Geri İtme (Pushback)
Geri itme, devletlerin sınırlarına ulaşan göçmenleri veya sığınmacıları bireysel durumlarını değerlendirmeksizin, topluca ve çoğu zaman zorla sınır dışı etmesi ya da geldikleri ülkeye geri göndermesi uygulamasıdır. Bu uygulama, başta 1951 Mülteci Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olmak üzere uluslararası hukukta yer alan geri gönderme yasağı (non-refoulement), işkence yasağı, adil yargılanma ve etkili başvuru hakkı gibi temel hak ve ilkelerle doğrudan çelişmektedir.
Geri itmeler, deniz ya da kara sınırlarında, özellikle düzensiz göç hareketlerinin yoğun olduğu bölgelerde uygulanmakta; sığınma başvurusu yapma imkânı tanınmadan, bazen şiddet kullanılarak kişilerin geri çevrilmesini içermektedir. Bu süreçte bireylerin yaşam hakkı, fiziksel bütünlüğü ve uluslararası koruma talepleri göz ardı edilebilmektedir. Bu nedenle geri itmeler hem uluslararası kuruluşlar (BMMYK, Avrupa Konseyi, AİHM) hem de insan hakları örgütleri tarafından ciddi biçimde eleştirilmekte ve belgelendirilmektedir.
Uygulamanın yaygınlaşması, göç ve iltica hakkının fiilen ortadan kaldırılmasına yol açabileceği için demokratik hukuk devletlerinin uluslararası yükümlülükleriyle bağdaşmaz. Sınır yönetimi güvenlik gerekçesiyle yapılsa dahi, her bireyin sığınma talebinde bulunma hakkına saygı gösterilmesi zorunludur.
