BMMYK - Çocuğun Yüksek Yararının Belirlenmesine Dair BMMYK Kılavuz İlkeleri

madde14 sitesinden
(fark) ← Önceki hâli | En güncel hâli (fark) | Sonraki hâli → (fark)
Şuraya atla: kullan, ara

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği tarafından hazırlanan ve 2008'de yayınlanan "Çocuğun Yüksek Yararının Belirlenmesine Dair BMMYK Kılavuz İlkeleri"nin giriş bölümünü aşağıda bulabilirsiniz.


Kılavuz İlkelerin Türkçe tam metni için tıklayınız.



Giriş


BMMYK’nin temel önceliklerinden biri de, tanıdığı tüm çocukların haklarını mümkün olduğunca korumak ve desteklemektir. Bunu başarmak için BMMYK ve ortaklarının, kapsamlı çocuk koruma sistemlerinin güçlendirilmesini veya oluşturulmasını desteklemesi gerekir.


Bu tür sistemler, çocuğun yüksek yararının belirlenmesini sağlayacak mekanizmalar içermelidir. Geçilecek hareketin çocuk üzerindeki etkisine bağlı olarak mekanizmalar, hangi seçeneğin çocuğun yüksek yararı olacağının değerlendirilmesinden usule ilişkin katı teminatlar içeren resmi bir sürece kadar çeşitlilik gösterebilir.


Ulusal çocuk koruma sistemleri genellikle belirli önemli kararların alınmasından önce çocuğun yüksek yararının belirlenmesini sağlayan usule ilişkin katı teminatlar içerir. Ana-babasının rızası olmamasına rağmen bir çocuğun aileden ayrı düşmesi, ayrı düşme ve evlat edinme durumlarında ebeveyn haklarının ve vesayet hakkının belirlenmesi bu kararlar içerisindedir. Bu tür kararlar normalde yalnızca yargı gibi yetkili ulusal merciler tarafından alınabilir ve yasanın öngördüğü usule ilişkin teminatlara tabidir.


Çocuğun yüksek yararının belirlenmesi (ÇYYB), BMMYK’nın bu tür önemli kararlar için oluşturduğu, usule ilişkin katı teminatlar içeren yasal süreci tarif eder. Bazı durumlarda BMMYK tarafından çocuğun yüksek yararının belirlenmesi diğer kategorilerdeki çocuklar için gerekse de, ÇYYB özellikle mülteci çocuklar için düzenlenmiştir.


Aile içi çocuk koruma sistemlerine dayandırılan bu yayın, çocuğun yüksek yararı ilkesinin uygulanmasına kılavuzluk eder (Bölüm 1) ve BMMYK’nın ÇYYB’e başvurması gereken üç durumu belirtir (Bölüm 2). Bunların yanı sıra; refakatçisi olmayan ve ailelerinden ayrı düşmüş mülteci çocuklar için kalıcı çözümlerin belirlenmesi (i), istisnai durumlarda refakatçisi olmayan ve ailelerinden ayrı düşmüş çocuklar için geçici bakım kararları (ii) ve ana-babasının rızası olmamasına rağmen bir çocuğun aileden ayrı düşmesi gibi konulara ilişkin kararlara (iii) yer verilmiştir.


Bireysel çocuklara yönelik BMMYK eylemleri için bir ÇYYB’nin usule ilişkin katı teminatları gerekli değildir. Ancak BMMYK, bu tür eylemlerden sorumlu personelin, eylemin çocuğun yüksek yararı olup olmadığını değerlendirecek yeterli bilgi ve beceriye sahip olduğunu güvence altına almakla yükümlüdür.


Kılavuz ilkelerin 3. Bölümü’nde usule ilişkin ayrıntılı bilgi bulunmaktadır. Usul temel olarak iki adımdan oluşur: tüm ilgili bilgilerin toplanması ve incelenmesi; sonra da olası seçeneklerden hangisinin çocuğun yüksek yararı dâhilinde olduğunu belirlemek için tüm ilgili unsurların dengelenmesi. İlk adım BMMYK tarafından doğrudan üstlenilebilir ya da genellikle STK’lardan oluşan ortaklara bırakılabilirken ikinci adım, normalde mutlaka multidisipliner bir panel tarafından gerçekleştirilmelidir. 3. Bölüm, bir çocuğun yüksek yararı belirlenirken ilgili unsurların nasıl tartılacağıyla ilgili de bilgi içermektedir.


Daha ayrıntılı arka plan bilgisi içeren bir CD-Rom bu yayına eklenmiştir. CD-Rom içerisinde iz sürme, aile birleştirme, geçici bakım düzenlemeleri, yaş değerlendirmesi, çocuklarla mülakat gibi ÇYYB’e ilişkin çeşitli konuların yanı sıra, ÇYYB usulüne özel belgeler ve raporlar vardır. Kılavuz ilkelerde alıntı yapılan temel belgelerin metnini de CD-Rom’da bulabilirsiniz.


Çocuğun yüksek yararının belirlenmesinin, kapsamlı bir çocuk koruma sisteminin parçası olarak gerçekleştirilmesi için bu kılavuz ilkelerin uygulanmasına ebeveynlerin dâhil olması çok önemlidir. Ayrıca bu Kılavuz ilkeler öncelikli olarak BMMYK ve bu sahadaki ortakları için birer araç olarak hazırlanmış olsa da, aile içi çocuk koruma sistemlerini yerinden edilmiş veya vatansız kişileri de kapsayacak şekilde genişletirken devletlere yardımcı olabilir.


Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK)

BMMYK Yürütme Komitesi · EXCOM Kararları · BMMYK Kılavuz İlkeleri · BMMYK Tüzüğü