmak, arşivin güvenliğini sağlamak, özlük dosyalarını düzenlemek, buna ilişkin defter ve belgeleri muhafaza etmek, elektronik ortama aktarmak,

8) Genel Müdürlük personeli hakkında düzenlenip gönderilen inceleme ve soruşturma raporlarını incelemek ve gereğini yapmak,

9) Genel Müdürlükçe verilecek diğer görevleri yapmak.

b) Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı:

1) Merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatında kullanılmak üzere gerekli araç, gereç ve malzemenin teminiyle ilgili hizmetleri yürütmek,

2) Merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatında ihtiyaç duyulan arazinin ve binaların kiralanması ve satın alınması ile bina inşası, büyük onarımları, bina ve yerleşke yönetimi, güvenliğiyle ilgili işleri yürütmek,

3) Genel Müdürlüğün ihtiyacı olan her türlü yapım, satın alma, tefriş, kiralama, bakım ve onarım, taşıt sevk ve idaresi, taşıma, temizlik, sağlık ve benzeri hizmetler ile mali hizmetleri yürütmek, temizlik, aydınlatma, ısıtma, bakım, onarım ve taşımayla ilgili hizmetleri yürütmek,

4) Genel Müdürlüğün evrak kayıt ve arşiv işlemlerini yürütmek, yazışmaların kayıtlarını tutmak, süreli evrakın zamanında işleme konulmasını sağlamak, evrakın ilgili yerlere sevkini sağlamak, arşive kaldırılan dosya, defter ve belgeleri tasnif ve muhafaza etmek, arşivin güvenliği açısından gerekli bütün tedbirleri almak, arşiv sistemini yönetmek ve geliştirmek,

5) Taşınır ve taşınmaz mal kayıtlarını tutmak,

6) Fiziki çalışma ortamlarını uygun ve standart hale getirmek,

7) Kaynak ihtiyaçlarını etkin, verimli ve zamanında karşılamak,

8) Basılı kâğıtlar ve malzemenin teminiyle ilgili hizmetleri yürütmek.

9) 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 60 ıncı maddesinde sayılan görevleri yerine getirmek,

10) Genel Müdürlüğü ilgilendiren toplantı, brifing ve görüşmeleri düzenlemek, bunlara ait tutanakları tutmak ve yaymak, muhafaza etmek,

11) Genel Müdürlüğün görev alanlarıyla ilgili harcamaları yapmak,

12) 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre yapılacak bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru bir şekilde sonuçlandırmak üzere gerekli tedbirleri almak,

13) Sivil savunma hizmetlerini yürütmek,

14) Genel Müdürlükçe verilecek diğer görevleri yapmak.

c) Göç Araştırmaları ve Eğitim Dairesi Başkanlığı:

Eğitim faaliyetleriyle ilgili olarak:

1) Genel Müdürlük personelinin temel ve hazırlayıcı eğitimleri ve stajları ile Genel Müdürlüğün ihtiyaçlarına göre tespit edilen diğer hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim faaliyetlerini ve içeriğini planlamak ve uygulamak,

2) Genel Müdürlük mensuplarının yurtiçinde ve yurtdışındaki eğitim programlarına, yabancı dil ve mesleki eğitim amaçlı kurslara, seminerlere ve benzeri etkinliklere katılımlarını sağlamak, dış kaynaklı burs, seminer, staj ve benzeri imkânlardan yararlanılmasını sağlamak,

3) Göç alanında diğer ülkelerle gerçekleştirilen eğitim işbirliği faaliyetlerini, ilgili Bakanlık birimleri ve gerekli görülmesi halinde diğer kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte planlamak ve yürütmek,

4) Yurtdışında görevlendirilen personel için eğitim programları planlamak ve yürütmek,

5) Türkiye’nin göç alanında faaliyette bulunan bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarının gereksinim duyduğu eğitim ihtiyaçlarını tespit etmek ve gerekli eğitim çalışmalarını ilgili birimle işbirliği içinde yürütmek,

6) Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularda eğitim müfredatlarını oluşturmak ve uygulamak,

İnceleme, araştırma ve dokümantasyon faaliyetleri ile ilgili olarak:

7) Göç alanında araştırma yapmak, yaptırmak ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının araştırma ve çalışmalarını desteklemek, bu kuruluşlarla ortak araştırmalar yürütmek,

8) Göç alanında bilimsel nitelikli periyodik yayınlar yapmak, üniversiteleri, bu alanda çalışan uluslararası ve ulusal kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarının yayınlarını takip etmek ve bu amaçla yapılacak yayınları desteklemek, göç alanındaki diğer eserleri takip etmek, gerekli görülenleri tercüme ederek veya ettirerek yayımlamak,

9) Göç alanında yerli ve yabancı özel ve tüzel kişilere araştırma, etüt ve proje çalışmaları yaptırmak,

10) Göç alanını ilgilendiren konularda seminer, sempozyum, konferans ve benzeri etkinlikler düzenlemek ve bu gibi çalışmaları desteklemek,

11) Türkiye ve diğer devletlerdeki göç konusundaki belgelerin, mevzuatın, mahkeme kararlarının ve yayınların yer alacağı bilgi ve belge merkezi ve elektronik kütüphane kurmak ve işletmek,

12) Türkiye İstatistik Kurumuyla işbirliği halinde göç alanında sağlıklı istatistiklerin yayımlanmasını sağlamak,

13) Türkiye’nin göç alanında yapmış olduğu çalışmaların, istatistikî verilerin, durum ve ihtiyaç analizlerinin, kısa ve uzun vadeli plan ve stratejilerin gerek ulusal gerekse uluslararası kamuoyuyla paylaşılmasını sağlayacak olan yıllık göç raporunu hazırlamak,

14) Genel Müdürlükçe verilecek diğer görevleri yapmak.


Taşra teşkilatı

MADDE 110- (1) Genel Müdürlük, bu Kanunla verilen görevleri yürütmek üzere, 27/9/1984 tarihli ve 3046 sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında Kanun, 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 10/6/1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hükümlerine uygun olarak taşra teşkilatı kurmaya yetkilidir.


Yurtdışı teşkilatı

MADDE 111- (1) Genel Müdürlük, 13/12/1983 tarihli ve 189 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre konsolosluklar bünyesinde görev yapmak üzere yurtdışı teşkilatı kurabilir.


(2) Genel Müdürlüğün, yurtdışı kadrolarına atanma ve görevlendirme, çalışma, sicil, görev süreleri ve unvanları gibi hususlar İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarınca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.


(3) Yurtdışı teşkilatının kurulacağı konsolosluklar ile atanacak veya görevlendirilecek göç uzmanı sayıları, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarınca müştereken iş hacmi dikkate alınarak belirlenir.


(4) Konsolosluklarda görev alan göç uzmanlarının görevleri şunlardır:

a) Konsolosluklara yapılacak vize ve ikamet izni başvurularını almak ve sonuçlandırmak,

b) Başvurularla ilgili bilgi ve belge toplamak, eksik bilgi ve belgeleri yabancıdan talep etmek, gerektiğinde ilgiliyle mülakatlar yaparak değerlendirmek ve bunları kayıt altına almak,

c) Konsolosluklarca karara bağlanabilecek vize başvurularını doğrudan, ikamet izni başvuruları ile Genel Müdürlüğün kararını gerektiren vize başvurularında ise Genel Müdürlüğün kararını aldıktan sonra konsolosun onayına sunmak,

ç) Türkiye’den sınır dışı edilecek veya gönüllü geri dönecek yabancıların bulundukları ülkedeki iş ve işlemlerini yürütmek,

d) Görev yaptıkları ülkede göç konuları ile ilgili gelişmeleri takip etmek ve yıllık raporlar hazırlamak,

e) Göç alanına ilişkin Konsoloslar tarafından verilen diğer görevleri yürütmek,

f) Genel Müdürlükçe verilecek diğer görevleri yürütmek.


Çalışma grupları

MADDE 112- (l) Genel Müdürlük merkez teşkilatında, hizmetlerin yürütülebilmesi amacıyla, birim amirlerinin teklifi ve Genel Müdürün onayıyla çalışma grupları oluşturulabilir. Gruplar, Genel Müdür tarafından görevlendirilecek bir uzmanın eşgüdümünde faaliyet gösterir. Çalışma gruplarının çalışma usul ve esasları Bakan onayıyla yürürlüğe girer.


Yöneticilerin sorumlulukları ve yetki devri

MADDE 113- (1) Genel Müdürlüğün her kademedeki yöneticileri, görevlerini mevzuata, stratejik plan ve programlara, performans ölçütlerine ve hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütmekten üst kademelere karşı sorumludur.


(2) Genel Müdür, sınırlarını yazılı olarak açıkça belirlemek şartıyla, yetkilerini devredebilir.


Araştırma, etüt ve proje yaptırma

MADDE 114- (1) Genel Müdürlük, görevleriyle ilgili olarak ihtiyaç duyduğu konularda yerli veya yabancı gerçek veya tüzel kişilere araştırma, etüt ve proje yaptırabilir.


(2) Birinci fıkrada yazılı işlerden gizlilik gerektiren konular için 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kamu İhale Kurumunun görüşü alınarak çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.


Koordinasyon ve işbirliği

MADDE 115- (1) Genel Müdürlük, görevleriyle ilgili konularda bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla yetkilidir.


(2) Genel Müdürlük tarafından bu Kanun kapsamında istenen her türlü bilgi ve belge talebi; ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlar tarafından geciktirilmeden yerine getirilir.


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sürekli Kurullar ve Geçici Komisyonlar


Sürekli kurullar

Madde 116- (1) Genel Müdürlüğün sürekli kurulları şunlardır:

a) Göç Danışma Kurulu,

b) Uluslararası Koruma Değerlendirme Komisyonu,

c) Düzensiz Göçle Mücadele Koordinasyon Kurulu.


(2) Sürekli kurullara seçilecek üyelerin yeterlilikleri, olağan ve olağanüstü toplantılarının yer ve zamanı, kamu görevlisi olmayan üyelerinin harcırah ve görev giderleri, çalışma ve karar alma usul ve esasları Genel Müdürlükçe hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.


(3) Sürekli kurulların sekretaryası ve destek hizmetleri Genel Müdürlük tarafından sağlanır.


Göç Danışma Kurulu

Madde 117- (1)Göç Danışma Kurulu, Müsteşar Yardımcısı başkanlığında, Başbakanlık İnsan Hakları Kurulu Başkanı, Dışişleri Bakanlığı temsilcisi, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Türkiye Temsilcisi, Uluslararası Göç Örgütü Türkiye Temsilcisi, üniversitelerden Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek göç alanında uzmanlaşmış üç öğretim üyesi, göç alanında çalışmalarda bulunan üç sivil toplum kuruluşu temsilcisi, Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları ile Yabancılar Dairesi, Uluslararası Koruma Dairesi ve Göç Politika ve Projeleri Dairesi Başkanlarından oluşur. Kurul toplantılarına Başkan tarafından, yurt içi ve yurt dışından göç alanında uzman kişiler çağrılarak görüşleri alınabilir. Kurul yılda bir kez olağan olarak toplanır. Kurul, ayrıca Başkanın çağrısı üzerine her zaman olağanüstü toplanabilir. Toplantı gündemi, Başkan tarafından belirlenir.


(2) Sivil toplum kuruluşu temsilcileri, Genel Müdürlükçe belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde seçilir. Sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve öğretim üyelerinin görev süreleri iki yıldır. Üyeliği sona erenler yeniden seçilebilir.


(3) Kurulun görevleri şunlardır:

a) Göç uygulamalarını izlemek ve önerilerde bulunmak,

b) Göç alanında yapılması planlanan yeni düzenlemeleri değerlendirmek,

c) Göç politikaları ve hukuku alanında bölgesel ve uluslararası gelişmeleri değerlendirmek ve bu gelişmelerin Türkiye’ye yansımalarını incelemek,

ç) Göçle ilgili mevzuat çalışmalarını ve uygulamalarını değerlendirmek,

d) Göç alanında çalışmalar yapmak üzere alt komisyonlar kurmak, komisyon çalışmaları sonrasında ortaya çıkacak raporları değerlendirmek.


(4) Kurulun tavsiye niteliğindeki kararları, Genel Müdürlük ile kamu kurum ve kuruluşlarınca değerlendirilir.


Uluslararası Koruma Değerlendirme Komisyonu

Madde 118- (1) Uluslararası Koruma Değerlendirme Komisyonu, Genel Müdürlük temsilcisi başkanlığında, Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları ve bir göç uzmanından oluşur. Komisyona, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Türkiye Temsilciliği temsilcisi gözlemci olarak katılabilir. Genel Müdürlük merkez veya taşra teşkilatında, bir veya birden fazla komisyon kurulabilir. Genel Müdürlük temsilcisi ve göç uzmanı iki yıl, diğer üyeler ise en az bir yıl için asil ve yedek olmak üzere belirlenir.


(2) Komisyonun görevleri şunlardır:

a) İdari gözetim kararları ve kabul edilemez başvurularla ilgili kararlar ile hızlandırılmış değerlendirme sonucu verilen kararlar hariç, uluslararası koruma başvuruları hakkında verilen kararlar ile başvuru ve uluslararası koruma statüsü sahibi hakkındaki diğer kararlara karşı itirazları değerlendirmek ve karar vermek,

b) Uluslararası korumanın sona ermesi ya da iptaline yönelik kararlara karşı itirazları değerlendirmek ve karar vermek.


(3) Komisyonlar, doğrudan Genel Müdür koordinasyonunda çalışırlar.


(4) Komisyon kararları gerekçeli yazılır.


Düzensiz Göçle Mücadele Koordinasyon Kurulu

Madde 119- (1)Düzensiz Göçle Mücadele Koordinasyon Kurulu, Bakanlık Müsteşarı veya görevlendireceği müsteşar yardımcısı başkanlığında, Genelkurmay Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kolluk birimleri ve Genel Müdürlük temsilcilerinden oluşur.


(2) Kurul toplantılarına, ilgili bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra birimleri, sivil toplum kuruluşları, uluslararası ve hükümetlerarası kuruluş temsilcileri ile konuyla ilgili uzmanlar çağrılabilir. Kurul, gündemli olarak altı ayda bir toplanır. Kurul, ayrıca Başkanın çağrısı üzerine her zaman olağanüstü toplanabilir. Toplantı gündemi, üyelerin görüşü alınmak suretiyle Başkan tarafından belirlenir.


(3) Kurulun görevleri şunlardır:

a) Düzensiz göçle etkin şekilde mücadele edilebilmesi amacıyla kolluk birimleri ve diğer ilgili birimler arasında koordinasyonu sağlanmak,

b) Türkiye’ye yasadışı giriş ve Türkiye’den çıkış yollarını tespit ederek önlemler geliştirmek,

c) Düzensiz göçe yönelik tedbirleri geliştirmek,

ç) Sınır dışı edilmelerine kadar geçen süre zarfında yapılacak iş ve işlemler konusunda gerekli koordinasyonu sağlamak,

d) Düzensiz göçle mücadele alanında mevzuat oluşturma ve uygulama çalışmalarını planlamak ve uygulanmasını izlemek.


(4) Kurulun kararları, kamu kurum ve kuruluşlarınca öncelikle değerlendirilir.


Geçici Komisyonlar

MADDE 120- (1) Genel Müdürlük, görev alanına giren konularla ilgili olarak çalışmalarda bulunmak üzere Bakan onayıyla bakanlık, kurum ve kuruluş, sivil toplum kuruluşları, uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlar ile konuyla ilgili uzmanların katılımıyla geçici komisyonlar oluşturabilir.


(2) Geçici komisyonların oluşumu, üye sayısı, görevlendirme ve seçilme yeterlilikleri, olağan ve olağanüstü toplantılarının yer ve zamanı, kamu görevlisi olmayan üyelerinin harcırah ve görev giderleri, çalışma ve karar alma esasları ile kurullarla ilgili diğer hususlar Genel Müdürlük tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.


BEŞİNCİ BÖLÜM
Atama ve Personele ilişkin Hükümler


Atama ve görevlendirme

MADDE 121- (1) Genel Müdürlükte, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcısı kadrolarına müşterek kararla, Daire Başkanı ve I. Hukuk Müşaviri kadrolarına Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan onayıyla atama yapılır. 23/4/1981 tarihli ve 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun hükümleri dışında kalan diğer personel, Genel Müdür tarafından atanır.


(2) Genel Müdürlüğün görev alanıyla ilgili konularda çalıştırılmak üzere bütün kamu kurum ve kuruluşlarının personeli, kendilerinin ve kurumlarının muvafakatiyle Genel Müdürlükte görevlendirilebilir. Görevlendirme, personelin aylık, ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımları kendi kurumlarından ödenmek kaydıyla yapılır. Bu şekilde görevlendirilen personel, kurumlarından aylıklı izinli sayılır, Genel Müdürlükte geçen hizmet süreleri mesleki kıdemlerinden kabul edilir ve asıl kadrosuyla ilgisi devam eder. Bunların terfileri başkaca bir işleme gerek kalmaksızın süresinde yapılır. Görevlendirilecek personel sayısı, mevcut personelin yüzde otuzunu aşamaz.


(3) Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı ve I. Hukuk Müşaviri kadrolarına atanma veya görevlendirme görev süresi en fazla dört yıldır. Görev süresi sona erenler bir kez daha aynı usulle atanabilir veya görevlendirilebilir. Yeniden atanmayanlar veya görevlendirilmeyenler ile süresi dolmadan önce bu görevlerden alınanlar veya kendi isteğiyle ayrılanlar önceki kadrolarına atanırlar veya görevlendirmeleri sona erer.


(4) Genel Müdürlük, kadro, yer ve unvanlarına bakılmaksızın ihtiyaç durumuna göre göç uzmanı, göç uzman yardımcısı, diğer kadro karşılığı sözleşmeli personel ve memurlarını lüzum görülen yerlerde görevlendirmeye yetkilidir.


Personele ilişkin hükümler

MADDE 122- (1) Genel Müdürlük personeli, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabidir. Genel Müdürlükte, I. Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı (GİH), hukuk müşaviri, göç uzmanı, göç uzman yardımcısı, mütercim, mühendis, sosyolog, sosyal çalışmacı, psikolog, çözümleyici, programcı, istatistikçi kadrolarına atanan personel, bu kadrolar karşılık gösterilmek kaydıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın sözleşmeli olarak çalıştırılabilir. Bu personele, atandığı kadronun unvan ve derecesine göre ekli (2) sayılı “Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Sözleşmeli Personel Aylık Ücret Sınırları Cetveli”nde belirlenen aylık ücretler ödenir. Başbakanlık merkez teşkilatında sözleşmeli olarak çalıştırılan emsali personelin yararlandığı  ücret  artışlarından  Genel Müdürlükte  çalışan  sözleşmeli  personel  de  aynı  usul ve esaslara göre aynen yararlandırılır. Söz konusu personele, hastalık ve yıllık izinleri dâhil çalıştıkları günlerle orantılı olarak Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında birer aylık sözleşme ücreti tutarında ikramiye ödenir. Bunlardan üstün gayret ve çalışmaları sonucunda emsallerine göre başarılı çalışma yaptıkları tespit edilenlere, Genel Müdürün teklifi ve Bakan onayıyla Haziran ve Aralık aylarında birer aylık sözleşme ücreti tutarında teşvik ikramiyesi ödenebilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile söz konusu personele yapılacak diğer ödemeler Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan onayıyla tespit edilir.


(2) Genel Müdürlük merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatında, göç uzmanları ve göç uzman yardımcıları istihdam edilir. Göç Uzman Yardımcılığına atanabilmek için, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlara ek olarak, en az dört yıllık eğitim veren ve hukuk, iktisat, siyasal bilgiler, işletme, iktisadi ve idari bilimler veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından onaylanmış yabancı yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak, yapılacak yarışma sınavında başarılı olmak, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (B) düzeyinde puan almak veya buna denk kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan bir belgeye sahip olmak şartları aranır. Göç Uzman Yardımcılığına atananlar, en az üç yıl çalışmış olmak ve olumlu sicil almak kaydıyla, hazırlayacakları tezin kabulünden sonra, açılacak Göç Uzmanlığı yeterlik sınavına girmeye hak kazanır. Sınavda başarılı olanlar Göç Uzmanı olarak atanır. Göç Uzmanlığı yeterlik sınavında iki defa başarı gösteremeyenler, Bakanlıkça memur unvanlı kadrolara atanır. Göç Uzman Yardımcılığı ve Uzmanlık yarışma ve yeterlik sınavlarının usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.


(3) Genel Müdürlükçe özel bilgi ve ihtisası gerektiren işlerde 6/6/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar çerçevesinde, sözleşmeli personel çalıştırılabilir. Genel Müdürlükçe ayrıca sözleşmeyle yabancı uzman istihdam edilebilir. Bu personele ödenecek ücretlerin net tutarı, birinci dereceli göç uzmanına ödenen net tutarı aşamaz. Bu fıkra uyarınca çalıştırılacakların sayısı, Genel Müdürlükte fiilen çalışan toplam personel sayısının yüzde birini geçemez.


(4) Sözleşmeli çalışanlar hariç, Genel Müdürlükte geçici olarak görev yapanlara, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuru aylığının ek gösterge dahil % 200'ünü geçmemek üzere, personelin kadro ve görev unvanı, görevinin önem ve güçlüğü gibi hususlar dikkate alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre tazminat ödenir. Bu tazminat, damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz.


(5) Genel Müdürlükte, Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcıları ile Göç Politika ve Projeleri Dairesi, Entegrasyon ve İletişim Dairesi, Dış İlişkiler Dairesi, Strateji Geliştirme Dairesi ve İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlıklarına mülki idare amirliği hizmetleri sınıfından atama veya görevlendirme yapılır. Bunların, atandıkları kadrolarının aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımları toplamının net tutarının, Bakanlık merkez teşkilatında muadil kadrolarda fiilen görev yapan mülki idare amirlerine ödenen aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer mali ve sosyal hak ve yardımları toplamının net tutarından az olduğu takdirde aradaki fark herhangi bir vergi ve kesintiye tâbi olmaksızın tazminat olarak ödenir.


(6) Genel Müdürlükte, Yabancılar Dairesi, Uluslararası Koruma Dairesi, İnsan Ticareti Mağdurlarını Koruma Dairesi, Bilgi Teknolojileri Dairesi, Destek Hizmetleri Dairesi, Göç Araştırmaları ve Eğitim Dairesi Başkanlıkları ile I. Hukuk Müşavirliği kadrolarına göç uzmanları arasından atama veya görevlendirme yapılır.


(7) Genel Müdürlük taşra teşkilatında yer alan Müdürlük kadrolarına göç uzmanları arasından atama veya görevlendirme yapılır. Genel Müdürlük taşra teşkilatında; İl Göç İdaresi Müdürü olarak atanacak veya görevlendirilecek göç uzmanlarına, kadroları için öngörülen sözleşme ücreti % 7, İlçe Göç İdaresi Müdürü, Kabul ve Barınma Merkezi Müdürü ve İnsan Ticareti Mağdurları Sığınmaevi Müdürü olarak atanacak veya görevlendirilecek göç uzmanlarına, kadroları için öngörülen sözleşme ücreti % 5 artırımlı olarak ödenir.


İhdas edilen kadrolar

MADDE 123- (1) Ekli (1), (2) ve (3) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvele "Göç İdaresi Genel Müdürlüğü" olarak eklenmiştir.


(2) Kadroların tespiti, ihdası, kullanımı ve iptali ile kadrolara ilişkin diğer hususlar, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre düzenlenir.


Çalışma düzeni

MADDE 124- (1) Genel Müdürlükte geçici olarak görevlendirilen personelin disiplin ve sicil işlemleri, kendi kurumlarında tabi oldukları disiplin ve sicil hükümleri dikkate alınarak yönetmelikte düzenlenir.


(2) Genel Müdürlüğün görev ve çalışma usul ve esasları ile atama, disiplin ve sicil işlemleri Genel Müdürlükçe çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir.


(3) Bu Kanunun uygulamasında görevli kamu görevlileri, görevlerini yerine getirmeleri sırasında edindikleri gizlilik taşıyan her türlü bilgi ve belge ile kişisel sırları, kanunlarla yetkili kılınanlardan başkasına açıklayamaz, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamaz.


BEŞİNCİ KISIM
Ortak ve Çeşitli Hükümler


BİRİNCİ BÖLÜM
Ortak Hükümler


Entegrasyon

MADDE 125- (1) Genel Müdürlük, yabancı ile başvuru sahibinin veya uluslararası korumadan yararlanan kişinin ülkemizde toplumla olan uyumlarını kolaylaştırmak ve ülkemizde, yeniden yerleştirildikleri ülkede veya geri döndüklerinde ülkelerinde sosyal hayatın tüm alanlarında üçüncü kişilerin aracılığı olmadan bağımsız hareket edebilmesini sağlayacak bilgi ve beceriler kazandırmak amacıyla, kamu kuruluşları, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ile uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşların öneri ve katkılarından da faydalanarak entegrasyon faaliyetleri planlar.


(2)Kamusal ve özel mal ve hizmetlerden yararlanma, eğitime ve ekonomik faaliyetlere erişim, sosyal ve kültürel iletişim, temel sağlık hizmeti alma gibi konularda kurslar, uzaktan eğitim, e-eğitim ve benzeri sistemlerle tanıtım ve bilgilendirme etkinlikleri Genel Müdürlük ve sivil toplum örgütlerince yaygınlaştırılır.


Entegrasyon kursu

MADDE 126- (1)Yabancılar, devletin yapısı, dili, hukuki sistemi, kültürü ve tarihi ile hak ve yükümlülüklerinin temel düzeyde anlatıldığı kurslara katılabilirler. Valilikler, Türkçe iletişim kuramayanlardan toplumla uyum sorunu yaşayan yabancıların, Türkçe entegrasyon kurslarına katılmasını zorunlu tutabilir. Valiliklerce zorunlu tutulduğu halde, kabul edilebilir mazereti olmaksızın kursa devam etmeyenlerin ikamet izinleri iptal edilebilir veya uzatılmayabilir.


(2) Uluslararası koruma başvuru sahibinin veya uluslararası korumadan yararlanan kişilerin entegrasyon kurslarına katılımı zorunlu tutulamaz.


Davete uyma yükümlülüğü

MADDE 127- (1) Yabancılar, başvuru sahipleri ve uluslararası korumadan yararlanan kişiler;

a) Türkiye’ye girişi veya Türkiye’de kalışı hakkında inceleme ihtiyacının doğması,

b) Hakkında sınır dışı kararı alınma olasılığının bulunması,

c) Bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili işlemlerin bildirimi,

nedenleriyle, valiliğe veya Genel Müdürlüğe davet edilebilirler. Davete uyulmadığında veya uyulmayacağına ilişkin ciddi şüphe olması durumunda yabancılar davet edilmeksizin kolluk tarafından getirilebilirler. Bu işlem, idari gözetim olarak uygulanamaz ve bilgi alma süresi dört saati geçemez.


Kişisel veriler

MADDE 128- (1) Yabancılara ait kişisel ve biyometrik veriler ulusal mevzuata ve Türkiye’nin taraf olduğu ilgili uluslararası sözleşme hükümlerine uygun olarak Bakanlıkça veya valiliklerce toplanır, işlenir, kullanılır ve saklanır.


Veri Paylaşımı

MADDE 129- (1) Bu kanun kapsamındaki kişilerle ilgili veri paylaşımı veya veri sorgulaması yapılabilmesi amacıyla, Genel Müdürlük, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü arasında elektronik sistemlerin karşılıklı kullanılmasına yönelik her türlü kolaylık sağlanır.


Yetkili idare mahkemeleri

MADDE 130- (1)Bu Kanunun uygulamasına ilişkin olarak idari yargıya başvurulması halinde, bir yerde birden fazla idare mahkemesi varsa bu davalar iki numaralı idare mahkemesinde görülür.


Düzenleme yetkisi

MADDE 131- (1) Genel Müdürlük, görev, yetki ve sorumluluk alanına giren ve önceden kanunla düzenlenmiş konularda idari düzenleme yapmaya yetkilidir.


İdari para cezası

MADDE 132- (1) Diğer kanunlara göre daha ağır bir ceza gerektirmediği takdirde;

a) 6 ncı maddeye aykırı şekilde, Türkiye’ye yasa dışı giriş ve Türkiye’den çıkış yapan vatandaşlar ve yabancılar hakkında iki bin Türk Lirası,

b) 10 uncu maddenin birinci fıkrasıyla getirilen giriş yasağına rağmen Türkiye’ye girebilmiş olanlar hakkında bin Türk Lirası,

c) 33 üncü maddenin birinci fıkrasının (b), (ç) ve (d) bentlerine aykırı davrananlar hakkında iki yüz elli Türk Lirası,

ç) 56 ncı maddenin birinci fıkrasında tanınan sürede Türkiye’den ayrılmayanlar hakkında bin Türk Lirası,

d) 58 ve 65 inci maddelerine göre, merkezlere nakil sırasında ya da bu merkezlerde barındırılmakta iken kaçanlar hakkında bin Türk Lirası,

idari para cezası uygulanır.


(2) Kanunda idari para cezası öngörülen suçların bir takvim yılı içinde tekrarı halinde, para cezaları yarı oranında arttırılarak uygulanır.


(3) Bu maddedeki idari para cezalarının uygulanması, Kanunda öngörülen diğer idari tedbirlerin uygulanmasına engel teşkil etmez.


(4) Bu maddedeki idari para cezaları, valilik veya kolluk birimlerince uygulanır.


(5) İkamet izni almak veya süresini uzatmak için yasal süreler içinde başvurmayan yabancılar hakkında harç yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümleri uygulanır.


İKİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler


Mali Hükümler

MADDE 133- (1) Özel gelirler karşılığında Genel Müdürlüğe tahsis edilen özel ödenek miktarları, Genel Müdürlüğün bütçesinde gösterilir. Mali yıl içinde kullanılabilecek özel ödenek miktarı, tahsil edilen özel gelir tutarını geçemez. Tahsil edilen özel gelirlerin ödenek tutarını aşması halinde, ödenek eklenemez. Özel gelirlerin ödenek kaydına, gelecek yıla devrine, iptaline ilişkin yetki ve işlemler merkezi yönetim bütçe kanununda gösterilir.


(2) Genel Müdürlük, bu Kanunla belirlenen görevlerini daha etkin ve verimli olarak yerine getirmek amacıyla hizmet satın alabilir. Kabul ve barınma merkezleri ile insan ticareti mağdurları sığınmaevlerinin işletilmesinde hizmet satın alınması usulü esastır.


Yürürlükten kaldırılan mevzuat

MADDE 134- (1) Aşağıda sayılan;

a)24/7/1950 tarihli ve 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun,

b) 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanununun 6, 7, 8, 9, 10, 24, 25, 26, 28, 29, 32, 34 ve 35 inci maddeleri, 5 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ile 33 üncü maddesinin birinci fıkrası,

yürürlükten kaldırılmıştır.


Değiştirilen hükümler

MADDE 135- (1) 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun;

a) 12 nci maddesinin birinci fıkrası:

“Yabancılar, ilk çalışma izni başvurularını bulundukları ülkelerdeki Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarına yapar. Konsolosluk, bu başvuruları doğrudan Bakanlığa iletir. Bakanlık ilgili mercilerin görüşlerini alarak 5 inci maddeye göre başvuruları değerlendirir; durumu uygun görülen yabancılara çalışma izni verir. Yabancılar, konsolosluklardan almış oldukları çalışma izinlerinde belirtilen süre kadar Türkiye’de kalıp çalışabilir.”

b)14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi:

“(c)İçişleri Bakanlığının olumsuz görüş bildirmesi,”

c) 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi:

“(a) Yabancı hakkında sınır dışı kararı alınmış olması veya Türkiye’ye girişinin yasaklanması,”

ç) 20 nci maddesinin ikinci fıkrası:

“Genel ve özel bütçeli idarelerin teftiş ve denetim elemanları ile İl Göç İdaresi yetkililerinin kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim ve incelemelerle, genel kolluğun kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları kontroller sırasında, yabancı çalıştıran işverenler ile yabancıların bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirmediklerini tespit etmeleri halinde, durum Bakanlığa bildirilir. Bu bildirim üzerine, Bakanlık Bölge Müdürlüğü tutanaklar üzerinden cezai işlem uygular.”

şeklinde değiştirilmiştir.


(2) 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 8 inci maddesine (h) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiştir:

“ı) Uluslararası koruma başvurusunda bulunan ve İçişleri Bakanlığınca şartlı mülteci statüsü verilen yabancı ve vatansız kişilere,”


(3) 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasında geçen “ikamet izninin süresi ile” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.


(4) 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun;

a) 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (bb) bendi:

“(bb) Yabancılar kütüğü: Türkiye'de Vatansız Kişi Kimlik Belgesi alanlar ve herhangi bir amaçla en az 90 gün süreli ikamet izni verilenlerle, yasal olarak bulunan yabancılardan yabancılar kimlik numarası talep edenlerin kayıtlarının tutulduğu kütüğü,”

b) 8 inci maddesinin birinci fıkrası:

“(1) Türkiye'de herhangi bir amaçla en az 90 gün süreli ikamet izni alan yabancılar, Genel Müdürlükçe yabancılar kütüğüne kayıt edilir. Ancak, Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancılar da talep etmeleri halinde yabancılar kütüğüne kayıt edilir. Bu kütüğe kayıt edilen yabancılar, her türlü nüfus olaylarını nüfus müdürlüklerine beyan etmekle yükümlüdürler. Diplomatik misyon mensupları bu hükmün dışındadır.”

şeklinde değiştirilmiştir.


(5) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun;

a) Üçüncü maddesinin birinci fıkrasının (27) numaralı bendi “ 27) Uluslararası Koruma Başvuru/Statü Sahibi ve Vatansız Kişi: İçişleri Bakanlığı tarafından başvuru sahibi, mülteci, ikincil koruma veya şartlı mülteci statüsü sahibi veya vatansız olarak tanınan kişileri,”

b) 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (2) numaralı alt bendi “2) Uluslararası koruma başvuru/statü sahibi ve vatansız kişiler,”

c) 61 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendindeki “vatansız ve sığınmacı sayıldıkları” ibaresi “uluslararası koruma başvurusu yaptıkları veya uluslararası koruma statüsü aldıkları veya vatansız kişi sayıldıkları”

şeklinde değiştirilmiştir.


(6) 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunun 88 inci maddesinin (e) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bentler eklenmiştir:

“(f) Uzun dönem ikamet izni bulunanlar,

(g) İnsan ticareti mağduru ikamet izni alanlar.”


(7) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun;

a) 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” başlıklı bölümün (A) fıkrasının (11) numaralı bendine “İçişleri Bakanlığı Planlama Uzman Yardımcıları,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Göç Uzman Yardımcıları” ve “İçişleri Bakanlığı Planlama Uzmanlığına,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Göç Uzmanlığına,” ibaresi,

b) "Zam ve tazminatlar" başlıklı 152 nci maddesinin değişik "II-Tazminatlar" fıkrasının "(A) Özel Hizmet Tazminatı" bendinin (h) alt bendine “İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları” ibaresinden sonra gelmek üzere "Göç Uzmanları ve Göç Uzman Yardımcıları" ibaresi,

c) Ek göstergelere ilişkin eki (I) sayılı cetvelin "I- Genel İdare Hizmetleri Sınıfı" bölümünün (g) bendine "Avrupa Birliği İşleri Uzmanları," ibaresinden sonra gelmek üzere "Göç Uzmanları" ibaresi,

d) Ekli (II) sayılı cetvelin "4. Başbakanlık ve Bakanlıklarda" bölümüne “İl Sosyal Etüt ve Proje Müdürü ," ibaresinden sonra gelmek üzere "İl Göç İdaresi Müdürü," ibaresi,

eklenmiştir.


(8) 14/2/1985 tarihli ve 3152 sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 29 uncu maddesine (d) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiştir:

"e) Göç İdaresi Genel Müdürlüğü."


(9) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvele 51 inci sırasından sonra gelmek üzere "52) Göç İdaresi Genel Müdürlüğü" ibaresi eklenmiştir:


(10) 30/6/1989 tarihli ve 375 sayılı, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu ile Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması, Devlet Memurları ve Diğer Kamu Görevlilerine Memuriyet Taban Aylığı ve Kıdem Aylığı ile Ek Tazminat Ödenmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 3 üncü maddesinin birinci fıkrasına "Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı," ibaresinden sonra gelmek üzere "Göç İdaresi Genel Müdürlüğü," ibaresi eklenmiştir.


Atıf yapılan hükümler

MADDE 136- (1) Diğer mevzuatta, 24/7/1950 tarihli ve 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanuna yapılmış olan atıflar, bu Kanuna yapılmış sayılır. Diğer mevzuatta geçen yabancılara mahsus “ikamet tezkeresi” ibaresinden, bu Kanundaki “ikamet izni” anlaşılır.


Devir hükümleri

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularla ilgili Emniyet Genel Müdürlüğünce tutulan dosya, yazılı ve elektronik ortamdaki kayıt ve diğer dokümanlar ile bilgi sistemleri, elektronik projeler ve veri tabanları Genel Müdürlüğe ve ilgili il göç idaresi müdürlüklerine kademeli olarak devredilir. Devre ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü ile Genel Müdürlük arasında altı ay içinde protokol yapılır ve Bakan onayıyla yürürlüğe girer.


(2) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl sonra kabul ve barınma merkezlerine ait taşınır ve taşınmazlar hiçbir işleme gerek kalmaksızın Genel Müdürlüğe devredilmiş veya tahsis edilmiş sayılır. Devir işlemleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Bu Kanunun uygulanmasında taşınır devri ile taşınmazların tahsisi ve benzeri hususlarda ortaya çıkabilecek sorunları gidermeye Bakan yetkilidir.


GEÇİCİ MADDE 2- (1) Genel Müdürlüğün 2011 mali yılı harcamaları için gereken ödenek ihtiyacı, 26/12/2010 tarihli ve 6091 sayılı 2011 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine göre karşılanır. Bu Kanunun 123 üncü maddesi ile ihdas edilen kadrolara yapılacak atamalar, 6091 sayılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 22 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan sınırlamalara tabi değildir.


(2) Bu Kanunla çıkarılması öngörülen yönetmelikler, Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde hazırlanarak yürürlüğe konulur.


(3) Bu Kanunun ikinci kısmının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde valiliklere yazılı olarak müracaat eden yabancılar, bu Kanunda ikamet izinleriyle ilgili kendilerine tanınan haklardan yararlandırılırlar.


(4) Bu Kanunun üçüncü kısmının yürürlüğe girdiği tarihten önce, 30/11/1994 tarihli ve 94/6169 sayılı Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca statü verilenlere bu kanunda belirtilen statülerine göre işlem yapılır, başvuru yapanların işlemleri ise bu Kanuna göre sonuçlandırılır.


(5) Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren üçüncü kısmının yürürlüğe girdiği tarihe kadar, 30/11/1994 tarihli ve 94/6169 sayılı Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca statü verilenler ile başvuru yapanlardan ikamet harcı alınmaz.


Personele ilişkin geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 3- (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; en az dört yıllık yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmaları, en az beş yıl fiili hizmette bulunmaları şartıyla, Emniyet Genel Müdürlüğü Yabancılar Hudut İltica Daire Başkanlığı ile İl Emniyet Müdürlüğü yabancılar birimlerinde en az iki yıl görev yapan emniyet hizmetleri sınıfı kadrolarında çalışanlar, göç uzmanı ve uzman yardımcısı atanmasına ilişkin özel şartları taşımasalar dahi, Genel Müdürlüğün faaliyete geçtiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde, komiser ve daha üst rütbeli personel göç uzmanlığı, 45 yaşını doldurmamış polis memurları göç uzman yardımcılığı, kadrolarına atanabilir. Önceki kadrolarında geçirdikleri süreler, yeni kadrolarında geçirilmiş sayılır. Bu şekilde "Göç Uzmanı" ve “Göç Uzman Yardımcısı” unvanını alanlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) bendinin (11) numaralı fıkrası hükmünden yararlandırılırlar. Ancak bu şekilde atanacakların sayısı, Göç uzmanı ve Göç Uzman Yardımcısı toplam kadro sayısının yüzde onbeşini geçemez.


(2) Bir defaya mahsus olmak üzere, bu Kanunun yayımı tarihinde kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelerde, uluslararası ve hükümetlerarası kuruluşlarda görev yapmakta olan ve birinci fıkrada zikredilen personel dışındakilerden;

a) Dört yıllık fakülte mezunu olan,

b) Göç alanında en az üç yıl fiilen çalışmış yada bu alanda lisansüstü veya doktora eğitim yapmış olan,

c) Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (B) düzeyinde puanı olan veya buna denk kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan bir belgeye sahip olan,

ç) 40 yaşını doldurmamış olan,

d) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir yıl içerisinde açılacak yeterlik sınavında başarılı olanlar,

en az 60 puan almak kaydıyla puan başarı sıralaması dikkate alınarak göç uzmanı olarak atanırlar. Bu madde hükümlerine göre atanacak olanların sayısı toplam göç uzmanı kadro sayısının yüzde onunu geçemez. Sınava ilişkin esaslar yönetmelikle belirlenir.


(3) Bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren altı ay içinde göç uzmanı unvanlı kadronun yüzde onu aşılmamak kaydıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan görevlerde en az beş yıllık hizmeti bulunanlar arasından kurumlarının muvafakati alınmak suretiyle naklen atama yapılabilir. Bu madde hükümlerine göre atanacak olanların sayısı toplam göç uzmanı kadro sayısının yüzde onunu geçemez.


(4) Göç uzmanı unvanıyla çalışanların, genel hükümlere göre asaleten Daire Başkanı kadrolarına atanmalarının mümkün olacağı tarihe kadar, Yabancılar Dairesi, Uluslararası Koruma Dairesi, İnsan Ticareti Mağdurlarını Koruma Dairesi, Bilgi Teknolojileri Dairesi, Destek Hizmetleri Dairesi, Göç Araştırmaları ve Eğitim Dairesi Başkanları ile I. Hukuk Müşaviri olarak atanacakların göç uzmanı olması şartı aranmaz.


(5) Bu Kanunda belirlenen esaslara göre Genel Müdürlüğün taşra ve yurtdışı teşkilatlanmasının tamamlanacağı tarihe kadar, anılan yerlerdeki görev ve hizmetler daha önce bu görev ve hizmetleri yapmakta olan birimler veya personel tarafından yapılmaya devam edilir.


(6) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört yıl süreyle; Genel Müdürlüğün görev alanıyla ilgili konularda çalıştırılmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarının personelinin Genel Müdürlükte görevlendirilmesinde, bu Kanunun 121 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmünde belirtilen “mevcut personel sayısının yüzde otuzunu geçemez” hükmü uygulanmaz.


Yürürlük

Madde 137- (1)Bu Kanunun dördüncü kısım ile geçici maddeleri Kanunun yayımı tarihinde, diğer maddeleri Kanunun yayımı tarihinden bir yıl sonra yürürlüğe girer.


Yürütme

MADDE 138- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.


(1) SAYILI CETVEL
GÖÇ İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MERKEZ TEŞKİLATI



Genel Müdür
Genel Müdür Yardımcıları
Ana Hizmet Birimleri
Danışma Birimleri
Yardımcı Hizmet Birimleri
Genel Müdür
Genel Müdür Yardımcısı
Yabancılar Dairesi Başkanlığı
Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı
İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı
Genel Müdür Yardımcısı
Uluslararası Koruma Dairesi Başkanlığı
Hukuk Müşavirliği
Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
İnsan Ticareti Mağdurlarını Koruma Dairesi Başkanlığı
Göç Araştırmaları ve Eğitim Dairesi Başkanlığı
Göç Politika ve Projeleri Dairesi Başkanlığı
Entegrasyon ve İletişim Dairesi Başkanlığı
Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığı
Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı
(2) SAYILI CETVEL
GÖÇ İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SÖZLEŞMELİ PERSONEL AYLIK ÜCRET SINIRLARI CETVELİ (BRÜT TL)



GÖREV UNVANI
Taban Ücreti
Tavan Ücreti
Daire Başkanı (GİH)
1.930
2.250
I. Hukuk Müşaviri
1.930
2.250
Hukuk Müşaviri
1.602
2.205
Göç Uzmanı
 
 
Kadro Derecesi 1
1.602
2.205
Kadro Derecesi 2
1.573
2.150
Kadro Derecesi 3
1.556
2.134
Kadro Derecesi 4
1.540
2.118
Kadro Derecesi 5
1.524
2.102
Kadro Derecesi 6
1.507
2.086
            Kadro Derecesi 7 ve diğerleri
1.491
2.069
Göç Uzman Yardımcısı
            Kadro Derecesi 1 ve diğerleri
1.491
2.069
Mühendis, Mütercim, Psikolog, Sosyolog, Sosyal Çalışmacı, Çözümleyici, Programcı, İstatistikçi
 
 
Kadro Derecesi 1
1.385
1.750
Kadro Derecesi 2
1.375
1.740
Kadro Derecesi 3
1.365
1.730
Kadro Derecesi 4
1.355
1.720
Kadro Derecesi 5
1.345
1.710
Kadro Derecesi 6
1.335
1.700
            Kadro Derecesi 7 ve diğerleri
1.325
1.690
(1) SAYILI LİSTE

KURUMU : GÖÇ İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEŞKİLATI: MERKEZ

İHDAS EDİLEN KADROLARIN



Sınıfı
Unvanı
Derecesi
Serbest Kadro Adedi
Tutulu Kadro
Toplam
MİAH
Genel Müdür
1
1
1
MİAH
Genel Müdür Yardımcısı
1
2
2
GİH
Yabancılar Dairesi Başkanı
1
1
1
GİH
Uluslararası Koruma Dairesi Başkanı
1
1
1
GİH
İnsan Ticareti Mağdurlarını Koruma Dairesi Başkanı
1
1
1
MİAH
Göç Politika ve Projeleri Dairesi Başkanı
1
1
1
MİAH
Entegrasyon ve İletişim Dairesi Başkanı
1
1
1
GİH
Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanı
1
1
1
MİAH
Dış İlişkiler Dairesi Başkanı
1
1
1
MİAH
Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı
1
1
1
GİH
I. Hukuk Müşaviri
1
1
1
MİAH
İnsan Kaynakları Dairesi Başkanı
1
1
1
GİH
Destek Hizmetleri Dairesi Başkanı 
1
1
1
GİH
Göç Araştırmaları ve Eğitim Dairesi Başkanı
1
1
1
GİH
Hukuk Müşaviri
1-7
20
20
GİH
Göç Uzmanı
1-7
100
100
GİH
Göç Uzman Yardımcısı
5-9
75
75
GİH
Çözümleyici
1-7
10
10
GİH
Programcı
1-7
10
10
GİH
Mütercim
1-7
25
25
GİH
Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
3-10
60
60
TH
Mühendis
1-7
10
10
TH
İstatistikçi
1-7
5
5
TH
Sosyolog
1-7
5
5
SH
Sosyal Çalışmacı
1-7
5
5
SH
Psikolog
1-7
5
5
TOPLAM
345
345
(2) SAYILI LİSTE

KURUMU : GÖÇ İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEŞKİLATI: TAŞRA

İHDAS EDİLEN KADROLARIN



Sınıfı
Unvanı
Derecesi
Serbest Kadro Adedi
Tutulu Kadro
Toplam
GİH
İl Göç İdaresi Müdürü
1-4
81
81
GİH
İlçe Göç İdaresi Müdürü
1-4
148
148
GİH
Kabul ve Barınma Merkezi Müdürü
1-4
15
15
GİH
İnsan Ticareti Mağdurları Sığınmaevi Müdürü
1-4
15
15
GİH
Göç Uzmanı
1-7
1500
1500
GİH
Göç Uzman Yardımcısı
5-9
545
545
GİH
Mütercim
1-7
40
40
SH
Psikolog
1-7
45
45
SH
Sosyal Çalışmacı
1-7
45
45
TH
Sosyolog
1-7
15
15
GİH
Çözümleyici
1-7
15
15
GİH
Programcı
1-7
15
15
GİH
Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
3-10
407
407
 TOPLAM
 
2886
2886
 (3) SAYILI LİSTE

KURUMU : GÖÇ İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TEŞKİLATI: YURTDIŞI

İHDAS EDİLEN KADROLARIN



Sınıfı
Unvanı
Derecesi
Serbest Kadro Adedi
Tutulu Kadro
Toplam
MİAH
Göç Müşaviri
1-3
20
20
GİH
Göç Uzmanı
1-7
400
400
TOPLAM
420
420