No:65 Uluslararası Koruma Konulu Genel Karar

madde14 sitesinden
Şuraya atla: kullan, ara

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK)

BMMYK Yürütme Komitesi · EXCOM Kararları · BMMYK Kılavuz İlkeleri · BMMYK Tüzüğü


No: 65 (XLII) – 1991

ULUSLARARASI KORUMA KONULU GENEL KARAR

Yürütme Komitesi,


(a)Günümüz mülteci sorunlarının ısrarlı ve karmaşık boyutlarını endişe ile belirlemektedir; ayrıca söz konusu sorunlara çözüm getirilmesi amacıyla son kırk yılda ortaya konmuş olan önemli gelişmelere rağmen, mülteci koruma olgusunun, çözüme yönelik yaklaşımlara ihtiyaç duyan süreğen ve zorlu bir mücadele olduğunu gözlemlemiştir;


(b)Devletlerin, mültecilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla önemli kaynakları seferber ederek söz konusu olguya ulusal ve uluslararası düzeyde güçlü ve süreğen bir insani katılım göstermelerinin yanı sıra mültecileri kabul etme ve onlara koruma sağlama konusunda süregelen istekli tavırlarını memnuniyetle karşılamaktadır;


(c)Mülteci korumasının birer asli ilkesi olarak zulüm riski olan yere geri göndermeme ve sığınmanın temel önemi üzerinde durmakta ve Devletleri, mülteci haklarının korunması, mültecilerin kamp ve yerleşimlerde silahlı saldırı eylemlerinin hedefi olmaktan kurtulmaları, dolaşım özgürlüklerine getirilebilecek gereksiz ve ciddi sınırlamaların kaldırılması, kabul edilmiş uluslararası standartlara uygun sığınma koşullarının sağlanması ve yurt dışında seyahat ettikten sonra geri dönüş yapabilmek için gerekli kişisel belgelerin ve iznin çıkarılması da dahil olmak üzere sığınma ülkelerinde kalmalarının kolaylaştırılması konusundaki çabalarını yoğunlaştırmaları yönünde desteklemektedir;


(d)Çok sayıda Filistinli de dahil olmak üzere, dünyanın farklı yerlerinde bulunan çeşitli mülteci gruplarına yeterli düzeyde uluslararası koruma sağlanamaması konusundaki endişelerini dile getirmekte; söz konusu kişilerin korunma ihtiyaçlarına yönelik çabaların Birleşmiş Milletler sistemi dahilinde devam ettirileceğini ummaktadır;


(e)BMMYK’yı, hem Merkez hem de saha çalışmaları bağlamında, BMMYK’nın kadın mülteciler konusunda geliştirmiş olduğu politika ve etkinliklerin daha çok desteklenmesi ve anlaşılması için BMMYK’nın uygulama konusundaki ortakları ve kadın ve genç kız mültecilerin korunma sorunlarının gündeme getirildiği diğer tüm ilgili ulusal ve uluslararası forumlarla etkin olarak desteklemektedir;


(f)Kadın Mültecilerin Korunması ile İlgili Temel Noktalar (döküman (EC/SCP/67)) isimli çalışma konusunda Yüksek Komiser’i övmekte, bu temel ilkelerin BMMYK’nın tüm koruma ve yardım etkinliklerinin ayrılmaz bir parçası olmasını istemekte, Yürütme Komitesi’nin kırk üçüncü oturumunda söz konusu temel ilkelerin uygulanması ile ilgili bir gelişme raporunun hazırlanması için çağrıda bulunmakta ve Yüksek Komiser’in Kadın Mülteciler Konusunda Kıdemli Koordinatör pozisyonunda kalmasını talep etmektedir;


(g)Yürütme Komitesi’nin kırkıncı oturumunda kabul edilmiş olan çocuk mültecilerle ilgili 59 No’lu (XL) Karar’ı yeniden onaylamakta, çocuk mültecilerin güvenlik ve gelişiminin elde edilebilmesi için uygun koruma ve yardımın sağlanmasının önemini tekrarlamakta ve bu bağlamda Yüksek Komiser’in yeni bir görev olan Çocuk Mülteci Koordinatörü pozisyonunun oluşturulması ile ilgili kararını olumlu karşılamaktadır;


(h)Dünyadaki mültecilerin durumunun, Devletlerin mülteci sorunlarını çözümleme konusundaki sorumluluklarına özellikle dikkat etmesi ve özellikle de menşe ülkeler bağlamında mülteci akınlarının nedenlerini ortadan kaldırması yoluyla koruma ile ilgili yeni yönelimler ve yasanın geliştirilmesi ile ilgili eksiksiz ve açık tartışmaların yapılmasının yanı sıra konunun mevcut boyutlarının ve karmaşıklığının eldeki koruma ilkelerinin kesin bir biçimde yaygınlaştırılması gerektirdiğini yinelemektedir;


(i)Yüksek Komiser’i bu bağlamda, koruma ilkelerine uygun önleyici stratejiler için yeni seçenekler, Devletin sorumluluk ve sorumluluk paylaşımı mekanizmalarının güçlendirilebileceği ve kamu bilgisi stratejilerinin koruma etkinliklerini tamamlamak üzere kullanılabileceği yöntemler aramaya çağırmaktadır;


(j)Yüksek Komiser’den mültecilerin gönüllü geri dönüşünü destekleyen ya da teşvik eden çabaları güçlendirmesini, Devletlerden de, herhangi bir geri dönüş hareketinin gönüllü olarak yapılmasına saygı gösterilmesini sağlayarak, vatandaşlarının evlerine dönüş sırasında ya da dönüşten sonra herhangi bir tacize, keyfi alıkonmaya ya da fiziksel tehdite maruz kalmadan güvenli ve başı dik bir biçimde varmasına izin vererek bu çabaları kolaylaştırmasını istemektedir;


(k)Romanya ve Polonya’nın Mültecilerin Statüsüne ilişkin 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolü’ne katılımını memnuniyetle karşılamakta, bu belgeler kapsamına girmemiş Devletlerden uluslararası sorumluluk paylaşımını teşvik edecekleri ve mülteci sorunlarının çözümünü kolaylaştıracakları bu belgelere katılmalarını istemekte ve tüm Devletleri, Yüksek Komiser’in evrensel katılımı teşvik çabalarını desteklemeye çağırmaktadır;


(l)Yüksek Komiser’e, Mültecilerin Statüsüne ilişkin 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolü’nün uygulanması konusundaki geçici raporla ilgili takdirlerini sunmakta ve anket uygulamasına katılmamış olan tüm Devletleri, Yüksek Komiser’in dolaşıma sunmuş olduğu uygulama konulu anketi cevaplamaya çağırmaktadır;


(m) 1951 Sözleşmesi ve 1967 Protokolü kapsamındaki sorumluluklarını uygulama konusunda Taraf Devletler tarafından yapılmakta olan raporlamanın değeri üzerinde durmakta ve BMMYK’dan, ilgili Devletlerin onayı ile, yukarıda sözü geçen ankete Devletlerin vermiş olduğu cevaplara kamu erişimi sağlanmasına olanak tanımasını istemektedir;


(n) Sığınma süreçlerinin giderek artan yanlış kullanımının, sığınma kurumunu ve mülteci statüsü belirleme süreçlerinin adil ve verimli olmasının sağlanmasını zedeleyebileceğini kaydetmektedir; ayrıca Devletleri, sığınma süreçlerinin suistimale açık kullanımının engellenmesine yönelik tedbirlerin, sığınma kurumu ve uluslararası koruma ile ilgili temel ilkeler üzerinde zararlı bir etki yaratmamasını sağlamaya çağıran 46 (j) (XXXVIII) No’lu Kararı yeniden hatırlatmıştır;


(o)Adil ve verimli süreçlerin oluşturulmasının ve tüm sığınmacıların bu süreçlere erişiminin sağlanmasının, mülteci sorunlarının yönetimi ve çözümlenmesi için kullanılacak uygun bir uluslararası strateji açısından önemli unsurlar olduğunu onaylamakta ve bu bağlamda Mülteci Statülerinin Belirlenmesi ile ilgili 8 (XXVIII) No’lu Karar’ı, Sığınma Ülkesi Bulunmayan Mülteciler ile ilgili 15 (XXX) No’lu Karar’ı, Mülteci Statüleri ve Sığınma Konusunda Alenen Mesnetsiz ya da Suistimale Açık Uygulamalar Sorunu ile ilgili 30 (XXXIV) No’lu Karar’ı ve Koruma Elde Etmiş Olduğu Bir Ülkeden Düzensiz Bir Biçimde Ayrılan Mülteci ve Sığınmacı Sorunu ile ilgili 58 (XL) No’lu Karar’ı hatırlatmaktadır;


(p)Güvenli ülke kavramının önemi açısından ve diğer forumlarda süregelen endişler bağlamında Uluslararası Koruma ile ilgili Bütün’ün Alt Komitesi’nin konu ile ilgili kararlar almak amacıyla söz konusu kavram üzerinde tartışmalarını sürdürmesi gerektiğini onaylamaktadır;


(q)Bir ülkede meydana gelen durum değişiklikleri, bu ülkeden gelen mültecilerin uluslararası koruma alamayacakları ve kendi ülkelerinin korumasından artık yararlanamayacakları derecede derin ve kalıcı bir yapı sergilediğinde, zorlayıcı nedenlerin bazı bireylerin mülteci statüsünün sürdürülmesini destekleyebileceğinin kabul edilmesi şartı ile, 1951 Sözleşmesi’nin durdurma maddelerinin kullanılma olasılığının altını çizmekte ve BMMYK’yı Uluslararası Koruma İle İlgili Bütünün Alt Komitesi’ndeki durdurma maddelerinin uygulaması üzerinde durmaya çağırmaktadır;


(r)50 (1) (XXXIX) No’lu Karar’ı yeniden onaylamakta, Devletlerin, vatansızlarla ilgili uluslararası belgelere katılım da dahil olmak üzere vatansızlar yararına olacak tedbirleri etkin bir biçimde araştırıp teşvik etmeleri için yapmış olduğu çağrıyı tekrarlamakta ve bu bağlamda Birleşmiş Milletler insan hakları organlarının, milliyetinden keyfi olarak mahrum edilme ve vatandaşlık hakkının kapsamı ile ilgili sorunlar da dahil olmak üzere, vatansızlık sorununa eğilmesinin yararlı olacağına inanmaktadır;


(s)Yüksek Komiser’in mülteci hukukunu mevcut kaynaklar yoluyla, harici özel fonları kullanarak geliştirme çabalarını takdirle karşılamakta ve Yüksek Komiser’i Ofis’in (Komiserliğin) eğitim etkinliklerini, özellikle Hükümet görevlilerine ya ve mülteci ve sığınmacılarla doğrudan irtibatta bulunan diğer çalışanlara yönelik eğitim kursları yoluyla güçlendirmeye çağırmaktadır;


(t)Mültecilerin bulunduğu bazı alanlarda güvenliğin yetersiz olmasını ve bu durumun BMMYK personelini de oldukça büyük bir riske soktuğunu kaygı ile belirtmekte ve Devletleri, ülkelerinde mülteciler adına çalışan uluslararası ya da yerel elemanların güvenliklerini sağlamaya çağırmaktadır;


(u)İnsan Hakları Dünya Konferansı’nın toplantısını memnuniyetle karşılamakta ve Yüksek Komiser’i, insan hakları ve toplu kaçış konularının daha ciddi biçimde ele alınması gerektiğini akıldan çıkartmaksızın, Konferans’ın hazırlık ve uygulama aşamalarında etkin bir biçimde yer almaya çağırmaktadır;


(v)Yüksek Komiseri uluslararası insan hakları organlarının görüşmelerine gerektiği gibi katılımda bulunmaya devam etmeye çağırmaktadır.