İGAM - Sivil Toplum Örgütlerinin Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler İçin Yaptıkları Çalışmalar İle İlgili Rapor

madde14 sitesinden
Şuraya atla: kullan, ara

İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi (İGAM) tarafından 2013 yılında yayınlanan Sivil Toplum Örgütlerinin Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler İçin Yaptıkları Çalışmalar İle İlgili Raporun Giriş bölümünü aşağıda bulabilirsiniz.

Raporun Türkçe tam metni için tıklayınız.


GİRİŞ

Oxford Üniversitesi Göç, Politika ve Toplum (COMPAS) Merkeziaraştırmacısı Frank Duvel, Ocak 2013 tarihli makalesinde, Türkiye’deki Suriyeli mülteci sayısındaki hızlı artışa dikkat çektikten sonra “..Ancak asıl şaşırtıcı olan bu mülteci akını karşısında gösterilen sosyal ve siyasi sessizliktir: Diğer birçok Avrupa ülkesinde normal koşullarda moral bir paniğe yol açabilecek böyle bir gelişmenin Türkiye’de bu tür bir durum yaratmamış olmasıdır,” demektedir. Aradan geçen bir yıl, Duvel’in bu şaşkınlığını ortadan kaldıracak bir değişime yol açmadı. Tam tersine Ocak 2013 ile Ocak 2014 arasında sayılar artmaya hızla devam etti. Yaklaşık 800,000 Suriyeli mülteci, Türkiye’nin 81 ilinden 77 iline dağıldı (Sağlık Bakanlığı- UNICEF Aşılama kampanyası ile ilgili 18 Aralık 2013 ortak Brifingi). Ancak Suriye krizi, Türkiye’nin iç siyasi gelişmelerinin gölgesinde kalırken krizin insani boyutu da, genel kriz konularının yanında çok sınırlı bir ilgi uyandırdı.


Türkiye’nin 11 ilinde kurulan 22 Kampta barınan Suriyeli mültecilere Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD) koordinasyonunda yardım sağlanıyor. Sınırlı sayıda STÖ, kamplarda belli faaliyetlerde bulunuyor. Buna karşılık başta sınır illerinde olmak üzere çeşitli kentlerde kendi imkanlarıyla yaşamlarını sürdürmeye çalışan 500,000’e yakın mülteci ağrılıklı olarak yerel halktan ve STÖ’lerden destek alıyor. Kamp dışında faaliyet göstermek daha az formalite ve izin gerektirdiğinden, STÖ’ler faaliyetlerinde kent ortamında yaşayan mültecileri hedef kitleleri olarak seçiyorlar. Duvel’in dikkat çektiği genel ilgisizliğin yanı sıra bu STÖ’lerin sayısı; sektörel çalışma alanları (genel yardım; hukuki koruma; farkındalık; kadın, çocuk, yaşlı, engellilik, LGBT durumları; gıda, eğitim, ilaç, barınma, giyim ihtiyaçları; Sosyal-psikolojik danışmanlık, gençlik-ergenlik, alt yapı, din-inanç hizmetleri, spor-recreative faaliyetler); nitelikleri (yerel, ulusal, uluslararası); çalışma süreleri; eleman sayıları ve yeterlilikleri; yararlandıkları fonlar; hedef kitlelerinin genişliği (faydalanan sayısı); ortaklıkları (kamu, STK, uluslararası STÖ veya Uluslararası Kuruluşlar (AB, BM); karşılaşılan engeller ve zorluklar; ihtiyaçlar ve başarı öyküleri de gerek yetkililer gerekse kamuoyu tarafından yeterince bilinmemektedir.


Bu arada, kamplara çok kısıtlı erişebilen uluslararası kuruluşlar için de kentlerdeki mülteciler daha özgür operasyonel faaliyet alanı olarak seçilmektedirler. Diğer yandan UNHCR, UNICEF gibi kurumların da yeni STÖ ortaklarına ihtiyacı artmaktadır. Yunanistan, İtalya gibi ülkelerden yapılan açıklamalar, Türkiye üzerinden tehlikeli deniz yolculuklarını göze alarak düzensiz bir biçimde batıya giden Suriyelilerin sayısında artış olduğunu gösteriyor.


İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi’nin (İGAM) hazırladığı bu rapor, ağırlıklı olarak Suriyeli mültecilerin en yoğun yaşadıkları üç sınır ilinde (Şanlıurfa, Gaziantep ve Kilis) yapılan katılımcı gözlemlere (participant observation) ve yarı yapılandırılmış mülakatlara dayanıyor. Çalışmanın amacı, STÖ’lerin yaşanan krizde bir aktör olarak ne oranda var olduklarının bir durum analizi/tesbitini yapabilmek. Çalışma haberler, raporlar, web-siteleri gibi yazılı kaynaklarla desteklenen bir (saha) araştırmanın sonuçlarını içeriyor. Ayrıca, sonuçlar, saha çalışmasının (araştırmasının) ardından katılınan OCHA toplantılarındaki gözlemler ve görüşmelerle güçlendirilmeye çalışıldı. Son olarak gözlemler ve bulgular, Dışişleri ve İçişleri Bakanlığı gibi kuruluşların yetkilileri ile yapılan ‘kaynağın açık ve ayrıntılı belirtilmemesi koşuluyla’ gerçekleştirilen mülakatlarla desteklenerek teyit edilmek istendi.


Bir araştırma merkezi olarak IGAM’ın bu çalışmadaki temel hedefi, sayıları 500,000’ı aşmış olan kent ortamlarındaki Suriyeli mültecilerin temel haklarının daha iyi korunmasını ve ağır yaşam koşullarının iyileştirilmesini sağlayacak bilgi üretmektir. AFAD koordinasyonundaki kamu kurum ve kuruluşları kamplarda faaliyet göstemektedirler. Ancak kentlerdeki mülteci nüfus büyük ölçüde sosyal hizmetlere erişememekte, uluslararası hukuktan doğan haklarını kullanamamaktadır. Az sayıda STÖ bu açığı kapatmaya çalışmaktadır. Ancak onların faaliyetleri de çok az bilinmektedir. Gerek mültecilerin durumu gerekse bu alanda çalışan STÖ’lerin faaliyetleri konusunda sağlanacak farkındalık, krize seyirci kalan çok sayıda STÖ’yü teşvik edebilecektir. Sahada faaliyet gösteren STÖ’lerle, potansiyelleri olan STÖ’leri biraraya getirmek de bu çalışmanın hedefleri arasındadır. Türkiye’de kamu kurumlarının yetersiz kaldıkları kentli Suriyelilere STÖ’lerin daha fazla destek vermesi, kaçakçılar eliyle yapılan bu tehlikeli seyyahatleri de bir ölçüde azaltabilir ve bu insanlara nisbeten daha insan onuruna yakışır bir yaşam ümidi sağlayabilir.



Raporlar.jpg
Raporlar

Konuya Göre: Türkiye · Suriye · Yunanistan · Avrupa · Ortadoğu · Afrika · Asya · LGBTQ+ · İklim Mültecileri
Yıllara Göre: 1989 · 1999 · 2000 · 2001 · 2002 · 2003 · 2004· 2005 · 2006 · 2007 · 2008 · 2009 · 2010 · 2011 · 2012 · 2013 · 2014 · 2015 · 2016 · 2017 · 2018 · 2019 · 2020 · 2021 · 2022 · 2023